Algemeen
Dülmenerpaarden in het natuurgebied Merfelder Bruch.
Foto: Maschinenjunge op Wikimedia Commons/Bokt Wiki
Nordrhein-Westfalen is de thuisbasis van een unieke kudde paarden. In Merfelder Bruch nabij Dülmen leven circa 400 wilde paarden. Eenmaal per jaar vindt er een evenement plaats, dat vele bezoekers naar de weidegronden trekt. Eind mei vindt een indrukwekkend spektakel plaats bij de wilde Dülmenerpaarden: de jonge hengsten worden dan door sterke mannen met hun blote handen gevangen. Maar waarom doen ze dat?
Daarvoor gaan we eerst een stukje terug in de tijd. Want volgens documentatie bestaat de kudde wilde paarden in Dülmen al sinds 1316, en is dus al meer dan 700 jaar oud. Uit dit document blijkt dat de heer van Merfeld in die tijd de rechten verwierf voor een kudde wilde paarden, zo vertelt hoofdboswachter Frederike Rövekamp aan de website WA.de. Men kan ook aannemen dat er in het verleden op de paarden werd gejaagd. Tegenwoordig is dat ondenkbaar, de kudde paarden in de Merfelder Bruch is namelijk uniek in Europa. Volgens Frederike is het zeer zeldzaam dat een dusdanig grote kudde wilde paarden zo onafhankelijk van de mens leeft als de Dülmeners. Opmerkelijk is ook dat ze al zolang op dezelfde plek lopen. Destijds hadden zij volgens het magazine 24Rhein een leefgebied van enkele duizenden hectares grond. Naarmate de landbouw en de bevolkingsgroei toenamen, werd het leefgebied voor de paarden steeds kleiner. Ze moesten op den duur echt vechten voor het gebied waar ze liepen. In het midden van de 19e eeuw werden de Hertog van Croÿ en zijn familie zich bewust van de omstandigheden van de kudde paarden. Op dat moment was deze alarmerend klein. De familie creëerde in het Merfelder Bruch een Pferdebahn, een reservaat van circa 400 hectare groot, waar tegenwoordig zo’n 400 paarden in het wild leven. Zo’n 45% daarvan is bos, 50% uit weilanden en de overige 5% bestaat uit paden, sloten en de piste.
Traditionele vangen van de wilde paarden
Eén keer per jaar, op de laatste zaterdag in mei, verandert deze Pferdebahn bij Dülmen in een grote piste. Dan worden de jonge hengsten uit de kudde gevangen, een traditie die al teruggaat naar 1907 en die noodzakelijk is voor het behoud van de wilde paarden. Onder ‘behoud’ wordt hier verstaan: alle activiteiten die nodig zijn om de populatie te bevorderen en haar bestaan ook voor de toekomst veilig te stellen. Het vangen van de jonge hengsten die geslachtsrijp aan het worden zijn, is hier een onderdeel van. “Normaal gesproken leven de jonge hengsten in een aparte kudde, maar dat is hier niet mogelijk. Daarnaast is het voor de jonge hengsten niet mogelijk om een eigen kudde te vormen, het terrein is hier te klein voor. Dat kan leiden tot rivaliteit tussen de dieren. Op die manier ontstaat er veel stress en door de paarden te vangen, kan dit vermeden worden”, zo legt Frederike uit aan WA.de.
Vooral de manier waarop de paarden gevangen worden, is spectaculair. De paarden worden eerst opgedreven richting de arena, voordat de jonge hengsten gevangen worden. De vangers gebruiken geen gereedschap en vangen de paarden met hun blote handen. Dit kan best nog lang duren. De jonge hengsten opsporen, dat is nog niet zo eenvoudig. “Omdat de kudde in beweging is, vertonen de jonge hengsten op de vangdag niet hun gebruikelijke gedrag. De vangers zoeken daarom eerst naar de eenjarige hengsten, die kun je eenvoudig herkennen”, vertelt Frederike. “De eenjarige paarden zijn nog wat magerder en zijn volop in de rui. De vangers moeten dan echter wel dichterbij komen en bukken om het geslacht te bepalen.” Soms ontsnappen de paarden meerdere keren aan de vangers, maar uiteindelijk moeten de dieren zich dan toch gevangen geven. Aansluitend aan dit spektakel vindt een veiling plaats van de jonge paarden. Hun nieuwe eigenaren kunnen de paarden dan bijvoorbeeld gaan opleiden tot rijpony’s. De nieuwe eigenaren laten de paarden aan mensen wennen en beleren ze. De wilde kant van de dieren gaat op deze manier verloren. Frederike verklaart dit: “de paarden zijn wild, maar niet in de zin van agressief. Ze hebben alleen een sterk gevoel van vrijheid.”
Deze gebeurtenis trekt elk jaar veel bezoekers uit heel Duitsland naar Dülmen, dat ook wel ‘stad van de wilde paarden’ wordt genoemd. Dit jaar vindt de vangst van de wilde paarden plaats op zaterdag 25 mei. De tribuneplaatsen voor dit evenement zijn volgens de website van de organisatie reeds uitverkocht. Er bestaat nog wel een mogelijkheid om de wilde paarden op die dag te zien. Je krijgt dan geen zitplaats op de tribune, maar je kunt wel de paardenbaan verkennen. Gasten zonder zitplaats kunnen dan met name de intocht van de paarden in de baan, rond 15:00 uur, live meemaken. Er wordt wel een kleine bijdrage entree gevraagd. Ook op andere dagen kun je de Pferdebahn bezoeken. Het gebied is van maart/april tot en met 1 november op zaterdag, zondag en feestdagen geopend. Honden zijn op deze terreinen niet toegestaan.
Gebruikte bronnen:
