Sport

Luigi il Mago, hier in handen van pikeur Ferry Hollander, draagt verschillende beenbeschermers.
Ook heeft dit paard een opzetteugel om en oogkleppen op. Foto: Aniek Molenaar Fotografie
Zoals jullie hebben gemerkt, wordt de drafsport op Bokt steeds populairder. Dit is te danken aan Bokkers als ruitje en janouk, die laatste samen met haar paard Madness. Zij kocht hem samen met een vriendin en houdt hier een topic over bij op Bokt. Nou zullen er ongetwijfeld bokkers zijn die totaal geen idee hebben wat drafsport precies is, wat dit inhoudt en hoe het allemaal werkt. En dat is begrijpelijk, want drafsport is een bijzondere discipline binnen de paardensport. Om deze mensen een eindje op weg te helpen, hebben wij van de Bokt Nieuwsredactie, samen met janouk een reeks artikelen geschreven. Dit artikel is deel 3. Deel 1 kun je hier lezen, deel 2 vind je hier .
Hoefijzers en beenbescherming
Ook een draver kan hoefijzers nodig hebben. Dit kunnen gewone ijzers zijn of een speciaal beslag. Uiteraard geldt dit niet voor elk paard. Zo lopen veel dravers gewoon blootsvoets. Maar er zijn ook paarden die alleen voor of alleen achter ijzers dragen, of die rondom op de ijzers staan. Dit kan invloed hebben op het verloop van de koers, maar dat hoeft niet. Voor dravers in de sport bestaan er speciale lichtgewicht ijzers. Immers, hoe lichter het ijzer, hoe minder gewicht een draver hoeft mee te nemen. Of een draver ijzers draagt, staat altijd aangegeven in het programma van de koers. Soms gebeurt dit met een plaatje van twee hoefijzers, waarbij er geen of één ijzer is doorgestreept. Welk ijzer is doorgestreept, geeft aan of het paard voor of achter ijzers draagt. Of er wordt gebruik gemaakt van de afkortingen DA, DP of D4. DA betekent dat het paard alleen achter ijzers draagt, bij DP heeft een paard alleen ijzers onder de voorhoeven. D4 geeft aan dat het paard volledig blootsvoets loopt, zonder ijzers dus.
Uiteraard is het niet de bedoeling dat een paard wondjes oploopt tijdens de koers, bijvoorbeeld door zichzelf of een ander paard aan te te tikken of omdat hij met een been tegen de sulky aankomt. Om een paard te beschermen tijdens de koers, zijn er verschillende beenbeschermers te koop. Zo zijn er speciale peesbeschermers, kniebeschermers, strijklappen en beschermers voor de hoeven van dravers te verkrijgen.

De Quick Release, hiermee wordt het paard voor de sulky
gespannen. Foto: JPitty
Net als in de mensport, heeft een draver ook en wagentje achter zich hangen. De bomen van de sulky worden middels ligtogen of een mechanische installatie, de quick hitch, aan het harnachement van het paard bevestigd. Dit harnachement ziet er een stuk eenvoudiger uit dan het mentuig dat je gebruikt voor menwedstrijden en bestaat uit een borsttuig, een schoftje, een buiksingel én een verplichte noodsingel en een staartriem. Bij gebruik van het quick hitch-systeem zijn veiligheidsriemen verplicht. De startnummers worden op het harnachement bevestigd en bij sommige draverijen ook aan het kopstuk van het hoofdstel, tussen de oren van het paard. Soms staat het nummer ook wel op een speciaal dekje dat op de rug van het paard ligt, en door schoftje en singel op zijn plaats wordt gehouden.
Het hoofdstel van een draver bevat dezelfde onderdelen als dat van een dressuur-, spring- of menpaard: een kopstuk, frontriem, twee bakstukken, neusriem, een keelriem en een bit. In de drafsport is een beperkt aantal bitten toegestaan. Zo moeten deze bijvoorbeeld van metaal, leer, gummi of kunststof zijn en bij de mondhoeken van het paard minimaal 9 mm dik. Zowel gebroken als ongebroken bitten zijn toegestaan.
Caroline Aalbers heeft samen met de Kortebaanbond een video gemaakt waarin een draver wordt opgetoomd, inclusief uitleg over verschillende hulpmiddelen. Deze video kun je bekijken op de Facebookpagina van de Kortebaanbond.
Hulpmiddelen
Paarden zijn groot, kunnen flink sterk zijn en een eigen wil hebben. Net als in andere takken van paardensport kan het nodig zijn om af en toe een hulpmiddel te gebruiken. Er zijn binnen de drafsport verschillende hulpmiddelen toegestaan om het paard te helpen de koers zo goed mogelijk te lopen. Een aantal daarvan licht ik hieronder even uit.
Opzetbit en -teugels (check)
Bij het kijken naar koers zie je bij sommige paarden een bijzondere constructie om het hoofd zitten. Het lijkt wel wat op een soort kruisende riem midden op het hoofd. Dit is een opzetteugel, ook wel een check genaamd. Deze wordt bevestigd aan de neusriem van het paard of een klein bitje in de mond, het opzetbit. Het andere uiteinde van de check wordt bevestigd aan het schoftje van het harnachement. Deze check zorgt ervoor dat het paard zijn hoofd niet naar beneden kan brengen, maar het recht voor zich houdt, en op topsnelheid kan het paard zo balans en steun vinden. Deze riem wordt vastgemaakt net voordat het paard de baan in komt. Na de koers wordt deze ook zo snel mogelijk weer los gemaakt.

Oorproppen in de oren van Madness. Foto: JPitty
Een van de meest bekende hulpmiddelen is het pantykousje om de tong van de draver. Sommige dravers willen in het heetst van de strijd wel eens hun tong over het bit gooien. Hierdoor worden ze onbestuurbaar voor de pikeur, en dat is natuurlijk heel erg gevaarlijk, voor het paard en de pikeur zelf, maar ook voor de andere paarden en pikeurs in de koers. Om dat te voorkomen, wordt bij zo'n paard een pantykousje om de onderkaak en de tong gebonden. Dit gebeurt vlak voor de paarden de baan in komen voor de koers. Na de koers wordt deze ook gelijk weer verwijderd. Een pantykousje is zacht en doet het paard, mits niet te strak geknoopt, ook geen pijn.
Hoofdkappen en oogkleppen
In de koersen zie je soms paarden lopen met hoofdkappen op. Deze zijn er in verschillende modellen. Sommige lopen tot net na de ogen, andere helemaal tot onder de neusriem. Je hebt ze met oren, maar ook zonder. Sommige hoofdkappen zijn voorzien van oogkleppen of 'can't see backs', andere hebben daar een stukje gaas om te voorkomen dat er vuil in de ogen van het paard komt. Sommige maskers worden gebruikt vanwege de oogkleppen of de oren die eraan zitten, om het paard te helpen niet te snel afgeleid te worden. Andere maskers worden therapeutisch gebruikt, het helpt het paard om te focussen of zorgt ervoor dat het dier kan ontspannen. Deze maskers zitten vaak wat meer aangesloten rondom het hoofd.

Een oogklep met kantelmechanisme. Door aan het touwtje te trekken, kan de pikeur
de klep kantelen zodat het paard ineens zijn achterliggers ziet en een eindsprint aangaat.
Foto: JPitty
Oorkappen of oorproppen
Sommige paarden kun nerveus worden of zelfs schrikken van geluiden langs de baan. Deze paarden kunnen baat hebben bij oorkappen, oorproppen of oordoppen, zo blijven ze rustiger. Deze kunnen voor aanvang van de koers verwijderd worden. Maar als de oren bijvoorbeeld aan het masker van het paard vast zitten, kunnen deze ook blijven zitten. Oordoppen worden ook gebruikt bij de finish van de koers. Sommige paarden dragen oordoppen die aan het einde van de koers door de pikeur eruit getrokken worden. Dit gebeurt met het touwtje dat aan de doppen zit. Door vanaf de sulky hieraan te trekken, vallen de doppen uit de oren van het paard. Het paard zal de geluiden van de baan horen, hier wellicht een beetje van schrikken en er vervolgens nog een eindsprint uitgooien. Omdat ze aan een touwtje zitten, blijven de oordoppen hangen aan het hoofdstel en kunnen ze de volgende koers opnieuw gebruikt worden.
Een pantykous om de tong vast te binden.



Paarden die met een check én een soort van gogue/chambon lopen met 0 bewegingsruimte, een check met een ijzeren neusbrug, paarden die de hele benen van knie tot de hoeven bedekt hebben met bescherming want ze kunnen geen rechte pas lopen zonder zich aan te tikken, paarden die 'op hun tong bijten' en met een bebloede mond vd baan komen, of ze tikken zichzelf aan wat met zo'n gigantsiche snelheid gaan dat de hele koten op liggen. Nee, ik vond dat heel lastig om te zien.