Geplaatst Algemeen
Foto: xxutopiaxx
Wie denkt dat ringrijden alleen een Zeeuwse traditie is, heeft het mis. Ook in Friesland pakken ze uit met sjezen, kostuums en paarden al doen ze het daar nét even anders. In museum De Tiid in Bolsward is een hele tentoonstelling aan gewijd aan het Friese ringrijden.
Het museum in Bolsward is op dit moment gevuld met gouden oorijzers, kostuums, een kindersjees, een ringrijpaal en allerlei andere objecten die te maken hebben met de Friese vorm van ringrijden. Irene Venema, samensteller van de tentoonstelling, vindt ringrijden een bijzonder mooie traditie waar ze eerder zelf nog weinig van af wist. "Volgens mij geldt dat voor heel veel mensen", vertelde ze in de radio-uitzending van Zeeland Wordt Wakker.
Net even anders
In Friesland heb je twee vormen: sjeesjerijden en ringrijden zonder zadel op een galopperend paard. Ze rijden allemaal met een sjees, getrokken door een Fries paard. Waar in Zeeland een lange lans wordt gebruikt, steken ze de ring in Friesland met een houten pistooltje. Venema ontdekte nog een paar opvallende verschillen, bijvoorbeeld de manier waarop de ring wordt opgehangen. "Bij ons hangen de ringen aan palen van zo'n drie meter hoog, met een handje eraan. Dat handje heeft een paar vingers waar de ring tussen wordt geklemd." Ook zijn de Friese sjezen hoger dan de Zeeuwse. "De dame moet dan, met behulp van een klein houten pistooltje, proberen in de ring te steken."
Volgens Venema ligt in Friesland de nadruk veel meer op de competitie. "Het paard moet een bepaald tempo aanhouden. Als het te langzaam of te snel gaat, dan wordt het handje met de ring erin weggedraaid, zodat er niet gestoken kan worden." Dat wedstrijdelement is belangrijk, vertelt ze. "Er worden ook prijzen uitgereikt voor hoe het paard loopt, hoe het tuig eruitziet en hoe de sjees erbij staat. Het schoonste geheel wordt dat genoemd."
Volgens Diederik van der Maas, secretaris van de Zeeuwse Ringrijdersvereniging, zijn er ook overeenkomsten, met name bij ons sjeesjerijden. "Wij dragen altijd onze klederdracht, dat zie je ook in Friesland. Dus dat folklore komt daar prachtig tot uiting in combinatie met die sjezen." De Zeeuwse variant van het ringrijden op het paard, in galop is wel uniek Zeeuws volgens Van der Maas.
De oorsprong van het ringrijden gaat eeuwen terug, en daar bestaan meerdere verhalen over volgens van der Maas: "Sommigen zeggen dat het begon bij lentefeesten in Duitsland of Denemarken, waar jongeren op versierde kransen afreden," legt hij uit. "Maar waarschijnlijker is dat het uit de riddertijd komt. Toen streden ridders om de ring van de jonkvrouw. De winnaar kreeg een lint en natuurlijk eeuwige eer."
In Zeeland werd die adellijke traditie later iets van het volk. "Boerenknechten mochten op de kermis met het paard van hun baas de baan op. Zo groeide het uit tot wat het nu is: een sport vol trots, geschiedenis en een flinke dosis gezelligheid."
Dat ringrijden niet alleen in Nederland voorkomt, vindt Van der Maas vooral mooi. "Het is zelfs zo, en daar ben ik pas een paar jaar achter, dat het bijvoorbeeld ook in Zuid-Europa voorkomt, met name op Sardinië in Italië. Daar hebben ze ook een variant van ringsteken, daar dan ook wel weer te paard, zoals ze het hier in Zeeland ook doen." Misschien dat er in de toekomst een kampioenschap ringrijden in zit. "Maar dan wel op Zeeuwse trekpaarden natuurlijk", voegt Van der Maas toe.