Algemeen
Afbeelding ter illustratie. Foto: Marlies Trap Fotografie
In de late IJzertijd werden mensen in Noord-Italië bij hun begrafenis geregeld samen met hun honden of paarden begraven. De redenen hiervoor zijn nog een raadsel, maar waarschijnlijk was dit omdat ze zo van hun dieren hielden. Het kan ook zijn dat hier een religieuze achtergrond meespeelt. Dit blijkt uit onderzoek van verschillende wetenschappers, dat gepubliceerd is op de website PLOS ONE. Zij komen van de Universiteiten van Bern in Zwitserland en Milaan in Italië, maar ook van het Institute for Mummy Studies, Eurac Research Bozen.
De wetenschappers hebben botten geanalyseerd die waren opgegraven op de 2200 jaar oude Seminario Vescovile begraafplaats in Verona, Italië. Hier leefde ten tijde van de Romeinse verovering het Cenomani-volk, verdeeld over verschillende kleine gemeenschappen die metalen produceerden. In totaal werden hier 161 graven gevonden, waarin vooral menselijke overblijfselen werden aangetroffen. In 16 graven werden echter ook dierlijke resten gevonden. Daarvan ging het in 12 gevallen om producten van varkens- of rundvlees, bestemd als voedseloffers voor de overledenen.
De andere vier personen daarentegen waren begraven met een hond of een paard, of beiden, of delen daarvan. Dat zijn dieren die bij deze populatie mensen niet gegeten werden. Dit betrof een man van middelbare leeftijd met een kleine hond, een man jonge man met delen van een paard, een meisje van 9 maanden die zij-aan-zij lag met een hond en een vrouw van middelbare leeftijd met een pony bovenop haar en een hondenkop boven haar hoofd. “In eerste instantie waren de archeologen verbaasd dat zij menselijke resten onder een pony aantroffen. Hun eerste ingeving was dat zij te maken hadden met een ruiter, een strijder”, vertelt onderzoekster Zita Laffranchi aan New Scientist. “Maar de vrouw was zonder wapens begraven, wat suggereert dat haar relatie met de 1,3 meter hoge pony niet gerelateerd was aan oorlogsvoering.”
Op zoek naar patronen die deze begravingen van dieren kunnen verklaren, onderzochten wetenschappers bevolkingsopbouw, diëten, genetica en de omstandigheden waaronder deze personen begraven werden. Dit leidde echter niet tot noemenswaardige verbanden. De mensen die samen met hun dieren waren begraven, waren ook niet nauw verwant aan elkaar. Dat betekent dat het ook geen familietraditie kon zijn.
De bevindingen wijzen op de mogelijkheid dat de mensen in uit oude bevolkingsgroepen zich zo verbonden voelden met hun dieren dat ze er ook samen mee werden begraven. “En waarom ook niet?”, stelt onderzoeker Marco Milella in New Scientist. “Dat kunnen we zeker niet uitsluiten.” De onderzoekers voegen er wel aan toe dat dieren mogelijk een symbolische betekenis hadden in het hiernamaals. Zo geloofde men bijvoorbeeld in de Gallo-Romeinse religie dat Epona, de Keltische godin van de paarden, mensen na hun dood beschermde. De Gallo-Romeinen brachten soms ook honden in verband met het hiernamaals. Het begraven van honden bij baby’s zou zelfs bedoeld kunnen zijn geweest om de ouders te beschermen tegen het verlies van nog meer kinderen.
De dieren in de graven waren wel in goede conditie en duidelijk goed verzorgd. Ze werden zeker niet beschouwd als wegwerpproducten. Dit geldt vooral voor de honden, die menselijk voedsel lijken te hebben gehad, en tekenen vertoonden van wondbehandeling en -genezing.
Als zodanig is het ook mogelijk dat mensen werden begraven met dieren om zowel symbolische als liefdevolle redenen, zegt Milella.
Het volledige onderzoek is te lezen op de website van PLOS ONE. Dit is in het Engels geschreven.
Gebruikte bronnen: