Blog
Hé alweer! Ik ben al een tijdje aan het nadenken over hoe ik een stukje neer schrijf over “ongeremde emoties” die eveneens een deel zijn van hersenletsel maar dat wil nog niet zo lukken ironisch genoeg. Mogelijk omdat emoties voor mij sowieso een gecompliceerd iets zijn. (voor wie niet?)
Dus terwijl mijn koppie daar mee bezig is zal ik jullie wat anders geven om te lezen. Sinds een jaar zijn Sam en ik, met tussen pauzes omwille van een niet coöperatief lijf van mezelf of kleine ongemakken van Sam zoals een wondje ter hoogte van de singelplek door het spelen met Rêve waardoor hij weer stil staat, bezig met de vliegende wissel. Het is voor ons allebei de eerste keer om die aan te leren. Ik heb hem wel gereden op paarden die het reeds konden. Maar ik heb het nog nooit zelf aangeleerd. En ik begin te begrijpen waarom zoveel ruiters (en paarden) stranden op die wissel.
Het was een oefening waar ik persoonlijk erg naar uit keek. (Ignorance is bliss) omdat ik het een machtig mooie oefening vind om te zien en te voelen. Dus toen de dag kwam dat Chris me vroeg of ik al ooit een wissel gereden had met hem, werd ik vanbinnen enthousiast. Mijn ietwat suffe “alleen per ongeluk.” dat ik als antwoord gaf maakte dat Chris zich vermoedelijk heel even af vroeg waar ie aan begonnen was. Maar ik gok dat hij zich dat over de jaren wel vaker af gevraagd heeft en tot op heden is het altijd goed gekomen. Dus we gingen aan de slag met de wissel!
Er zijn een paar dingen die jullie wellicht moeten weten die een factor zijn in dit verhaal. Ten eerste heb ik enorm slechte heupen (andere gewrichten ook maar in deze zijn de heupen belangrijk.) door avasculaire necrose. Een aandoening die maakt dat de bloedtoevoer naar de gewrichten al dan niet tijdelijk verstoort is. Met als gevolg dat er botafbraak plaats vindt binnen in het gewricht. Wanneer er genoeg verstoringen geweest zijn wordt de “bol” die je heupen soepel helpt bewegen te broos en “stort ie in”. Ze noemen het letterlijk een “collaps”. Van daaruit krijg je een soort secundaire artrose die maakt dat het misvormde bol-gewricht niet meer “vloeiend” kan bewegen. Dat is bij mij zowel links als rechts het geval. Problemen die daaruit voort komen zijn: stijfheid in de heupen (en bijgevolg ook in je bekken en onderrug.). Heupen die minimaal uit de kom kunnen geraken (wat pijn doet maar niet verlammend pijn omdat mijn gewrichten toch al maar zo-zo in elkaar passen.) Enkel wanneer ze zoals vorige week, ietsje te ver “er uit hangen” heb ik een probleem want dan kan ik niet meer afstappen aangezien ik mijn been niet over het zadel krijg. Dat maakt dat de hulpen voor de wissel geven vaak ietwat moeilijk is, zeker met een paard dat het nog moet leren! Een linkerkant die met regelmaat weigert om mee te werken is ook geen zegen. Het maakte dat ik de hulpen een stuk eenvoudiger maakte dan ik ze op bokt vaak lees. Sam wordt recht gesteld en ik haal mijn teugel aan de kant waar ik heen wil wisselen enigszins van de hals. (zonder stelling) en ik verleg mijn beenhulpen. Daar moet hij het mee doen. Geen gedoe met indraaien in je bekken enz want dat lukt me vaker niet dan wel dus daar hebben we allebei niets aan. Als hij gekke sprongen maakt, ga ik bijgevolg ook automatisch enigszins in mijn beugels staan om mijn heupen te ontlasten (zoals je ook ziet op de foto.) en dat helpt al evemin.
