Geplaatst Bokt Community
Tekst door mijn man, Peter van Eck
Vanuit verschillende Nederlandstalige uitgeverijen hebben wij de mogelijkheid gekregen om (informatieve) paardenboeken te lezen en te recenseren. Deze recensies zullen op Voorpagina Nieuws belicht worden zodat jullie kunnen kijken welke paardenboeken passen bij jullie interesses en tak van paardensport.
Janet L. Jones groeide op in Scotssdale Arizona, waar het gebruikelijk was dat kinderen te paard naar elkaars huis reden. Voor haar waren paarden een belangrijk onderdeel van het dagelijks leven. Ze woonde op een boerderij met zo’n 60 paarden, waar ze vanaf jonge leeftijd leerde rijden, veelvuldig bezig was met het inrijden van jonge dieren en later ook les gaf aan beginnende ruiters. Na een ongeluk met paardrijden waarbij ze een hoofdwond opliep, heeft ze nog jaren lang last gehad van black-outs, waarbij ze geen herinnering meer had over periodes van een paar uur tot een paar dagen. Dit is waar haar interesse voor het menselijk brein werd aangewakkerd en begon en zo behaalde ze uiteindelijk ook een doctoraat (PhD) in cognitieve gedragswetenschappen.
Als professor gaf ze les aan jong volwassenen over de werking van het menselijk brein tot ze in 2014 een eigen bedrijf startte waar paarden beleerd werden en de interactie tussen het menselijk- en paardenbrein haar een nieuwe uitdaging en bron van interesse gaven. Horse brain, Human brain is ontsproten vanuit deze interesse.
Het boek bestaat uit 5 delen, verspreid over 20 hoofdstukken. Sinds de eerste druk in 2020 is het uitgekomen in 8 verschillende talen maar helaas (nog) niet in het Nederlands. In Nederland is het boek uitgegeven in Engels, en het is geschreven in begrijpelijke taal. Uiteraard ontkom je niet aan de nodige vaktechnische termen, maar daar wordt het niet veel ingewikkelder door.
In deel 1 wordt het boek in twee hoofdstukken ingeleid over de evolutie van het menselijk
en het paardenbrein, en de moeilijkheden die komen kijken bij de interactie tussen de twee.
Dit voornamelijk omdat de interactie een unieke samenwerking betreft tussen een roofdier (de
mens) en een prooidier (het paard).
In deel 2 wordt in 7 hoofdstukken het verschil uitgelegd tussen hoe een paard de dingen om
zich heen waarneemt, en hoe de mens dit doet. Een belangrijk te leren les hierin is dat in deze interactie de mens vaak onterecht haar/zijn eigen perceptie projecteert op dat van het paard, wat veelal de oorzaak is van allerhande misverstanden in het leerproces, waarbij het paard dan vaak de schuld krijgt onwillig te zijn of niet slim genoeg. Hier worden zaken vermeld die eigenlijk wanneer je er goed over nadenkt logisch zijn maar in dit besef voor een echte eyeopener kan zorgen.
Deel 3 heeft 6 hoofdstukken waarin besproken wordt hoe paarden dingen leren, gedrag nadoen, problemen oplossen en zich zaken herinneren. Ook hier komt 'common sense' om de hoek kijken. We weten allemaal dat positieve beloning het beste werkt in het leerproces van het paard, maar waarom maken we dan toch doorgaans vaker gebruik van de bestraffing als zaken niet gaan zoals we willen? Ook hier is het besef dat een paard anders denkt dan ons omdat de opbouw van de hersenen gewoonweg verschillen heel belangrijk. We moeten leren te denken als een paard als we willen begrijpen waarom ze de dingen doen zoals ze doen en hoe wij hier in het leerproces op in kunnen springen. En vooral het hebben van geduld. Heel veel geduld.
In de vier hoofdstukken van deel 4 worden de aandacht en emotie van paarden besproken. Om ze ook maar iets te kunnen leren, zal je moeten zorgen dat hun focus op jou gericht blijft, en je kunt anticiperen op hun te verwachten emoties. Schrikreflexen en angststoornissen zijn zaken waar iedereen die met een paard omgaat, dagelijks mee te maken krijgt. Een paard is altijd op zoek naar een leider, wat lichaamshouding, gezichtsuitdrukking en het uitstralen van rust een belangrijk gereedschap maakt in de omgang met het paard. Een paard handelt altijd vanuit (vluchtgedrag) instinct en is iets waarmee we rekening mee zullen moeten houden als we ze ook maar iets willen leren. Ze handelen niet met opzet of vanuit voorbedachte rade en met dat besef komt inzicht.
Deel 5 met maar een enkel hoofdstuk is een soort nawoord en betoog voor 'true horsemanship'.
Omgaan en samenzijn met een paard dienen altijd te gebeuren met het uiterste respect voor het dier, en het vooropstellen van de behoefte en welzijn van het paard.
Al met al een zeer leerzaam en interessant boek voor iedereen die eens wat anders wil lezen dan over de technieken van paardrijden of de verzorging van het paard. De homepage van Janet Jones is ook de moeite waard en te vinden op https://janet-jones.com/
Tevens is ze terug te vinden op facebook mocht je haar willen volgen.
Aanrader voor een ieder die wil weten waarom een paard doet wat hij doet. 
