Bokt Community

De granaat bij de mesthoop. Foto: AstridJ
Vorig weekend kreeg AstridJ de schrik van haar leven: ze vond een echte granaat in de wei van haar pony's. Voor Bokt heeft Astrid een verslag van deze gebeurtenis geschreven. Hieronder kan je lezen hoe ze de granaat vond, wat er door haar heen ging, en hoe het hele proces van de EOD in zijn werk ging.
Vorige week zaterdag vond ik een bijzonder en eng object in de wei van mijn pony’s. Ik heb mijn paarden achter het huis staan, waarvan de twee mini’s een apart weitje hebben. De mini’s staan ’s avonds en ’s nachts in een zandpaddock met schuilstal en er is een trackpad van ongeveer 30 meter, dat naar het weitje loopt. In de zomer kunnen ze grazen in het weitje en in de winter is het vooral in gebruik als extra bewegingsruimte. Het weitje gaat dan alleen overdag open, zodat ze niet het gras helemaal kapotlopen. Voordat ze in het weitje gaan, zet ik er een slowfeeder neer met hooi en ik verspreid stukjes wortel over het weitje als bezigheidstherapie, zodat ze een beetje kunnen gaan speuren en zoeken. Bloem, de jongste (3 jaar oud), help ik altijd een beetje want haar moeder Vlinder is 3x zo snel met het vinden van de wortelstukjes en die heeft dan alles al gevonden voordat Bloem ook maar iets gevonden heeft.
Zo deed ik dat ook die zaterdagochtend. Ik was net samen met Bloem bij het laatste wortel, toen ik een stukje verroest ijzer in de grond gedrukt zal liggen (wat de bovenkant van de handgranaat bleek te zijn). Er heeft vroeger een huis gestaan dat afgebroken is en er komen wel vaker stukjes oud ijzer, puin en glas naar boven, wat ik meteen opruim. Zo pakte ik dus ook dit stukje ijzer uit de grond. Het zat niet heel vast in de grond, ik kon het er zo uitpakken. Het was zwaar, ongeveer 12 cm lang, heel erg verroest en ovaal van vorm, en aan de andere kant zag ik vierkante vlakjes. Toen wist ik meteen dat het een oude handgranaat was. Ik was niet in paniek, ook al wist ik dat een oude handgranaat gevaarlijk is. Het lag al 77 jaar onder de grond en was in de loop der tijd naar de oppervlakte gekomen. Twee jaar geleden is het weitje nog bewerkt en opnieuw ingezaaid met paardengras. Nu het winter is, en het weitje heel kort staat, was de bovenkant van de handgranaat pas te zien. De pony’s en ikzelf zullen er waarschijnlijk verschillende keren overheen gelopen zijn.
Ondertussen kwam Vlinder ook bij mij staan, nieuwsgierig wat ik in mijn hand had. Ik durfde de granaat niet terug op de grond te leggen, want gegarandeerd dat de nieuwsgierige pony’s het dan zouden gaan onderzoeken. Bloem onderzoekt altijd alles met haar hoefjes, dus ik zag haar al helemaal met haar hoeven op de granaat kappen. Ze hadden geen halsters om, dus ik kon ze ook niet allebei bij de granaat weghalen. Ik had ook geen wortels of ander lekkers om ze mee te lokken, wat ook een risico zou zijn want Bloem kennende zou ze de granaat veel interessanter vinden dan eten. Met de handgranaat gaan wandelen is ook een groot risico. Dilemma, wat is het minste risico? Ik werd toch wel een beetje nerveus nu want ik kon daar niet blijven staan met een handgranaat in mijn handen. Het voelde niet echt veilig. Op de grond leggen tussen de pony’s en naar de stal lopen om halsters te halen, was ook geen optie. Dan toch maar gaan lopen met de granaat en op een veilige plek neerleggen waar de pony’s er niet bij kunnen. De mesthoop ligt net achter het einde van het trackpad, daar maar voorzichtig naartoe lopen dan. Ik liep voorzichtig richting de mesthoop en toen ik ging lopen voelde ik wat bewegen in de handgranaat. Toen werd ik pas echt nerveus. Moet ik ‘m nu neerleggen of toch doorlopen? Het was geen veilige plek om ‘m neer te leggen. Toch maar doorlopen dan. Ik was bij de mesthoop aangekomen en legde de handgranaat voorzichtig achter de mesthoop.

Het weitje waar Astrid de granaat vond, bij de rode cirkel. Foto: AstridJ
Mijn man was binnen in huis dus ik loop naar binnen en zeg tegen mijn man dat we de politie moeten bellen omdat ik een handgranaat in de wei heb gevonden. Hij kijkt me verbaasd aan. “Weet je zeker dat het een handgranaat is?”
“Ja dat weet ik 100% zeker.”
“Maar hoe weet je dat zo zeker dan?”
“Omdat het eruit ziet als een handgranaat.”
“Hoe ziet het eruit dan?” Ik beschrijf de handgranaat.
“Is het toch niet iets anders dan, heb je er geen foto van gemaakt?”
“Nee want ik wilde zo snel mogelijk weg van dat ding.”
“Ga er dan eerst een foto van maken.”
“Ja maar ik wil eerst de politie bellen.”
“Ja maar misschien wil de politie eerst een foto zien.”
Zucht. “Oké dan ik ga wel even snel een foto maken.”
Ik loop naar buiten, maak snel een paar foto’s en ga terug naar binnen. Ik laat de foto’s aan mijn man zien. “Is dat echt een handgranaat? Het ziet er niet uit als een handgranaat.” Ik zucht nog een keer en raak wat geïrriteerd. ”Ik ga nu eerst de politie bellen.”
Ik bel de politie en die nemen het meteen serieus. “We sturen onze explosievenexpert naar u toe. Hij belt als hij bijna bij jullie is.” Een half uur later belt de explosievenexpert en nog een kwartier later staat hij bij ons op het erf. Ik wijs hem de plek waar de granaat ligt. Hij pakt de granaat op en zegt: “Dit is inderdaad een handgranaat uit de Tweede Wereldoorlog. De pin en de deksel ontbreken.”
“Dus hij kan nog ontploffen”, zeg ik. “In principe wel ja”, zegt de expert. “Maar als je er vanaf blijft, zal dat niet zo snel gebeuren.” Ik was inderdaad ook niet van plan om er iets mee te gaan doen. “Doen mensen dat wel eens dan?”, vraag ik hem. “Je wil niet weten wat voor gekke dingen mensen soms doen met een gevonden handgranaat.”
“Wat voor dingen doen mensen er dan mee?”, vraag ik. “Er met een hamer op slaan, of in de cola leggen om de roest eraf te krijgen. Levensgevaarlijk.” Ja dat begrijp ik. “Kunt u de handgranaat meenemen, want ik wil het ding hier eigenlijk wel weg hebben.”
“Helaas niet mevrouw”, zegt de expert. “De handgranaat is niet stabiel genoeg om mee te kunnen nemen omdat de pin en deksel ontbreken. Ik ga de EOD (Explosieven Opruimingsdienst Defensie) bellen en zij beoordelen wat er met de handgranaat moet gebeuren. Het kan zijn dat de handgranaat hier tot ontploffing gebracht moet worden.” Hè dat is balen. Hopen dat dat niet nodig is.
“Hoe snel kan de EOD komen?”
“We kunnen de handgranaat hier veilig wegleggen, dus dan is het geen spoed. Ze zullen dan binnen een paar dagen de handgranaat komen bekijken en verdere actie ondernemen.”
“Oké dus dat ding moet hier nog een paar dagen blijven liggen. Dat vind ik niet echt een fijn idee.”
“Ja, maar er kan in principe niets mee gebeuren als iedereen er vanaf blijft. Heb je een emmer? Want dan zet ik er een emmer overheen, dan ligt 'ie veilig.”

Het gat waar de granaat in zat. Foto: AstridJ
Ik ga op zoek naar een emmer en de expert belt ondertussen de EOD. De expert legt de granaat achter de mesthoop achter de omheining en zet de emmer er overheen. “Zo, daar ligt ie voorlopig veilig. Je hoeft er niet bij uit de buurt te blijven maar wel gewoon vanaf blijven en dan kan er weinig mee gebeuren. De EOD neemt contact op als ze tijd hebben om langs te komen.” Hij noteert mijn 06-nummer en vertrekt daarna weer. Nu hopen dat ze snel kunnen komen en ‘m mee kunnen nemen.
Twee dagen later heb ik halverwege de ochtend net de paarden hooi gegeven in de stal als ik de honden hoor blaffen bij het hek. Ik loop naar het hek en zie aan het einde van de oprit een militair staan. “Zoeken jullie soms een handgranaat?”, roep ik. Hij loopt naar het hek toe en zegt: “we zijn inderdaad op zoek naar een handgranaat.” “Nou die ligt hier bij ons achter”, zeg ik en wijs naar de mesthoop.
“Dan ga ik even mijn collega’s roepen”, zegt hij. Blijkbaar waren ze (de EOD dus) aan de voorkant van het huis aan het zoeken. Niet helemaal goed gecommuniceerd. Mij eerst bellen waren ze ook vergeten. Maar goed, ik was blij dat ze er waren. “Dan ga ik ondertussen de honden naar binnen doen en de paarden in de stal opsluiten”, zei ik. Ik doe de honden naar binnen en sluit de paarden op in de stal en loop terug naar het hek, waar inmiddels vier militairen en een politieagent stonden. “Het is veilig nu”, grap ik. Ik loop ze voor naar het verharde deel voor de stal. Naast de stal begint de paddock, met aan het einde de mesthoop. Het had die nacht heel veel geregend dus het was een beetje modderig, het eerste stuk na de verharding. “We moeten wel even een stukje door de modder, maar dat zijn jullie vast wel gewend”, zeg ik. Mompelend en naar hun schoenen kijkend zegt de een “Nou Jan en Piet (zijn niet de echte namen want die weet ik niet meer) lopen wel even met je mee, dan blijven wij wel hier op de verharding.” “Watjes”, dacht ik. Ik zei het maar niet hardop.
De twee mannen liepen mee naar de mesthoop en pakten de handgranaat onder de emmer vandaan. “Ja dit is een Engelse scherfgranaat”, zegt de een en bekijkt de granaat van alle kanten. “En de pin en deksel ontbreken. Maar je hebt geluk want we kunnen deze wel zo meenemen en verderop op de hei tot ontploffing brengen (we wonen vlakbij de Oirschotse hei). Anders hadden we ‘m hier tot ontploffing moeten brengen.” Hij wijst naar de wei van de buren, die naast onze paddock ligt. “Gelukkig maar”, zeg ik. Kunnen de buren ook weer opgelucht ademhalen. De twee militairen lopen al glibberend met de granaat in de handen door de modder terug naar de verharding. “Laat ‘m niet vallen hè”, zeg ik. Weer terug op de verharding voor de stal staan de andere militairen en de politieagent geïnteresseerd te kijken naar mijn Quarter Jaycee, die met haar hoofd over de staldeur hing en het reuze interessant vond dat er zoveel mannen voor haar stal stonden. We maakten nog even een kort praatje over Jaycee en daarna liepen de mannen terug naar het hek. Later kreeg ik te horen dat de granaat succesvol tot ontploffing was gebracht op de Oirschotse Hei.

En het trackpad naar de mesthoop toe, vanuit het weitje.
Foto: AstridJ
Ik voelde me ontspannen en vertrouwde helemaal op de beoordeling van de EOD. Met name omdat de mannen zelf ook ontspannen waren, wat overigens ook zo was met de expert die zaterdag als eerste langs was geweest. De EOD ruimt in Nederland elk jaar gemiddeld 2500 explosieven uit de Tweede Wereldoorlog op, dus ze zijn wel wat gewend. Meestal worden de explosieven gevonden door mensen met metaaldetectoren, of komen ze tevoorschijn als de grond bewerkt wordt. Heel af en toe komt er eentje uit het niets naar de oppervlakte. Ik hoorde van een buurtgenootje die ook paarden heeft dat zij ook een keer een handgranaat in hun rijbak hebben gevonden (en net als ik de handgranaat verplaatst hebben). Deze is ook opgehaald door de EOD en tot ontploffing gebracht op de Oirschotse hei. Het blijkt dus vaker voor te komen. Ik ben erg benieuwd of er nog meer Bokkers zijn die zoiets meegemaakt hebben. Blijkbaar vonden het Eindhovens Dagblad en Omroep Brabant het wel heel bijzonder want ze vonden het de moeite waard om er een nieuwsbericht van te maken.
Ik wil wel even benadrukken dat ermee gaan lopen, zoals ik gedaan heb, niet mag en dat je dat ook absoluut niet moet doen. Je moet er vanaf blijven en meteen de politie bellen, ook als je niet zeker weet of het wel een explosief is. De politie zal een melding altijd serieus nemen.
Ik ben in ieder geval blij dat het goed afgelopen is, het was wel een spannende ervaring. De pony’s hebben er weinig van gemerkt en zijn wel wat gewend. We hebben ook geen ramptoeristen voor de deur gehad, daar zijn de mensen hier te nuchter voor denk ik. We wonen in militair gebied net achter Eindhoven Airport, dus we zijn wel wat gewend hier.
Er zijn mensen met een metaaldetector die aangeboden hebben om de rest van het terrein af te zoeken, maar we hebben niet zoveel zin in gaten in de wei. Wat onder de grond zit, blijft daar maar lekker zitten, en als er weer iets tevoorschijn komt, dan blijf ik daar mooi vanaf en bel de politie weer, of het nu wel of geen granaat blijkt te zijn.