Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 10-02-24 23:42

Veteranen met PTSS kunnen baat hebben bij therapie met paarden

Geplaatst door de TopicStarter : 10-02-24 23:42

Afbeelding ter illustratie. Foto: Marlies Trap Fotografie

Veel veteranen hebben tijdens hun werk een PostTraumatische StressStoornis (PTSS) opgelopen. Hiervoor zijn verschillende vormen van therapie mogelijk, maar soms slaan deze niet aan. Dit wordt therapieresistentie genoemd. Er zijn veteranen die al 10 of 12 jaar bezig zijn met therapieën, maar zonder succes. Voor deze veteranen is het project ‘Horsepower’ van de Universiteit van Utrecht een soort laatste strohalm. Ze zijn vaak erg nieuwsgierig naar nieuwe therapieën en grijpen deze dan met beide handen aan. Het experimentele project ‘Horsepower’ is een therapie waarbij gebruik wordt gemaakt van paarden. De tussentijdse resultaten zijn positief, dus de therapie lijkt succesvol te zijn.

De veteranen volgen dit programma gedurende twaalf weken. Tijdens deze training krijgt de veteraan een opdracht om onder begeleiding uit te voeren met het paard. Dit kan voor de veteraan soms confronterend werken. Nienke Endenburg, psycholoog, onderzoeker en projectleidster bij ‘Horsepower’, vertelt aan het NPO Radio 1-programma Villa VDB van Omroep Max over deze opdrachten. "Dat kan bijvoorbeeld zijn: 'Wees met het paard'. Dat kan al een moeilijke opdracht zijn, want de paarden lopen dan vaak weg. Dat heeft te maken met de lichaamshouding van de veteraan”, vertelt ze. "Paarden onderling communiceren ook door middel van lichaamshouding. Zo'n paard ziet bij de veteraan dan een afstandelijke lichaamshouding, en denkt: 'ik ga even afstand nemen’. Dat kan 'vreselijk confronterend' zijn voor een veteraan, want die denkt: 'Waarom loopt 'ie weg?' In feedbackrondes vertellen veteranen dan dat andere mensen ook altijd bij hen weg lopen, en ze geen idee hebben waarom. Het gedrag van het paard kan hen bewust maken van hun lichaamshouding.” Endenburg ziet ook dat het goed klikt tussen de veteranen en de paarden en dat ze ook overeenkomsten waarneemt. "Paarden leven in kuddes: er zijn er een aantal die op wacht staan, en de rest kan dan rusten. Ze zijn daarom ook altijd heel erg gericht op de omgeving. Daarin zien we dus veel overeenkomsten met defensieveteranen", vertelt ze.

Tussenevaluatie
Op 18 januari 2024 was er een tussenevaluatie van het project, in aanwezigheid van beschermvrouwe prinses Margarita. Veel deelnemende veteranen waren ook aanwezig, net als vertegenwoordigers van defensie. Uit de vragenlijsten, die onder de veteranen waren verspreid, bleek dat bij een meerderheid de PTSS-klachten afnamen. Op een schaal van 60 punten nam het soms wel met 10 punten af. Hun hartslag daalde na de eerste week en de veteranen leken rustiger te worden in de omgang met de paarden. Voor volledige conclusies is het echter nog te vroeg, daarvoor moeten er nog twee groepen veteranen het hele programma doorlopen.

De omgang met de paarden doet de veteranen veel goed, zo blijkt. Een paard oordeelt namelijk niet, het dier reageert enkel op het gedrag dat je laat zien. De veteranen leren zo meer over zichzelf, over hoe ze contact maken met mensen en communiceren. Ook doen ze positieve ervaringen op. Eén veteraan vertelt in Villa VDB over wat hij heeft geleerd met het paard Dino: "ik heb dankzij Dino vertrouwen gekregen in mezelf, in mijn handelen, in mijn recht om te bestaan en zelfs in de toekomst. En ik heb rust gekregen. Ik heb betere nachten gekregen. Ik heb rust in mezelf gekregen, de rust in omgang met anderen en de rust in het leven." Nienke Endenburg ziet deze toename in zelfvertrouwen bij meerdere veteranen.

De paarden
Uiteraard wordt ook het welzijn van de paarden in de gaten gehouden. Voor dit project worden paarden ingezet die ook gebruikt worden voor het paardrijden voor mensen met een beperking. Deze paarden zijn al behoorlijk bomproof. Tijdens het project worden er ook metingen verricht, om te zien wat het effect is op de gebruikte paarden. Zo wordt er onder andere gemeten of er oxytocine en cortisol in het speeksel van de dieren aanwezig zijn. Oxytocine speelt een rol bij sociaal gedrag, cortisol juist bij stress. Vooralsnog zijn er geen indicatoren gevonden dat de gebruikte paarden stress ervaren in het contact met de veteranen. Promovendus Chantal Kapteijn vertelde tijdens de tussenevaluatie hierover: “we weten al wel dat paarden die uit zichzelf veel tijd doorbrengen in de buurt van mensen ook meer oxytocine aanmaken dan paarden die dat niet doen, dus in ieder geval een deel van de paarden lijkt het contact met mensen als positief te ervaren.”

In de komende periode wordt er nog meer data verzameld en het project verbreed. Nienke Endenburg vertelt in een artikel van de Universiteit Utrecht over de plannen. “Wij willen zoveel mogelijk veteranen helpen om beter om te kunnen gaan met de gevolgen van hun traumatische ervaringen. Daarvoor is het belangrijk dat deze interventie uiteindelijk ook gedragen en vergoed kan gaan worden door de zorgverzekeraars. En dus dat we de effectiviteit van het programma wetenschappelijk exact in kaart brengen.”

Daarnaast wil ze het programma ook graag uitbreiden naar de familie van de veteranen. “Alles in deze vernieuwende interventie draait om contact. Contact tussen mens en dier en ook tussen mensen. Therapieresistente PTSS vormt een zware belasting voor veteranen, maar zeker ook voor hun familie en directe omgeving. Graag willen we wetenschappelijk in kaart brengen welke effecten de interactie met paarden kan hebben op het complete gezinssysteem. Deze veteranen, en hun families en vrienden, verdienen alle steun die mogelijk is.” In Villa VDB voegt ze daar nog aan toe: "we willen ook kijken als we het gezin van de veteraan erbij betrekken en met paarden laten werken, of er dan een grotere gezinscohesie en communicatie kan ontstaan. Dat zou voor het hele gezin zinvol kunnen zijn."

Het radiofragment over het project ‘Horsepower’ is hier terug te luisteren.

Gebruikte bronnen:

Deel op Facebook Tweet Foutje gespot? Tip de redactie