Geplaatst Algemeen
Zonder de verkoop van paardenmelk zouden er te weinig mensen op het hof komen. Zo motiveert landbouwer Monique Cobbaert het voortbestaan van de kleinschalige paardenmelkerij, die twintig jaar geleden door haar schoonouders werd opgestart. Klanten komen van heinde en verre naar Middelkerke voor de melk van de Belgische trekpaarden. “Er zijn nog maar weinig paardenmelkerijen in ons land”, vertelt Monique, die samen met haar man Marc ook nog varkens en Witblauwe runderen houdt.
“Zo’n tien jaar geleden kende paardenmelk kortstondig een populariteitspiek door het tv-programma Schalkse Ruiters”, vertelt Monique Cobbaert. Hoewel de hype inmiddels is weggeëbd, heeft ze samen met haar man Marc een trouwe schare klanten opgebouwd. “Sommigen komen speciaal uit Brussel. Veel zijn tweedeverblijvers en elke heeft zo zijn eigen gewoontes. De ene komt dagelijks, de andere koopt om de vier dagen vier flesjes en weer anderen slaan een voorraad in voor enkele weken”, vertelt ze.
Gezondheidseffecten: mythe of werkelijkheid?
Veel klanten drinken de melk vanwege de vermeende gezondheidsvoordelen. “Bijvoorbeeld mensen die chemotherapie ondergaan”, aldus Monique. Online zijn studies te vinden die stellen dat paardenmelk de weerstand verhoogt, bijwerkingen van chemo verzacht en mogelijk zelfs het kankerrisico verlaagt. Andere onderzoeken spreken dit weer tegen.
Opvallend is dat veel van deze studies uit Kazachstan komen. “Niet zo vreemd”, vindt Monique. “In Centraal-Azië is paardenmelk een nationaal drankje. We hebben ook klanten die van daar naar België zijn geëmigreerd – zij maken er zelfs sterke drank van.”
Toch kent ook Vlaanderen een traditie van paardenmelkconsumptie. “Vroeger namen boeren hun paard mee het land op, terwijl het veulen op stal bleef. Onderweg tapten ze soms een glas melk om hun dorst te lessen.”
Van hobby naar bedrijf
Haar schoonouders begonnen twintig jaar geleden met het melken van paarden. “Mijn schoonvader was gek van Belgische trekpaarden. Om ook nog een opbrengst te hebben uit de hobby, zijn ze met melken begonnen.” Haar schoonvader melkte jarenlang met de hand, terwijl haar schoonmoeder de verkoop verzorgde.
Na hun overlijden overwoog het stel even om te stoppen, maar corona bracht een omslag. “Het werd plots heel stil op de boerderij, geen bezoekers meer. Toen besloten we door te gaan.”
Kleinschalig maar gedreven
“Het blijft een kleinschalige activiteit”, benadrukt Marc, die ook varkens (gesloten bedrijf met 200 zeugen) en Witblauwe runderen houdt. Dagelijks worden drie paarden gemolken, tegenwoordig machinaal. Tijdens ons bezoek leidt Marc een merrie met veulen naar de melkstal. “Zonder het veulen geeft ze geen melk”, legt Monique uit.
De melk – zo’n twee à drie liter per dag – wordt bewaard in een huisje aan de oprit, dat dienstdoet als boerderijwinkel. Monique vult handmatig plastic flesjes van 0,25 liter. Een deel gaat in de koelkast, de rest wordt ingevroren. “Dat is de ideale dagelijkse portie”, zegt ze, terwijl ze een proevertje aanbiedt.
Paardenmelkerijen in Vlaanderen: een zeldzaamheid
Hoeveel paardenmelkerijen Vlaanderen telt, is onduidelijk. “In Nederland is de sector groter”, zegt Monique. Het aantal bedrijven daalde sterk nadat de hype van Schalkse Ruiters verdween. Google suggereert dat er nog zeven zijn, waarvan Het Brabanderhof in Lier de bekendste is.
Dat bedrijf groeide in de jaren 90 explosief en lanceerde een eigen lijn cosmetica en supplementen op basis van paardenmelk. Op hun website prijzen ze de melk aan als “lichaamsversterkend, weerstandverhogend en energiegevend”, met een “unieke samenstelling die ideaal is tijdens herstel”.
Op de website van Vilt zijn foto's te zien.
