Geplaatst Algemeen
Naast het paardvriendelijk houden van paarden, en voeding, speelt ook preventieve gezondheidszorg een belangrijke rol bij het behoud van de gezondheid en de prestaties van het paard. Paarden leven zelden in een constante kudde, maar zij verlaten wel de stal voor buitenritten, training of wedstrijden en daar ontmoeten ze meestal andere paarden. Uitjes of transporten dagen het immuunsysteem uit en ze vergroten de kans om in contact te komen met nieuwe ziekteverwekkers. Ziekteverwekkers kunnen ook van de ene stal naar de andere worden overgedragen via mensen, uitrusting en materialen.
Er zijn verschillende besmettelijke ziekten en epizoötieën bij paarden. De meest voorkomende infectieziekten bij paarden zijn influenza, herpes en druse, die geen aangifteplicht of meldingsplicht hebben. Op het gebied van epizoötieën moeten infectieuze anemie (EIA)bij paarden en West-Nijlkoorts worden vermeld, die beide een aangifteplicht hebben. In het geval van infectieziekten waarvoor een aangifteplicht bestaat, is baarmoederontsteking een voorbeeld.
Hoe herken ik een besmettelijke ziekte?
Er zijn verschillende dingen aan een paardenlichaam die erop kunnen wijzen dat er iets mis is met het paard, of dat het een besmettelijke ziekte heeft opgelopen. Als dat vermoeden bestaat, moet de paardeneigenaar de veearts bellen en de eerste hygiënische maatregelen nemen. Er moet vooral aandacht moet worden besteed aan de volgende punten:
De eerste aanblik:
Hoe gedraagt hij zich? Is hij alert en levendig, of rustig en apathisch? Hoe is de houding van het paard? Spitst hij zijn oren en tilt hij zijn hoofd op als hij iemand ziet, of blijft hij in de hoek staan met zijn hoofd omlaag, zonder te reageren?
Kijk naar het hoofd:
Hoe zijn de neusgaten? Is er neusuitvloeiing? Alarmsymptomen zijn witte, gele tot groene neusuitvloeiing, stroperig, uit één of beide neusgaten. Opgezette neusgaten in rust zijn een andere aanwijzing.
Een andere aanwijzing zijn de lymfeklieren op het hoofd van het paard. De zogenaamde mandibulaire lymfeklieren, die zich tussen de onderkaaktakken van het paard bevinden, zijn vrij gemakkelijk te voelen. Andere lymfeklieren bevinden zich in het gaitergebied, aan de benen. Zijn ze klein, zacht-elastisch, beweeglijk, ongevoelig voor pijn en aan beide zijden hetzelfde? Of opgezwollen, vergroot, pijnlijk?
Ademhaling:
Acht tot zestien ademhalingen per minuut is normaal, bij een gezond paard is de ademhaling eerder onopvallend. Als je aan de zijkant van het paard staat, kan je zien hoe de flanken lichtjes bewegen. Als de ademhaling duidelijk zichtbaar wordt, zelfs in rust, of als het paard de zogenaamde "abdominale pers" gebruikt, dat wil zeggen actief de buikspieren gebruikt om te ademen, zijn dit aanwijzingen dat er iets mis is.
Temperatuur:
Infectieziekten manifesteren zich meestal eerst door een stijging van de lichaamstemperatuur. Het rectaal opnemen van de temperatuur met een standaard koortsthermometer is voldoende, maar er zijn ook speciale thermometers voor grote dieren. Als je geen ervaring hebt, of het paard is misschien een beetje nerveus, kan je beter hulp halen. De temperatuur moet regelmatig worden gemeten en het moet een routine worden voor mens en paard. Je kunt bijvoorbeeld wat vaseline op het uiteinde van de thermometer aanbrengen, aan de kant van het paard gaan staan en de staart naar opzij houden. Dan wordt de thermometer rectaal ingebracht tot ongeveer halverwege. De thermometer moet onder een lichte hoek worden gehouden, zodat hij de wand van de darm raakt. Houd vervolgens de thermometer stevig vast en begin met meten. Als de thermometer niet goed zit, wordt niet de juiste temperatuur gemeten. Maak de thermometer na gebruik schoon en desinfecteer hem. De normale temperatuur voor paarden is 37°C tot 38°C, boven 38,5°C spreekt men van verhoogde temperatuur.
Hygiëne en voorzorgsmaatregelen
Telkens wanneer paarden samenkomen, is het belangrijk om aandacht te besteden aan hygiëne en voorzorgsmaatregelen. Dit is de beste manier om de gezondheid van de paarden te beschermen. Het welzijn van de paarden komt tenslotte op de eerste plaats. Naast vaccinaties helpen bepaalde maatregelen om het risico op besmetting zo klein mogelijk te houden. De volgende punten moeten altijd in acht worden genomen:
- Controleer dagelijks de gezondheid van de paarden (voedingsgedrag, algemene indruk).
- Als er uitbraken in het gebied bekend zijn, neem dan regelmatig de temperatuur op.
- In geval van symptomen, zoals koorts, uitputting, hoesten en neusuitvloeiing, moet je het zieke paard apart zetten van de andere paarden en een veearts waarschuwen.
- Neem geen zieke paarden, of ogenschijnlijk gezonde paarden van boerderijen met zieke paarden, mee naar wedstrijden of andere evenementen.
- Gebruik alleen uw eigen materiaal (emmers, halsters, touwen, dekens, enz.). Laat paarden niet drinken uit gemeenschappelijke drinkbakken en laat ze alleen uit hun eigen emmer eten.
- Wanneer meerdere paarden uit verschillende stallen elkaar ontmoeten, neemt de infectiedruk toe. Daarom moeten nieuwe paarden op een stal eerst worden geïsoleerd, en moet de hele kudde nauwlettend in de gaten worden gehouden.
- Mensen kunnen het virus ook overdragen via hun handen, kleding en uitrusting, dus hygiëne en desinfectie zijn hier bijzonder belangrijk.
Hygiëne op wedstrijd:
- Gezondheidscontrole op de dag van de wedstrijd: Is het paard fit? Heeft het gegeten? Wat is zijn lichaamstemperatuur? Maakt het een levendige indruk? Alleen gezonde en fitte paarden mogen aan toernooien deelnemen.
- Een andere voorwaarde voor deelname aan een wedstrijd is dat er geen besmettelijke ziekte rondgaat onder de andere paarden op de stal van herkomst.
- Rechtstreeks contact tussen paarden moet vermeden worden op de wedstrijd, evenals contact tussen mensen en andere paarden. Deelnemers en grooms dienen voor hun eigen paarden te zorgen, en bij voorkeur niet voor andermans paarden.
- Alleen eigen materiaal en apparatuur mogen worden gebruikt. Geen delen van waterbakken of troggen.
- Speciaal aanbevolen voor wedstrijden in de avond: dagelijks meten en registreren van de lichaamstemperatuur om het paard te controleren. Plotseling optredende koorts, diarree, hoest of ataxie moeten aan de dierenarts/organisator van de tentoonstelling worden gemeld.
Deze en andere informatie over hygiënebeheer in de stal en op de weg staat in de FN Hygiënegids, die gratis kan worden gedownload.