Geplaatst Algemeen
Rollen kan een symptoom zijn van koliek bij paarden. Foto: Amanda/Bokt Wiki
De gehaltes aan geïoniseerd calcium en chloride in het bloed in de slagaderen zijn veelbelovend als voorspellers van de gevolgen van koliek bij paarden. Dit stellen verschillende Britse onderzoekers vast in een artikel in het tijdschrift Animals.
Koliek is een van de meest voorkomende noodgevallen in de paardenpraktijk en kent verschillende oorzaken, waardoor het stellen van een diagnose een uitdaging is. De keuze tussen behandelen en een operatie is erg belangrijk en indien nodig kan tijdig opereren de overlevingskans vergroten. Een operatie is echter ingrijpend en duur.
De resultaten van lichamelijk onderzoek en medische waarden worden gebruikt om te kijken of er geopereerd moet worden, en om de prognose vast te stellen. Van geen enkele individuele waarde of groep waarden is echter aangetoond dat ze hiervoor gevoelig of specifiek zijn.
Het onderzoeksteam wilde onderzoeken of bloedgas-, elektrolyten- en zuur-baseanalyses van slagaderlijk bloed bij de bewuste paarden met koliekverschijnselen, die omgevingslucht inademden, verschilden van eerder gerapporteerde waarden bij gezonde paarden. Verder wilden ze bepalen of die konden helpen bij het stellen van een diagnose of prognose. Hiervoor bekeken ze gedurende negen jaar bloedmonsters uit de slagaderen van 352 paarden met koliek, die in een universitaire paardenkliniek stonden.
De monsters werden geanalyseerd op verschillende stoffen en waarden. De resultaten werden vergeleken met eerder gerapporteerde waarden voor gezonde paarden en er werden vergelijkingen gemaakt tussen de uiteindelijke diagnose, de behandeling en de overleving totdat de paarden naar huis mochten. Naast de belangrijkste oorzaken van koliek werden er aanzienlijke verschillen gevonden tussen paarden met koliek en dieren met gezonde referentiewaarden.
"In het algemeen verschilden chirurgische en niet-chirurgische koliekgevallen in geïoniseerd calcium en chlorideconcentraties, en geïoniseerd calcium verschilde tussen dieren die overleefden tot ontslag en de paarden die overleden", meldden ze. Ook de partiële zuurstofdruk verschilde bij onderling bij de paarden die operatie van de dunne darm overleefden en diegenen die overleden. Op basis van de resultaten ontwikkelde het onderzoeksteam modellen die goed of uitstekend de kansen kunnen voorspellen van een operatie versus medische behandeling en overleving tot ontslag uit de kliniek.
Volgens de onderzoekers toonden hun resultaten aan dat arteriële bloedgasanalyse op zichzelf geen duidelijk onderscheid maakt voor de aanwezigheid van koliek.
Deze variabiliteit kan worden verklaard doordat ieder paard biologisch gezien uniek is qua omvang, het type en/of de duur van de koliek, hoe lang het vervoer naar de kliniek duurde, de medicijnen die werden gegeven vóór de doorverwijzing, de tijd tussen de monsterafname, en de analyse- en monstergrootte. Ze vonden verschillen in de concentraties van een aantal elektrolyten tussen verschillende soorten koliek. Lagere kaliumconcentraties bij paarden met koliek zijn eerder gerapporteerd in vergelijking met gezonde controles, de bevindingen van de onderzoekers komen hiermee overeen. Bovendien vonden ze kaliumconcentraties die het laagst waren bij kleine darmlaesies en significant lager in vergelijking met een grote slag in de darm. Ook was er duidelijk verschil in de waarden van geïoniseerd calcium, afhankelijk van op welke manier de darm werd afgekneld. Er werden ook significant lagere geïoniseerde calciumspiegels gevonden in paarden die werden geopereerd, in vergelijking met niet-chirurgische gevallen, en in paarden die in de kliniek overleden in vergelijking met paarden die wel weer naar huis konden.
Chlorideconcentraties waren lager bij paarden die een operatie ondergingen in vergelijking met niet-chirurgische behandeling. Dit staat haaks op de bevindingen van andere onderzoeken. De conclusie is, dat door het brede scala aan oorzaken van maag-darmkoliek bij paarden en de vele tests die beschikbaar zijn om te helpen bij de diagnose, de beslissing tussen medische behandeling versus opereren zelden eenduidig is.
Het vaststellen van een prognose is al net zo uitdagend. Het analyseren van bloedgas-, elektrolyten- en zuur-base-evaluatie uit het bloed van een slagader bij paarden die koliekverschijnselen vertonen terwijl ze lucht inademen, kan de veearts een extra hulpmiddel bieden voor de diagnose en prognose. Met name geïoniseerd calcium lijkt te worden beïnvloed door zowel het type als de ernst van de koliek. Dit vereist nog verder onderzoek.
Dit artikel is een samenvatting. Het complete artikel is te lezen op Horsetalk.co.nz
