Algemeen

Dat paarden ook kunnen lijden aan depressies, dat hadden studies al uitgewezen. Maar sinds kort hebben Britse onderzoekers ook een test ontwikkeld om deze diagnose bij een paard vast te stellen. Ze maken hierbij gebruik van beeldschermen met touchscreen. Deze studie kan gevolgen hebben voor de manier waarop paarden worden verzorgd en gehouden.
Depressief of gewoon moe?
Een laaghangend hoofd, halfgesloten ogen, de achterhoef ontlast: is het paard moe, staat het wat te slapen, heeft het pijn of is het wellicht depressief? Volgens onderzoekers is vooral een gedragsdepressie moeilijk vast te stellen bij paarden en wordt er hard gewerkt aan het verbeteren van het begrip hiervan. In 2007 werd de tot nu toe bekendste studie naar depressie bij paarden uitgevoerd bij de Universiteit van Rennes in Frankrijk. Daar werden 59 manegepaarden onderzocht. Wetenschappers ontdekten bij een kwart van de paarden symptomen van depressie. Deze dieren waren ‘apatisch’ en ‘ongevoelig voor reacties’.
"Paarden die ‘uitgeschakeld’ leken, met lege ogen die nergens naar kijken", zo omschrijven wetenschappers depressieve paarden. Ze zien hierin dan ook overeenkomsten met depressieve mensen. De onderzoekers vonden nog meer van deze parallellen. Bij gedragstesten viel het op dat depressieve paarden onverschilliger reageerden op prikkels vanuit de omgeving in hun stal. Als er bijvoorbeeld een vlieg op hun lichaam zit, dan trillen paarden met hun huid. Bij de onderzochte paarden met depressieve symptomen kwam er geen of nauwelijks een reactie als hun huid werd aangeraakt met een zelfgemaakt vliegenstokje. Zelfs wanneer de onderzoeker de box van deze paarden naderde, reageerden ze minder aandachtig, eerder onverschillig. In moeilijke situaties reageerden depressieve paarden duidelijk veel emotioneler dan paarden die niet depressief waren. Een kooi met daarin verlichte, fladderende linten in de rijbaan waarin de paarden vrij rondliepen, leidde tot verhoogde angstreacties bij de depressieve paarden. Dat is hetzelfde bij depressieve mensen. Enerzijds trekken deze zich terug en zijn amper aanspreekbaar, anderzijds reageren ze overspannen wanneer er iets van ze gevraagd wordt. Maar wanneer spreek je van een depressie bij het paard en wanneer is het wellicht gewoon moe, in een slecht humeur of heeft het gewoon slecht geslapen? Iedereen weet immers dat als je een nacht slecht slaapt, dat dit de volgende dag invloed heeft op je emoties en je cognitieve vermogen, volgens Dr. McBride, een van de onderzoekers. Het nauwkeurig kunnen meten van zowel slaap als de cognitieve gevolgen van slechte slaap is volgens hem cruciaal voor dit belangrijke onderzoeksgebied.
De ontwikkelde test
Britse wetenschappers van de Aberystwyth University in Wales ontwikkelden kortgeleden een speciale test om depressies bij het paard beter vast te kunnen stellen. Ook voor deze test hebben de onderzoekers gekeken naar de overeenkomsten met mensen. De cognitieve tests die zij gebruikten, zijn te vergelijken met tests die bij mensen worden gebruikt om de diagnose te stellen. In de eerste fase krijgt het paard twee afbeeldingen op een touchscreen-beeldscherm te zien. Als het dier de juiste aanraakt, krijgt het wat voer als beloning. In de tweede fase krijgen ze één beeld op het beeldscherm te zien, waarna deze weer verdwijnt. Dan duikt deze weer op, samen met drie andere afbeeldingen. Het paard krijgt een beloning als hij zich de originele afbeelding herinnert en deze op het beeldscherm aanraakt. Het doel van deze test is om uit te zoeken hoe goed delen van de hersenen functioneren. Als er neuropsychologische veranderingen worden vastgesteld die te maken hebben met stress, depressie of slaapproblemen, is deze test een goede mogelijkheid om dit allemaal te kunnen meten.
Tot nu toe hebben Britse wetenschappers de testen uitgevoerd met 20 paarden. In de volgende fase van het onderzoek zal de studie uitgebreid worden en worden er meer paarden onderzocht, het plan is meer dan 100. De Britse onderzoekers zijn er zeker van dat ze door deze tests meerdere biomarkers kunnen vaststellen die in verband worden gebracht met een depressie. Daartoe behoren ook veranderingen in gedrag, lichamelijke gesteldheid en waarneming.
Oorzaken
Gwenan Thomas, de eigenaresse van Stoeterij Talgrwn in Llanwnnen, nabij Lampeter, vertelt aan de BBC dat zij ervan overtuigd is dat paarden depressief worden van problemen in hun omgeving. Denk hierbij aan hun huisvesting, gezelschap, of juist gebrek hieraan, chronische pijn of stress. “Een ongelukkig paard zorgt voor een ongelukkige eigenaar”, zegt ze. Volgens haar is het dan ook belangrijk om uit te vinden waarom een paard depressief is en die oorzaak aan te pakken, in plaats van de symptomen. Zij denkt ook dat onderzoek relevant kan zijn in de training van topsportpaarden. “Of het nou een renpaard is, een springpaard of een dressuurpaard, als zij hun prestatie kunnen verbeteren en bij het springen net een paar centimeter hoger kunnen springen, of een paar seconden sneller kunnen lopen op de renbaan, dat is wat mentale gezondheid kan doen. Wij hebben de plicht om dit te herkennen en ermee om te gaan.”
Gebruikte bronnen: