Voeding
Grote weegbree. Foto via Wikipedia
Het is heel duidelijk herfst op dit moment. Regen, wind, kou en soms een welkom zonnetje. Ondanks dat het weer guurder wordt en alle bomen hun bladeren verliezen kun je toch nog nuttige kruiden en takken halen uit de natuur die goed zijn voor de gezondheid van je paard. De kruiden kunnen zowel vers als gedroogd gevoerd worden. Als je een gedroogd kruid geeft of een kruidenmix, gebruik dan maximaal 10 tot 25 gram per dag (totaal afhankelijk van de schofthoogte van je pony of paard).
Paarden zijn verzamelaars. Dit betekent dat zij al lopende weg hun eigen rantsoen samenstellen. Het Nederlandse ruwvoer is tegenwoordig erg eenzijdig, maar dit kun je zelf aanvullen met diverse kruiden behorend bij het seizoen. Mocht het paard een kruid niet eten, dan heeft hij er blijkbaar geen behoefte aan of lust hij het niet. Bij het geven van kruiden, hoe gezond dan ook, is voorzichtigheid geboden, kruiden zijn namelijk niet per definitie onschadelijk! Pas op met het plukken, het kan zijn dat bijvoorbeeld duizendblad een huidreactie bij jou veroorzaakt. Ook is het raadzaam dit kruid korter dan een maand in te zetten en in kleine hoeveelheden (5 tot 20 gram). Een aantal kruiden kun je ook niet gebruiken bij drachtige merries. Deze kruiden kunnen complicaties veroorzaken en duizendblad is er daar bijvoorbeeld een van. En sommige kruiden staan vermeld op de dopinglijst. Kijk deze dus goed na, wanneer je wedstrijden rijdt en je een van deze kruiden aan je paard wil voeren.
Let op! Raadpleeg bij problemen altijd eerst een dierenarts. Kruiden kunnen helpen ter ondersteuning, na diagnose.
1. Braamblad
Bramen staan te pas en te onpas in ons Nederlands landschap. Het is een hele sterke plant die niet zomaar uit te roeien is en die eigenschappen komen terug in de werkzaamheid van braamblad. Het helpt het paard bij het volgende:
- weerstand verhogen (vanwege de vitamine C)
- verbeteren van de darmflora
- diarree of onregelmatige mest
- ontstoken luchtwegen
- reinigend en ontgiftend van het bloed
Pluk een handje braambladeren gedurende een paar dagen tot weken of laat je paard er zelf van eten.
Wist je dat braamblad ook kan helpen bij voedingsgerelateerde ziekten, zoals insulineresistentie, hoefbevangenheid, spierbevangenheid en maandagziekte? Je moet dan natuurlijk wel eerst het voermanagement van het paard aanpassen, anders werkt het niet.
2. Brandnetelblad
Iedereen weet dat je voorzichtig brandnetels moet plukken met handschoenen aan, want anders word je geprikt door de netels. Heus niet fijn, maar eenmaal geoogst heb je ook wat. Mocht je paard de verse brandnetels niet willen eten, vanwege het prikken van de plant, dan is gedroogd een betere optie. Veel paarden eten het liever gedroogd dan vers.
Brandnetel helpt onder andere bij:
- het behoud van goede weerstand en werkt versterkend
- het behoud van gezonde spijsvertering en darmflora
- het behoud van goede bloedsomloop en afvoer van afvalstoffen
- een goede werking van nieren en lever
- artrose (gewrichtsproblemen) vergroeiing en ontkalking
- ontgiften, reinigen en zuiveren
- spierkrampen, spierbevangenheid / maandagziekte
- hoefbevangenheid
- insuline resistentie (EMS)
Het aantal werkzame bestanddelen in brandnetel zijn talloos, zoals vitamine A, C, D en K. Het is rijk aan mineralen en bevat calcium, kalium, magnesium, koper, silicium en ijzer. In brandnetel zit histamine dat helpt bij paarden met pollenallergie, maar ook mierenzuur waardoor je het niet langer dan 6 weken achterelkaar moet gebruiken en maximaal een hand vol (bosje) per dag.
3. Duizendblad
Duizendblad heeft eigenschappen die sterk lijken op die van kamille en is een winterharde plant. Mocht het paard last hebben van de spijsvertering, zoals diarree of krampen of aan de luchtwegen, zoals hoesten of een griep, dan kan duizendblad helpen.
4. Paardenbloemblad
De gele bloemen die transformeren in zaadbollen zijn verdwenen, maar het blad van de paardenbloem is nu nog rijkelijk aanwezig. Paardenbloem kun je werkelijk overal vinden. In weilanden, bermen, tuinen, tussen stoeptegels, op het platteland en in de stad. Kijk uit met het plukken van kruiden in de berm. Deze kunnen verontreinigd zijn.
