Geplaatst Algemeen
Afbeelding ter illustratie. Foto: Amanda Fotografie/Bokt Wiki.
Bandages en peesbeschermes worden steeds populairder, vooral met de populariteit van matchende setjes. Maar doen we meer kwaad dan goed? De meeste mensen zullen de artikelen in tijdschriften en commentaren van dierenartsen wel tegengekomen zijn, en toch worden ze steeds populairder. Hoe komt dat? Waarom bedekken ruiters hun paarden nog steeds met dikke fleece bandages of gevoerde peeskappen, ondanks de gevaren? Traditie denk ik. Er bij willen horen. Of gewoonte, sommigen hebben het gevoel dat een paard niet volledig is opgezadeld, als het geen beenbescherming draagt.
Ik weet dat dit niet over tandheelkunde gaat (waarvoor mijn excuses), maar ik ben in de eerste plaats dierenarts, en als dressuurruiter krijg ik steeds de vraag waarom ik niet altijd bandages gebruik. Ik heb hier al verschillende keren over geschreven en niemand let er op, dus in plaats van feiten te geven en onderzoek te citeren, wil ik je graag meenemen op mijn ontdekkingsreis, heb geduld met me. Feiten en documentatie staan aan het eind.
Spoel 12 jaar terug en ik zat in mijn laatste jaar op de dierenartsopleiding. Voor en tijdens de dierenartsopleiding had ik een paard en we reden dressuur. Hij was meer vrij, dan dat hij aan het werk was. Elke keer ging ik verder met de nieuwste beenbeschermers op de markt. Van gevoerde peesbeschermers tot kogelbeschermers, van fleece bandages tot zelfklevende bandages en katoen tot de half fleece/half elastische bandages. Ik leerde nieuwe technieken voor een betere ondersteuning, bandageren om de vetlok te ondersteunen, et cetera. Been there, done that. Ik had een uitgebreide verzameling.
Aan het eind van de opleiding had ik mijn specialisaties. Ik koos het bewegingsapparaat als een van mijn opties. Ik herinner me nog heel levendig een praktijkles met Dr. Renate Weller, waarbij ze een gevild paardenbeen (met alle pezen en ligamenten) in een machine had gezet, die de druk nabootste die een paard op zijn benen uitoefent. Ze nam ons mee door stap, draf, arbeidsgalop en rengalop, waarbij ze dit been belastte, zodat we de werking van het paardenbeen van binnen konden zien, zonder de huid. Het was fascinerend kan ik je vertellen. Ik herinner me heel duidelijk dat ik aan mijn paard dacht en me afvroeg hoe we in hemelsnaam de benen moeten ondersteunen wanneer ze deze ongelooflijke krachten ondergaan! Een halve ton dier dat op een kleine spil van een been drukt, dat wordt vastgehouden door pezen die nauwelijks dikker zijn dan mijn duim. Gekkenwerk!
Spoel een paar maanden vooruit en ik ben een volledig gekwalificeerde dierenarts in de grote boze wereld. Ik woonde mijn eerste BEVA-congres bij en tijdens de pauze dwaalde ik langs de kraampjes om te kijken naar de nieuwste uitvindingen en technologieën die bedrijven meebrachten naar deze bijeenkomsten. Hier kwam ik een bedrijf tegen met de Equestride Boot die mijn aandacht trok. Als je deze beenbeschermer nog niet gezien hebt: hij is geweldig en ik heb hem sindsdien een paar keer gebruikt bij de revalidatie van zeer ernstige pees- en ligamentblessures, met groot succes. De beenbeschermer is van koolstofvezel en voorkomt dat de vetlok zakt, waardoor de pezen en ligamenten niet volledig worden belast terwijl ze genezen. Deze beschermer is super sterk. Je zou er niet mee kunnen rijden, omdat het de bewegingsvrijheid zo beperkt, maar ze kunnen zich gemakkelijk genoeg bewegen bij revalidatie, et cetera. De man van de stand (ik ben bang dat ik zijn naam niet meer weet) liet me hun onderzoek zien en legde op de directe Ierse manier uit hoe dom het is te verwachten dat een dun stuk materiaal een paard kan ondersteunen. En natuurlijk kan het dat niet! Letterlijk geen enkele bandage of peesbeschermer (behalve deze peperdure koolstofvezel revalidatiebeschermer) is in staat om de val van het vetlok te verminderen. Terugdenkend aan Dr. Weller's demonstratie, kon ik duidelijk zien hoe belachelijk ik was geweest om ooit te geloven dat een stukje materiaal ook maar iets kon doen om die druk te verminderen of te ondersteunen.
