Algemeen

Jacobskruiskruid met lintbloemen. Foto: EstherHegt/Bokt Wiki.
Een paar weken geleden kwam de zevenjarige Friese ruin Wybren bij Paardenkliniek Aa & Hunze op consult bij dierenarts Ids de Boer, met als belangrijkste klacht dat hij in de afgelopen maanden snel was vermagerd: "Wybren had ik in het najaar nog gezien voor zijn jaarlijkse gebitsbehandeling en de inenting, toen was het nog een prachtige rastypische Friese ruin in keurige sportconditie. Nu schrok ik wel behoorlijk toen ik hem zag, hij was echt vele kilo’s kwijt en zat verder ook slecht in zijn vacht."
Geelzucht
Nadat een eventuele wormbesmetting was uitgesloten, werd Wybren onderzocht: hij was te apatisch, was duidelijk in een te schrale voedingstoestand en wat betreft bespiering had hij ook al wat ingeleverd. Beide achterbenen waren wat vol (stalbenen) en onder de buik had hij iets oedeem. Ids constateerde geelzucht: "Het slijmvies bij de snijtanden hoort mooi roze te zijn van kleur, bij Wybren was het bleekroze en een vleugje geel. Bij de ogen was de geelverkleuring bij het oogwit nog duidelijker te zien."
Leverfalen
Vanuit het bloedonderzoek kwam naar voren dat de leverwaardes fors verhoogd waren, ook was er een duidelijk ontstekingsbeeld te zien: "We hebben aanvullend een echo van de buik gemaakt. Rondom de lever was kapselvorming en de structuur van de lever was ook afwijkend. Wybren had duidelijk leverfalen." Bij een paard kan er helaas geen orgaantransplantatie plaatsvinden. Na uitgebreid gesproken te hebben met de eigenaresse heeft Ids helaas moeten besluiten Wybren in te laten slapen. De eigenaresse wilde graag dat Wybren werd onderzocht naar de oorzaak van het leverfalen. "De conclusie vanuit de pathologie was overduidelijk: de combinatie van de typische veranderingen in de lever met vochtophoping in de dikke darm wees naar vergiftiging door het eten van Jacobskruiskruid", stelt Ids.
Jacobskruiskruid
Jacobskruiskruid bevat alkaloïden wat kan leiden tot onomkeerbare leverbeschadiging. In de weide zal een paard deze plant niet eten vanwege de bittere smaak. In gedroogde vorm verliest deze plant de typische geur, kleur en smaak maar niet de gifstoffen, paarden zullen deze plant in het ruwvoer niet meer als giftig herkennen en daardoor gewoon opeten.
Kritisch op ruwvoer
Wybren bleek de vergiftiging afgelopen maanden opgelopen te hebben. De eigenaresse heeft het ruwvoer laten analyseren; in het aangekochte hooi van “natuurland” bleek het Jacobskruiskruid terug te vinden te zijn. In het najaar was één grote partij aangekocht. Jacobskruiskruid kan op deze manier echt een sluipmoordenaar zijn. Het is voor de paardeneigenaren van groot belang om kritisch te zijn over het ruwvoer. Op veel natuurland groeit er, naast gras, vaak een legio aan andere grassen en kruiden, waaronder helaas vaak ook Jacobskruiskruid. Ids waarschuwt: "Het gezonde imago van 'kruidenhooi' valt daardoor helaas nogal eens te betwijfelen."