Ten tweede is Sam een hysterisch werkwillig paard. Hij wil het heel graag voor je doen maar alles wat nieuw is, is doodeng (letterlijk) dus zelfs de meest simpele oefening brengt hem standaard tot een periode waarin hij constant over de rooie gaat. Dat maakt dat ik elke oefening in hele mini stapjes op deel normaal gesproken zodat hij meestal amper door heeft dat ik hem uberhaupt wat aan het leren ben tot op het punt dat hij het al zo goed als kan.
Een typische "kan ik niet, wil ik niet, doe ik niet, OKEEHEE Doe het al!!!" reactie op de wissel.
Met de wissel is dat geen optie. Je kan zorgen dat je aan alle voorwaarden voldoet: Goed aan de hulpen, goede galop, goed kunnen verzamelen, soepelheid en aanleuning voor mekaar en dat “elke sprong van jou” is zoals een trainer dat ooit mooi zei. Maar als het er op aan komt: Ze springen hem, of niet. Ze kunnen hem niet maar “een beetje springen” (nou, dat kan wel maar dat wil je niet.) zoals je bv wel “een beetje schoudervoor” kan vragen en dat kan uitbreiden naar een schouderbinnenwaarts.
Nu kreeg mijn paniekerige neuroot geen in stukjes gehakte oefening om mee te dealen maar een grote brok. Het gevolg was dat mijn paniekerige neuroot na een paar pogingen weliswaar een wissel sprong die mooi in één tijd was maar mijn “Jay hij doetut!” momentje was van korte duur gezien hij vrijwel meteen daarna in paniek raakte en het op een rennen zette. (Sam zijn go-to oplossing. De oplossing voor elk probleem is bij Sam; keihard rennen!)
Ik ken dit gedrag en terwijl Chris (die erg bezorgd is om zijn leerlingen.) ietwat hulpeloos en semi-paniekerig zei “hoo! Oho! Rustig!” gaf ik, tot Chris zijn ontzetting Sam even langere teugel en probeerde vervolgens om weer “binnen” te geraken door hem over de hals te strelen terwijl ik iets mompelde van “Sammeke, tis goed man..” Gezien Sam zich compleet af sluit voor alle hulpen op dat moment. “Wat doe je nou?” “Het enige waar hij van kalmeert.” en Sam stelde niet teleur want al snel draaide de oortjes naar mij en kon ik hem weer terug rijden. Een geschrokken Chris haalde toch maar een martingaal met de woorden. “Hij vliegt je de tent uit zo!” (Sam kijkt op zo'n moment ook echt niet meer naar waar hij heen gaat, hij is in staat om zichzelf te verongelukken op zo'n moment.)
Gedrag dat ik van hem ken (één van de redenen waarom niemand nog echt enthousiast was om met hem te werken.) en waar ik dus vrij nuchter in ben. Maar mensen die moeten toekijken op zo'n actie vinden het blijkbaar doodeng.
De wissels die volgde verliepen iets beheerster, mede door de martingaal die maakte dat ik kon ingrijpen voor hij compleet onder me uit was. Wat volgde was en periode waarbij de wissel de ene les erg goed ging en de volgende les was er geen wissel uit te krijgen. Ik leerde wel voelen wanneer ik de hulp moest geven en kon dus geleidelijk aan ook thuis er aan gaan werken. In eerste instantie terwijl mijn man er bij stond om zeker te zijn dat ie hem goed door sprong. Want er kwam een punt dat ik niet eens meer voelde in welke galop ie nu precies zat. (De wissel deed rare dingen met ons beide zeg maar.
) Regelmatig liet ik de wissel een paar weken “rusten” zodat Sam ook tot rust kon komen. Dat is met Sam wel nodig zeg maar. Wellicht met elk paard. Maar met Sam is dat het verschil tussen ergens komen en geheel terug bij af zijn en niet eens meer een fatsoenlijke draf overgang kunnen maken.Geleidelijk aan begon hij de wissel makkelijker te springen zonder al te veel paniek. En toen belande hij in de huidige fase waarbij elke hulp in galop een wissel opleverde… Ik verzuchtte wanhopig “Eerst springt ie ze voor geen goud van de wereld! Nu springt ie ze bij elke hulp die ik geef in galop!”
