Algemeen

Overal ter wereld is de paardensport onderwerp van gesprek, het welzijn van de paarden staat centraal. Maar vanaf welke leeftijd kan een paard aan het werk gezet worden? In het verleden ging het bij het antwoord op deze vraag meestal alleen over de lichamelijke volwassenheid. Intussen weten we echter ook hoe belangrijk de mentale gezondheid is voor het welzijn van paarden. Twee veterinaire wetenschappers, Dr. Gemma Pearson en Dr. Janet Douglas, hebben onderzocht wanneer paarden er mentaal klaar voor zijn om met de trainingen te beginnen. En dat kon wel eens vroeger zijn dan wij mensen denken.
De onderzoekers hebben de nu bestaande onderzoeksresultaten, over wanneer een paard mentaal rijp is, geanalyseerd. Zij besteedden hierbij bijzondere aandacht aan de rol van stress tijdens het leren. Dr. Gemma Pearson is docent paardengedrag aan de Royal (Dick) School of Veterinary Studies, Dr. Janet Douglas is dierenarts en onderzoeks- en onderwijsadviseur voor de dierenwelzijnsorganisatie World Horse Welfare. Samen schreven zij een rapport voor het Equine Veterinairy Journal. Hierin wijzen ze er als eerste op dat paarden en mensen niet met elkaar vergeleken kunnen worden als het om deze vraag gaat. Met andere woorden: we moeten er niet vanuit gaan deze we hetzelfde zijn als paarden.
Paarden zijn prooidieren en snel onafhankelijk
De reden hiervoor is simpel: paarden zijn prooidieren en worden niet alleen geboren met een grotere fysieke onafhankelijkheid dan pasgeboren baby’s, maar ze hebben ook een bepaalde mate van een voorgeprogrammeerde angstreacties. Ze zijn ook bereid om deze angstreacties al heel vroeg te optimaliseren en te verfijnen, om zo zichzelf te beschermen. Volgens de onderzoekers geeft dit aan dat hun hersenen waarschijnlijk al klaar zijn om te gaan trainen, nog voor hun lichaam dat is. Maar zelfs als paarden er klaar voor zijn, kunnen angstreacties een belemmering zijn. Bestaand onderzoek bij paarden toont namelijk aan dat verhoogde angst en ongerustheid remmend kunnen werken op het leren. Daarom suggereren Pearson en Douglas dat trainers stressvolle situaties bij jonge paarden tot een minimum zouden moeten beperken.
Paarden trainen zonder stress – goed voor de geest en het leerproces
Ook bij drachtige merries zou stress waar mogelijk voorkomen moeten worden. Bij andere diersoorten is namelijk aangetoond dat stressvolle gebeurtenissen de genexpressie en cortisolniveaus in de nakomelingen veranderen. Dit is destijds onderzocht met het vaker transporteren van drachtige koeien, onvoorspelbare licht-donkercyclussen voor legkippen en korte elektrische schokjes bij drachtige muizen. Dr. Gemma Pearson en Dr. Janet Douglas suggereren dat stressloze situaties niet alleen het mentale welzijn tijdens de opleiding van jonge paarden verbeteren, maar ook de daadwerkelijke reactievermogen van de dieren. Het minimaliseren van stressvolle transporten of sociale situaties tijdens de dracht, het optimaliseren van het spenen om zo stress te verminderen, en het geven van prioriteit aan de toegang van paarden tot vrienden, voedsel en vrijheid kunnen leiden tot veerkrachtigere en beter voorbereide sportpaarden.
Regelgeving in Duitsland
In Duitsland heeft het Bundesministerium für Ernährung und Landwirtschaft (BMEL) in 2020 dierenwelzijnsrichtlijnen voor paarden uitgegeven. Daarin is ook een passage opgenomen over het starten met de opleiding van jonge paarden. Hierin staat bij de dieren op zijn vroegst op een leeftijd van 30 maanden begonnen mag worden met de trainingen. Ook staat er: “de start van de trainingen moet gericht zijn op het huidige ontwikkelingsstadium van het paard en zijn prestatievermogen. Het dier moet zover ontwikkeld zijn dat het niet langer wordt belemmerd door de prestatie-eisen”. Draf- en renpaarden kunnen wel vroeger getraind worden, als de focus daarbij alleen op snelheid ligt. Paarden mogen op zijn vroegst zes maanden na aanvang van de trainingen op wedstrijden uitkomen. Ze moeten dan ook minimaal 36 maanden oud zijn. Over het algemeen leggen de individuele paardenfok- en sportverbanden de minimale leeftijd voor de eerste deelname aan wedstrijden, verrichtingsonderzoeken of veilingen ook zelf vast in hun regelementen.
Het volledige onderzoeksverslag is hier te lezen. Dit is in het Engels geschreven.
Gebruikte bronnen: