Geplaatst Bokt Community
Afgelopen september was Pat Parelli in Nederland om op Horse Event Pro een clinic te geven. Naar aanleiding van zijn bezoek heb ik hem gevraagd of hij wat vragen wilde beantwoorden en dan specifiek, vragen van jullie, de Bokkers. Dat wilde hij graag doen en hieronder lezen jullie hiervan het resultaat.
Kunt u ons wat meer vertellen over uzelf en wat u doet?
Ik beschouw mijzelf als een professionele horse-ologist en dat betekent dat ik gebruikmaak van communicatie en het begrip van hun psychologie ten opzichte van hulpmiddelen, angst en intimidatie. Om paarden te helpen moet je partners met ze worden. Ik ben ook een succesvolle coach voor mensen die paardenmens willen worden.
Kunt u ons wat meer vertellen over uw eigen paarden?
Zeker! Ik heb een hele manege aan paarden: verschillende rassen en types, verschillende leeftijden en verschillende stadia in de opleiding. Wat ik probeer te doen is van elk paard de mogelijkheden optimaliseren, ongeacht ras, leeftijd, verleden en geschiedenis. En voor mijzelf geldt ook: hetgeen waar ik voor leef, het belangrijkste is de relatie met je paard op 1 zetten. Daarna komt de basis, voordat je gaat specialiseren. Dus we geven elk paard een geweldige basis (en daar kom ik later nog op terug). Je moet ook nooit vergeten jezelf te verbeteren. Dus de paarden die ik nu heb. Ik heb nu een aantal speciale paarden en ik had ook enkele speciale dieren in het verleden: Magic en Casper. Beiden zijn naar de paardenhemel gegaan, maar gelukkig hebben we Magic laten klonen. Magic’s Mirror is nu drie jaar oud en ze lijkt sprekend op Magic, dus dat is momenteel mijn speciale project. En wederom: ik zet de relatie met de paarden op één en zorg voor een goede basis. Dat is ook een van de vier Savvy’s in het Parelli-programma, deze gaat tot level vier. We zijn nu aan het uitzoeken wat haar superkracht is.
U doet dit al heel lang, hebt u enig idee wanneer u stopt en met pensioen gaat?
Wel, ik ben nog niet van plan om te gaan stoppen. Maar mijn doel voor dit programma is om het een blijvend karakter te geven voor de toekomst en dé manier om dat te doen is een blauwdruk maken van de basis. De basis van wat we vanaf de grond kunnen doen met het paard, maar ook in het zadel. Ongeacht waar mensen wonen, wat zij zich kunnen veroorloven, kunnen zijn veilig zijn, plezier maken en buitengewone resultaten halen.
Wat is uw mening over de oorsprong van de verschillende methoden van horsemanship en zijn deze beïnvloed door de omgeving of door verschillende landen?
Dat is echt een geweldige vraag, want waarschijnlijk het eerste boek over horsemanship dat ooit geschreven werd, is van Xenophon. Hij geloofde in communicatie en het begrijpen van psychologie in plaats van hulpmiddelen, angst en intimidatie. Maar hij had een tegenpool, een andere generaal die echter nee zei, we moeten meer spierkracht gebruiken en grotere bitten. Dus dit debat gaat al jaren door. Gebruiken we hulpmiddelen, angst en intimidatie? Of gebruiken we communicatie en begrip van de psychologie? Door de geschiedenis heen zijn er drie basis gebruiksdoelen geweest voor paarden. De eerste is voor transport en het gebruikelijke werk op de boerderij, die dingen. Dan heb je nog recreatie en de laatste is sport. Wat ik door de jaren heen heb gezien en geleerd is dat er altijd discussie is geweest over op welke manier we onze doelen kunnen bereiken. Ik zou zeggen dat ambitie een goed iets is, zo lang het wordt getemperd door principes, geduld en consequent zijn. Maar bij de passie om te winnen, is het doel soms groter dan het principe, zelfs als het gaat om dieren en kinderen en ook als het gaat om paarden die zijn voorbestemd om wedstrijden te lopen. Recreatieruiters of vrijetijdsruiters gaat het vaak om het principe en hebben geen groot doel. De paarden hebben een prachtig leven, dat wellicht niet optimaal is. En mensen die paarden gebruiken voor hun levensbehoeften zitten er wat middenin. Het maakt dan niet uit of het een boer is of een cowboy. Door de geschiedenis heen is het midden van de weg voor mensen die het paard gebruiken voor hun levensbehoeften, omdat zij afhankelijk zijn van het paard. Niet voor hun ego, maar voor hun leven.
In hoeverre heeft de originele horsemanship een rol gespeeld in de ontwikkeling van het Parelli-programma?
Ik denk meer de Spaanse stijl, met de doma vaquera en de doma classico. Die is oorspronkelijk geweldig om op hoog niveau te trainen voor het werken met vee: de doma vaquera. De doma classica is een training op hoog niveau als voorbereiding op oorlogvoering, maar dan in wedstrijdverband. Wat ik, afkomstig uit Californië, heb gezien, is dat dat de wortels van de vaquera-stijl de wortels zijn van wat ik Natural Horsemanship noem. In andere woorden: het is belangrijk eerst het paard vanaf de grond te trainen en daarna pas in het zadel. Bij de training in het zadel blijf je uit de mond van het paard, je gebruikt een hackamore totdat het dier de basis heeft geleerd, daarna start je pas met het bit, voor de verfijning. Ik denk dat dat het ding dat mij het meest beïnvloedt, is wat men tegenwoordig kent als trainen in California Vaquera-stijl.
Wat is het grootste verschil tussen de Verenigde Staten en Nederland als het aankomt op omgang met de paarden? Of met het trainen van paarden?
Om te beginnen is dit een lastige vraag om te beantwoorden, maar mijn observatie is dat er in Nederland een hoger percentage ruiters Engels rijdt, vergeleken met western. En er is waarschijnlijk een kleiner percentage recreatieruiters in Nederland. Ik denk dat in de Verenigde Staten, over de hele breedte gezien, er waarschijnlijk bijna gelijke aantallen ruiters Engels of western rijden. Ook denk ik dat het aantal recreatieruiters over de gehele breedte heen in de Verenigde Staten groter is. Het is bewezen dat 80% van de paardeneigenaren niet doet aan wedstrijdrijden, het maakt hierin niet uit of ze Engels of western rijden. Ik denk dat het een beetje een smeltkroes is hier in de Verenigde Staten. En het is natuurlijk een heel groot land, Nederland is in verhouding veel kleiner, zodat de gezamenlijke culturele invloed in Nederland veel sterker is. Hier in de United States is dat meer wijdverspreid en een beetje meer een smeltkroes-cultuur.
Verrast dit u? Deze verschillen?
Ik was niet heel verrast, ik kom al zeker 30 jaar in Europa en ik ben daar aan gewend geraakt. Maar de Europese invloed is meer het Engels rijden en rijden in de sport. Ook het feit dat de fokprogramma’s in Nederland, België en Duitsland veel geavanceerder zijn dan het programma hier in de Verenigde Staten voor Engelse sportpaarden.
In Nederland lijkt er steeds meer aandacht te zijn voor de manier waarop mensen met hun paarden omgaan en zo proberen ze om dierenactivisten ervan te overtuigen dat ze met heel hun hart het beste met hun paarden en pony’s voor hebben. Hebt u het gevoel dat er eenzelfde soort discussie is in Amerika, als het aankomt op paardenwelzijn en wat er komt kijken bij rijden zonder dierenmishandeling?
Ik denk dat het nu een beetje op gang begint te komen hier in de Verenigde Staten. Je moet bedenken dat de Verenigde Staten globaal zijn verdeeld in drie delen: de oostkust, het midden en het westen. Aan de oostkust is het meer zoals in Europa, de andere twee delen van het land zijn meer platteland en het gebruik van paarden is meer beroepsmatig, ze hebben de paarden nodig om de kost te verdienen. Op de ranches bijvoorbeeld. Dus om de Verenigde Staten nu als één groep te zien eigenlijk geen makkelijke of objectieve manier om er naar te kijken. Ik zou het dus breder trekken. Je moet onthouden dat antromorfisme goed is. Antromorfisme betekent dat je menselijke gedachten overbrengt op dieren en de acties van de dieren waardeert. Ik denk dat er soms een gulden middenweg moet zijn tussen de dierenactivisten en de mensen die het doel boven het principe stellen. Er zijn zeker redenen om meer en meer na te denken over trainingsmethoden zonder dierenmishandeling, vandaar dat ik de Parelli, het natural Horsemanship-programma hebt ontwikkeld. Dat is voor zowel recreatieruiters als de wedstrijdruiters van elke tijd.
Als we het toch hebben over het programma dat u hebt opgezet, een aantal jaar geleden bent u herkend door een grote dierenactivistengroep. Kunt u ons daar meer over vertellen?
In 2008 werd ik inderdaad uitgeroepen tot Humane Horseman of the Year, door de Humane Society of the United States (HSUS). Ik ben erg trots en vereerd daardoor. Ik denk dat ik altijd trots zal zijn, hoe lang ik ook leef, op het feit dat ik een beweging ben gestart waar liefde, communicatie en leiderschap, in gelijke hoeveelheden, wordt herkend en toegepast.
Hoe kun je een paard geïnteresseerd houden in grondwerk, ook als het paard zich afsluit als je vraagt om grondwerk te doen?
De geheime of magische formule voor de band met je paard is verbondenheid, gehoorzaamheid en uitbundigheid. We moeten deze drie dingen in balans brengen met elkaar. Soms is het gemakkelijk om teveel suiker in onze koffie te doen, maar kunt die suiker niet weer uit je drankje halen. Hetzelfde kan gebeuren met paarden. Soms gebruik je de technieken voor verbondenheid teveel ten opzichte van die voor gehoorzaamheid en is de uitbundigheid nergens te bekennen. We moeten bij elk paard proberen uit te zoeken wat zijn persoonlijkheid, zijn horsenality, is en dingen leuk houden voor hem. Neem bijvoorbeeld een leftbrain-introvert paard. Dit type paard is, net zoals het klinkt, meer geïnteresseerd in het waarom ze iets moeten doen. Dus de strategie die we moeten gebruiken is dat er een voordeel voor het paard moet zijn. Het maakt niet uit of dat nou veiligheid is, comfort, spelen of voedsel. Het uitzoeken hoe je ervoor kunt zorgen dat je paard het leuk vindt wat je van hem vraagt, is het leren hoe je hun hart bereikt en de eigenschappen leert kennen van hun eigen, unieke horsenality.
Kunt u ons meer vertellen over het horsenality-programma dat u hebt ontwikkeld en dat verkrijgbaar is op uw website?
Elk paard heeft zijn eigen horsenality, gebaseerd op vier dingen:
- hun aangeboren eigenschappen
- invloeden uit de omgeving
- aangeleerd gedrag
- temperament
Voor een perfect resultaat, zou u aanraden dat mensen starten met het Horsenality-rapport en dan aansluiten bij uw Parelli levelsprogramma, of zou dat een omgekeerd traject zijn? Wat is het ideale pad om hierin online te volgen?
Het ideale pad is om eerst level één te leren, leer de basistechnieken die een mens moet kennen. Er is een hele bekende film, The Karate Kid. Een jonge jongen moest leren ‘was erop, was eraf, schilder omhoog, schilder omlaag’. Het leek erop dat dit valse bewegingen waren, die niets te maken hadden met zijn doelen. Maar in de film bleek al snel dat dit exact de vaardigheden waren die hij nodig had. Hij moest ze uit zijn hoofd kennen om op het moment dat hij die kracht en beslissingen nodig had, ze te kunnen toepassen. Dat is ook waar niveau één over gaat. Die is er meer voor de mens, om de bewegingen te leren, de long-body logica, die de meeste mensen niet kennen. De meeste mensen realiseren zich niet dat zij voetgangers zijn, dat ze zich voortbewegen met een hoog lijf, en dat ze te maken hebben met een dier dat een lang lijf heeft. Dus stap één is om wat long body-logica te leren in level één.
Hoe denkt u over het rijden van paarden op vrij jonge leeftijd, in wedstrijden als futurities?
Ook hier geldt: de liefde voor het winnen is de wortel van het kwaad. Als het aankomt op dieren of kinderen is het idee dat ze goede kwaliteiten hadden. Er zit een wereld tussen tweejarigen en vierjarigen, ook al zouden ze beiden in hun topjaar zijn. Net als bij mensen is er zo nu en dan een kindsterretje voor wie het allemaal heel makkelijk is. Dat is heel natuurlijk. Je vraagt ze niet om iets te doen, maar in feite ondersteun je ze alleen in wat hun hart ze ingeeft om te doen. Ik denk dat het echte geheim niet zo zeer is wat de mensen doen, het gaat er meer om hoe ze het doen. Zet de relatie met je paard op één, bouw een goede basis op voordat je gaat specialiseren, gebruik elke vooruitgang in jezelf en gun het paard de principes om ervoor te gaan. Het doel is dat de paarden die naar de top klimmen, dit makkelijk kunnen, het op een natuurlijke manier doen, en een lange toekomst zullen hebben. Nogmaals: de liefde voor winnen is de wortel van het kwaad, als het aankomt op dieren en kinderen. En of het nou een futurity-wedstrijd is of niet, dit is hoe ik het zie.
Zijn er paarden die u na al die jaren nog steeds verrassen en kunt u ons vertellen over een geval dat u zich herinnert?