Maar de peesbeschermers/bandages kunnen toch geen kwaad? We mogen ze toch zeker wel gebruiken voor het geval ze misschien helpen, en als we er in de tussentijd ook nog goed uitzien, is dat mooi meegenomen! Niet lang daarna verscheen er een onderzoek waardoor ik me zorgen maakte over mijn bandagecollectie. Hitte. Iedereen die bandages en peesbeschermers gebruikt, zal niet verbaasd zijn zweetplekken onder zijn bandages/peesbeschermers te zien nadat ze verwijderd zijn. Ze houden veel warmte vast.
Het paardenlichaam en de benen genereren veel warmte tijdens het werk. De pezen/ligamenten in het been, samen met een verhoogde bloedstroom genereren VEEL warmte. Vooral fleece bandages/peesbeschermers houden deze warmte vast in het paardenbeen. Zeer weinig peesbeschermers en vrijwel geen enkele bandage (vooral als je er een onderlegger onder gebruikt) laten de benen voldoende ademen. Deze warmte is simpelweg genoeg om pees-/ligamentcellen te doden. Elke pees/ligament is gemaakt van duizenden cellen, die allemaal naast elkaar liggen in lange dunne spoelen. Ze rekken uit en keren terug naar hun oorspronkelijke vorm en grootte als een elastische band, en absorberen en herverdelen de druk die wordt uitgeoefend van verderop in het been en van de impact van de grond eronder. Al deze cellen moeten samenwerken om dit effectief te doen.
Even een stukje off topic, om uit te leggen hoe pezen/ligamenten genezen. Een pees-/ligamentcel kan niet vervangen worden. Ze genezen altijd met littekenweefsel. Daarom is een nieuwe blessure zoveel waarschijnlijker als een pees/ligament is opgezwollen. Het vezelige littekenweefsel rekt niet, het is niet in staat om de impact van een paardenbeweging te rekken of op te vangen. Het zal altijd een zwakke plek blijven. Bij een volledige verstuiking/verrekking is de pees in zijn geheel, of het grootste deel ervan, beschadigd. Maar deze schade door warmte doodt misschien maar een paar cellen tegelijk. Die paar cellen worden vervangen door vezelig littekenweefsel, dan de volgende keer nog een paar meer, enzovoort, et cetera. Net als een elastiekje dat na verloop van tijd verslapt, verliest de pees zijn elasticiteit en knapt hij uiteindelijk. Dan heb je een pees/ligament volledig opgeblazen. De blessure begon niet op dat moment, maar dat was de druppel. De schade stapelt zich op in de tijd, elke keer als thermische necrose (medisch woord voor celdood) optreedt.
Dus als het gebruik van peesbeschermers/bandages geen enkele vorm van steun kan bieden, en ze warmte genereren die de pezen/ligamenten langzaam beschadigt tot ze het begeven, waarom zou je ze dan gebruiken? Bescherming. Dit is de enige reden om beenbeschermers te gebruiken. Om te voorkomen dat het paard zich bezeert, of verwondt aan een paaltje of tijdens een cross. Maar zorg er in hemelsnaam voor dat je peesbeschermers ademend zijn! Als het paard zweet onder de beenbescherming, maar niet erboven of eronder, dan is de beenbescherming niet ademend genoeg. En gebruik geen fleece bandages alleen omdat je de kleur mooi vindt. Deze fleece bandages houden de meeste warmte vast in het been, ver boven de grens voor thermische necrose van de cellen van de pezen en ligamenten. Als je paard geen bescherming nodig heeft, gebruik dan geen beenbeschermers. Ik heb dat de laatste twaalf jaar niet gedaan en ik heb nog geen enkele pees-/ligamentblessure gehad bij één van mijn paarden *klopt af*. Ik zal nooit meer beenbeschermers, en vooral bandages, gebruiken. Ik gebruik ze niet voor het trainen, longeren, springen, reizen, in de wei lopen, op stal. In feite gebruik ik ze helemaal niet. Nooit. Maar ik rijd geen jachten of crossen.
Ik hoop dat je mijn verhaal nuttig vond en weloverwogen beslissingen kunt nemen over beenbeschermers en bandages.
-door Vikki Fowler
het is meer voor de toekomst als er ooit eens een oefencrossje gedaan wordt voor de fun... heel duur is niet erg... blessures aan je paard zijn ook duur 