Paardenbloemblad is een ware mineralenbom, maar bevat ook vitamine B, C en E. Het kruid helpt bij het volgende:
- ontzurend (denk aan te zuur paardenkuil)
- de vacht glanzen
- de werking van de nieren en lever
- het lichaam te ontgiften
- vochtafdrijvend
- tegen maag- en darmklachten
- bij vitamine tekort
- insuline resistentie (EMS)
- parasympaticus stimulerend
Dit zijn lang niet alle ondersteunde werkingen die dit kruid heeft, maar ook hier geldt dat het gebruik ervan niet altijd goed is. Als een paard maagzweren heeft is het raadzaam geen paardenbloembladeren te geven in verband met bepaalde stoffen die erin zitten. Ook kan het bij het gebruik van bepaalde antibiotica tegenwerken.
Een aantal dagen of weken een handje geven is voldoende. Door het ontgiftende vermogen van paardenbloem kan het kruid ook “teveel” zijn voor een paard. Merk je veranderingen in negatieve zin, dan gelijk stoppen en een milder kruid gebruiken.
5. Rozenbottels
De rozenbottelstruiken hebben zich ontdaan van hun bladeren en de rood/oranje rozenbottels hangen nu klaar om geplukt te worden. Komt dat even goed uit, want rozenbottels zijn kleine vitaminebommetjes voor onze paarden! Ze bevatten veel vitamine C en ook A, B1, B2, E en K.
Rozenbottels ondersteunen onder andere bij:
- het herstel van een verkoudheid
- het immuunsysteem te versterken
- het afdrijven van urine
- bot aangroei
- gewrichtsklachten
Rozenbottels zijn uitermate geschikt als gezonde paardensnoepjes en je kunt er zo 10 per dag geven gedurende een lange tijd. Houdt je paard van bitter dan vindt hij ze heerlijk, zoetekauwen lusten ze niet zo graag.
6. Smalle en grote weegbree
Je hebt de smalle en de grote weegbree (foto) en qua werking lijken ze erg op elkaar, alleen heeft de grote weegbree een bijna rond blad en de smalle een langwerpig blad. Vooral de smalle weegbree zie je nu nog overal staan en is een zeer nuttig kruid.
Weegbree ondersteunt bij luchtweginfecties en het herstellen van de longen. In tegenstelling tot de paardenbloem helpt weegbree wel bij ontstekingen en zweren in de maag(wand) en darmen en de spijsvertering in het algemeen. Ook heeft het een goede invloed op de nieren en urinewegen. Een gezond paard heeft een betere weerstand en zal daardoor minder bevattelijk zijn voor ziekten.
Weegbree bevat veel soorten mineralen, vooral kalium en zink, maar ook vitamine C en K en is een van de veiligste kruiden die je kunt geven. Maar bij alle kruiden geldt dat overdaad schaadt!
7. Wilgenwilgenbast-paardbast
Een wilg is natuurlijk helemaal geen kruid (plant), maar een boom (en soms een struik). Toch heeft deze boom goede kwaliteiten. De wilg is namelijk het aspirientje van de natuur doordat het salicylzuur bevat en is eigenlijk een wonderboom door alle eigenschappen die het heeft om te helpen bij het volgende:
- weerstandverhogend en versterkend
- kalmerend bij stress en spanning
- bij kolieken
- reinigend en ontgiftend van het bloed
- het ondersteunen van de nieren
- bij ontstekingen en het werkt pijnstillend
- bij verzuring, stramheid en verkramping
Net als de braam en brandnetel geeft de wilg ondersteuning bij insulineresistentie, hoefbevangenheid, spierbevangenheid (EMS) en maandagziekte. Dit zijn allemaal ziekten die voor het grootste deel hun oorsprong hebben vanuit het geven van verkeerde voeding. Door onze paarden (aan)gepaste voeding te geven, kun je veel van deze ziekten voorkomen.
Paarden vinden de bast van 1 tot 3 jaar oude middelmatig grote takken van de wilg het lekkerst om op te knabbelen. Een wilg kan gesnoeid worden in de periode van november tot maart, dus als je nu wat takken netjes vanaf de stam afknipt met een snoeischaar dan belast je de boom daar niet mee.
Bron: HorseComplete en Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst
HorseConnect is een platform dat paardeneigenaren en professionals met elkaar verbindt. De professionals van HorseConnect delen kennis met elkaar, ondersteunen eigenaren bij de keus voor de juiste zorg en geven advies en informatie rondom het welzijn van het paard. Het professionalsaanbod bestaat uit een kwalitatief en onafhankelijk netwerk waarbij welzijn en samenwerking voorop staan.