Absoluut, want je kunt nooit zeggen “zeg nooit nooit” of “zeg altijd altijd”, zeg meestal “meestal”. Er is niets eigenzinnigs aan horsemanship, maar er is wel een trainingsopbouw, een blauwdruk. Er zijn leidende principes en soms… zijn er aanpassingen nodig. Zo af en toe is er een paard dat iets heel vreemds heeft of ongebruikelijke humane karaktertrekjes. Zo was er mijn hengst Casper, hij was een paard met veel potentieel. Hij was erop ingesteld om te bokken onder het zadel. In de twintig jaar dat ik hem had, deed hij dat bijne elke keer als ik het zadel erop legde. Dus ik moest met zijn karakter spelen, hem laten realiseren dat het niet iets slechts was. Maar om zeker te weten dat ik veilig was, moest ik met zijn karakter onder het zadel aan de gang, voordat ik erop ging. Recentelijk kreeg ik een nieuw paard. Hij heet Trickster. Ik wou hem eerst Trick noemen, omdat hij werd geboren op St. Patrick’s Day, mijn verjaardag. Dan was ik Pat en hij Trick. Maar hij had zoveel trucjes dat ik hem Trickster heb genoemd. Hij beziet de wereld op een erg ongewone manier, hij ziet overal spoken en hij kan schrikken van een hoefafdruk in de rijbaan, die er tien minuten geleden nog niet was, omdat hij die zelf gemaakt heeft. Dit is het soort paarden dat een zienswijze heeft die potentieel gevaarlijk is. Dit is het soort paard dat een uitdaging is voor mensen, maar tegelijkertijd kunnen we dat ook omkeren. Die potentieel gevaarlijke zienswijze kun je voor mensen en dieren omkeren naar communicatie. Dat zijn de paarden die echt supersterren kunnen worden.
We weten dat in het Parelli-netwerk het Parelli levels-programma bestaat, waar mensen zich voor kunnen inschrijven. Maar er is ook de Parelli Savy Learning Library, waar ze meer video’s voor probleemoplossingen kunnen zien. We weten ook dat er wereldwijd een netwerk bestaat van professionals in de Parelli-methode, waar mensen les kunnen krijgen en persoonlijke ondersteuning tijdens het leren van Parelli. Zijn er nog meer mogelijkheden om meer te leren over de trainingen en het Parelli-programma? Volgens mij had u ook een campus?
Onze missie is om dit programma beschikbaar te maken voor mensen, ongeacht waar ze wonen of wat ze zich kunnen veroorloven. En omdat te bereiken, reis ik uiteraard constant de hele wereld over. Ik doe dat al 41 jaar, maar ik heb ook twee campussen. Eén in Florida en één in Colorado. Deze campussen zijn ontworpen voor mensen die enthousiast willen leren om een echte horseman te worden. Ik zou dan ook aanraden om mij te blijven volgen, zodat je weet wanneer ik naar jullie kant van de wereld kom. Of, als je naar mijn deel van de wereld wilt komen, ga dan naar onze website om te lezen welke programma’s er op de campus zijn. We hebben iets voor elk type paardenliefhebber, ongeacht of ze Engels rijden of western en ongeacht of ze recreatieruiter zijn, competitief of professional.
Kijkt u wat dit betreft ook naar andere instructeurs, en leert u ook van ze?
Een van mijn mentoren heet Tom Dorrance, zijn gevleugelde uitspraak is ‘observeer, onthoud en vergelijk’. Je kunt van iedereen iets leren, ook dat je bepaalde dingen niet moet doen. Dus ik hou altijd mijn oren gespitst en mijn ogen wijd open.
U reist de hele wereld over. Als u reist, neemt u dan uw eigen paarden mee of leent u paarden van uw instructeurs? En als u uw eigen paarden meeneemt, moeten die dan overal in quarantaine?
Op dit moment reis ik niet internationaal met mijn paarden. In de Verenigde Staten neem ik vaak wel mijn eigen paarden mee, maar mijn programma werkt zo goed dat ik, als ik bij mijn instructeurs ben of degenen die bij mij afgestudeerd zijn, hun paarden kan lenen. Het is net als muziek maken, er zijn zeven noten die op een bepaalde manier een logische benadering hebben. Ik kan een gitaar pakken en erop spelen, ongeacht welk model het is of in welk land ik ben. Met paarden die de seven games en alle vier savy’s kennen is dat hetzelfde. Ik kan er één pakken en in een paar tellen spreken het paard en ik dezelfde taal. We bereiken harmonie en worden een eenheid, klaar om samen te dansen.
Is er nog iets dat u wilt zeggen tegen de Nederlandse paardenliefhebbers?
Ik zou willen dat iedereen, waar ook ter wereld, weet dat paarden de natuur in hun mooiste vorm zijn. Mijn lessen proberen mensen te helpen om te begrijpen hoe paarden voelen, reageren en spelen. Ik wil dat iedereen weet dat het doel is om met het karakter van het paard te spelen. Het doel is ook om het natuurlijk te houden. Maar we moeten wel weten wat natuurlijk is voor het paard, alleen dan kan het paard samenzijn met jou.
Wil je meer weten over Pat Parelli? Klik dan hier.
De kunst is echter wel om te blijven inspelen op het paard dat je voor je hebt. En niet eeuwig door te blijven oefenen op hetzelfde. Maar geldt dat niet voor alle trainingsmethodes?