Een “normaal” deel van het proces volgens Chris, wat me wel gerust stelde. En dus zitten we nu in de fase waar we Sam weer leren dat niet elke verzameling of elke werkpirouette hulp een vraag is om een wissel. Ik ken mijn freubel.
De oplossing was heerlijk simpel. Zodra Sam ongevraagde wissels ging springen werd hij op een grote volte met buiging om mijn binnenbeen gezet en zochten we eerst weer de ontspanning op. "even zijn gedachten op wat anders zetten." Hij mocht de hals wat laten zakken en tot rust komen en daarna vroegen we de oefening opnieuw (travers op een kleine volte.) maar dan veel minder scherp (travers op een grote volte ipv een kleine). Chris zijn manier (en de mijne want wat ben ik blij met deze man.) is altijd om geen gevechten aan te gaan. Die win je toch niet. We gaan er bovendien van uit dat de essentie van het gedrag dat hij vertoont is dat hij het graag goed wil doen maar niet weet hoe. Hij is niet stout. Hij weet niet wat hij moet doen. Die "paniek" bestraffen is niet eerlijk. We helpen hem juist om weer genoeg te ontspannen dat ie weer in staat is om de hulpen te interpreteren.
Op een dag vat ie 'm wel. Samen met Chris komen we er wel uit. Ik moet regelmatig terug denken aan een engelse tekst van een ietwat wanhopige ruiter die ik ooit gelezen heb. Over het opleiden van een grand prix paard. Nu is dat het doel niet met Sam, maar ze omschreef erg treffend het proces van “wel/niet” springen van de wissel ook al doe je letterlijk helemaal niets anders dan de dag of week er voor. En dat brengt me tot de gedachte dat fouten maken onontbeerlijk is voor het leerproces van zowel paard als ruiter en dat de wijze hoe je daar op reageert je opleiding maakt of kraakt. Maar mijn visie daarover houd ik voor een volgende blog! Ik moet wat te schrijven houden toch?
Het niet kunnen afstappen, omdat been niet over het zadel heen komt. Ik heb dus ook echt hulp nodig met afstappen die paard goed vasthoudt en het liefst er ook voor zorgt dat ze niet haar hoofd naar beneden doet (want ik gebruik de hals haha). En het niet altijd normale hulpen kunnen geven, want lijf doet dat niet. En het irritante staan als er iets niet goed gaat, die van mij gaat ook rennen als het te moeilijk is, maar niet zo ongecontroleerd. Gewoon harder en niet te sturen. Remmen alleen naar echt halt en opnieuw beginnen. Het werkt dan ook niet dat ik niet gewoon blijf zitten, want dan kan ik remmen alleen is dat lang niet altijd te doen met heupen/lijf
Grappig dat verloop ook, van niet tot continu en dan weer leren wachten op hulp. Herkenbaar! Ik heb het pony aangeleerd vroeger, maar dat was meer geluk als wijsheid. Jouw per ongeluk wissel en dat uitgebouwd 
Die wissel gaan jullie er vast wel goed onder krijgen! 
Ik denk dat Sam een gebruiksaanwijzing heeft die uit meerdere delen bestaat en ik denk ook dat ik nog steeds niet alle delen heb. 
Dus die onzekerheid speelt me in deze nu wel parten. (en Sam ook, want de hele reden waarom ik zo fijn met Sam aan het werk kan is omdat ik tot hier toe heel erg was van "komt goed Sammeke, we kunnen dit wel.") 
(zoals riempjes niet in de lusjes doen in training bv. 
Je voelde m denken van ‘jamaar ho es even baas...’