Algemeen
Fries veulen. Foto: S. Feenstra
Dierenarts Karin Hendriks, specialist op het gebied van voortplantingstechnieken bij het paard, behandelde een vijftienjarige Friese merrie. Deze merrie is erg interessant voor de fokkerij: ze is in het bezit van het sportpredicaat, komt uit een goede lijn en de eerste nakomelingen presteren ook goed in de sport. Embryotransplantatie lukte niet omdat de merrie een chronische baarmoederontsteking had die zeer moeilijk te behandelen bleek. Hendriks zegt: ‘In overleg met de eigenaar is besloten om de OPU-ICSI techniek in te zetten om te proberen alsnog veulens van deze merrie te krijgen’.
OPU-ICSI
Wat houdt OPU-ICSI in? Bij de staande merrie wordt na toediening van sedatie, pijnstilling en antibiotica follikels in de eierstokken via de vaginawand aangeprikt en leeg geschraapt onder echografische begeleiding (Ovum Pick Up = OPU). De uit de follikels verzamelde eicellen worden gewassen en in speciale vloeistof geplaatst voor transport naar het laboratorium elders. In dit laboratorium worden de eicellen gerijpt, aansluitend via intracytoplasmatische sperma injectie (ICSI) bevrucht met een spermacel en verder gekweekt tot een embryo. Dit embryo kan direct worden getransplanteerd in een geschikte draagmerrie of wordt ingevroren voor een later gebruik.
Ethisch verantwoord?
‘De techniek is arbeidsintensief en redelijk belastend voor de merrie wat betreft tijdsduur ingreep, pijnlijkheid, en bovendien kostbaar,’ stelt Karin Hendriks, ’Recent komt meer de discussie op gang of deze techniek wel ethisch verantwoord is omdat de indruk bestaat dat de merrie op deze manier meer als broedmachine dient. De geboden bedragen op embryo’s of drachten verkregen via de OPU-ICSI techniek zijn aanzienlijk hoog. Het lijkt economisch dus zeer interessant om deze techniek toe te passen’.
Helder
Karin Hendriks gaat verder: ‘Het is erg belangrijk dat de beweegredenen voor het toepassen van OPU-ICSI helder zijn’. Volgens Hendriks zijn de indicaties voor het gebruik van OPU-ICSI: chronische afwijking van het geslachtsapparaat waardoor de merrie geen embryo meer kan ontwikkelen, gebruik van sperma wat zeer schaars/kostbaar is omdat bijvoorbeeld de hengst is overleden, combinatie sport en fokkerij zonder hormonale behandelingen, toepasbaarheid onafhankelijk van het jaargetijde en acuut overlijden van de merrie.
Genetisch interessant
‘OPU-ICSI wordt met name, en bij voorkeur, toegepast bij (oudere) merries die in het verleden al eens een veulen hebben gebracht maar sindsdien moeilijk of niet in staat zijn om zelf embryo’s te produceren,’ zegt Hendriks, ’Ze zijn genetisch zeer interessant om de investering te doen via deze techniek’. Zo ook bij de vijftienjarige Friese merrie die via OPU-ICSI nu meerdere embryo’s van verschillende hengsten heeft gebracht. Dit jaar verwacht de eigenaar het eerste veulen van deze merrie en de rest van embryo’s zijn opgeslagen in de stikstof voor een later gebruik.