Geplaatst Sport
Aonne de Wrede is misschien wel de bekendste pikeur in de Friese paardenwereld, maar hij heeft eigenlijk niet zoveel met paarden. Het is omdat zijn vader het wilde. Het leidde tot een haat-liefdeverhouding, die al zijn hele leven duurt.
De Wrede maakt in de jaren zeventig, tachtig en negentig furore als pikeur en trainer in de drafsport. Zijn hoogtepunt is de winst, als eerste Fries ooit, op de derby van Duindigt in 1981. Het levert hem 100.000 gulden op. In totaal wint De Wrede als pikeur meer dan 1500 koersen, en als trainer nog zeker een keer zoveel. Maar hij is ook een groot fraudeur.
De Wrede verkoopt koersen en gokt met voorkennis op paarden. Dat levert veel geld op, maar hij loopt er wel mee tegen de lamp. Een jaar na zijn grote overwinning op Duindigt wordt hij voor vijf jaar geschorst. Hij belandt zelfs in de gevangenis.
Fenomeen of fraudeur? Kijk op de website van Omrop Fryslân naar de documentaire over Aonne de Wrede.
In de documentaire 'Fenomeen of fraudeur' doet De Wrede een boekje open over zijn kennis als trainer en pikeur, maar ook over de donkere kant van zijn carrière. "Sommige mensen noemen mij een fenomeen, anderen een crimineel. Beide is een beetje waar, al vind ik mezelf geen crimineel. Maar ik ben wel een deugniet!"
Er iets van maken
De Wrede komt in de paardensport terecht, omdat zijn vader vindt dat hij iets moet doen. Even daarvoor was De Wrede weggestuurd uit militaire dienst.
"Ik heb niet zoveel met paarden", zegt hij. "Maar om van een paard dat niets kan, toch iets te maken, dat vind ik leuk." De Wrede specialiseert zich in dit soort paarden. Paarden die het niet meer doen weer aan de gang krijgen. Het liefst in niet al te lange tijd. "Ik heb niets met jonge paarden. Dat is zoveel werk en dat kost zoveel tijd. Dat is niks voor mij."
Die haat-liefdeverhouding met de sport brengt hem ook tot de fraude, vertelt De Wrede. "Ik werkte 80 tot 90 uur per week en hield bijna niets over. Toen dacht ik: dat moet anders."
"Makkelijk geld"
Samen met een bevriende bookmaker begint De Wrede de koersen te manipuleren. Hij houdt bijvoorbeeld zijn eigen favoriete paard in en gokt met zijn maat op het paard dat dan de grootste kans maakt om te winnen. "Het was makkelijk voor mij. Ik kon het ook goed. Ik kende iedereen en wist precies wat de andere paarden konden. Het was gemakkelijk geld." De Wrede verdient er veel geld mee. "Twee keer zoveel", zegt hij.
De Wrede en zijn maat houden het jarenlang vol, maar het begint wel op te vallen en er wordt over gesproken.
Schorsing en gevangenis
Als de controle op fraude in de hardloopsport begin jaren tachtig wordt aangescherpt, lopen ze tegen de lamp. De Wrede wordt voor vijf jaar geschorst en mag ook geen paarden meer trainen. Hij moet zelfs de gevangenis in. Het bezorgt De Wrede een slechte naam in de paardenwereld. Hij trekt zich er weinig van aan. "Ik was altijd al het zwarte schaap."
Nieuwe successen
Toch pakt hij zijn vak eind jaren tachtig weer op. En opnieuw met succes. Via een grote eigenaar krijgt hij zeer goede paarden en wint hij koers op koers. In Studio Sport wordt hij een van de beste vijf pikeurs van Nederland genoemd.
Eind jaren negentig, na opnieuw gedoe en schorsingen, heeft De Wrede er genoeg van. Hij stopt in Nederland en gaat naar het buitenland. Hij werkt bijna twintig jaar in onder andere Frankrijk, Italië, Zweden, Noorwegen, Amerika en Canada. Ook daar haalt hij weer successen.
Ziekte
In 2019 wordt De Wrede ziek. Hij komt terug naar Nederland. Daar wordt na onderzoek geconstateerd dat hij de ziekte van Kahler heeft. Die is ongeneeslijk. De Wrede ligt veel op bed en maakt moeilijke tijden door. Maar via twee neefjes, die een paard hebben, pakt hij het trainersvak toch weer op.
Ook met dat paard en de opvolger daarvan pakt hij de winst in een aantal koersen. Door een nieuw medicijn gaat het nu goed met hem. Maar zijn ziekte kan ieder moment weer opspelen.
Met trainen gaat hij door. "Tot ik omval."
FryslânDOK
De documentaire over Aonne de Wrede is zaterdag om 15.25 uur op NPO 2 en zondag vanaf 17.00 uur elk uur op Omrop Fryslân te zien.
