Geplaatst 
Foto door Banjer
Er is op dit moment nog geen directe dreiging, maar mocht de Afrikaanse paardenpest (APP) in West-Europa worden geïntroduceerd, dan moeten paarden en pony’s tegen deze ziekte beschermd worden. Knutten, kleine steekinsecten, spelen een belangrijke rol in de verspreiding van APP. Bescherming tegen APP kan verkregen worden door middel van vaccinatie. Echter het in Afrika beschikbare vaccin zal zeer waarschijnlijk niet in Europa wordt gebruikt vanwege de risico’s op spreiding van het vaccinvirus in het veld. Daarom wordt er momenteel in Europa gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuwe generatie (niet-levende) vaccins tegen APP. Deze vaccins zijn echter nog lang niet op de markt. Daarom moeten ook andere maatregelen worden overwogen die te maken hebben met het voorkomen van steken van knutten.
Uit het onderzoek van Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) in Lelystad blijkt dat knutten op bepaalde tijden actief zijn en blijkt waar zij op de huid van deze gezelschapsdieren hun bloedmaal halen. In het actieve knuttenseizoen kunnen paarden en pony’s tijdens een onverhoopte uitbraak van APP in Nederland overdag het beste beschermd worden met complete dekens, hoofdkap en beenbandages. Voor de nacht is het beste om ze op te stallen in een ruimte die afgeschermd is met knuttenwerend gaas. Het onderzoek is recent in het wetenschappelijke tijdschrift Entomologia Experimentalis et Applicata online gepubliceerd.
Epidemioloog dr. Armin Elbers van WBVR en studente Sammy-Jo van den Heuvel van CAH Vilentum (Dronten) vingen grote hoeveelheden knutten in de zomerperiode bij twee Fjorden-paarden, die voor het onderzoek ter beschikking waren gesteld door Ruitersportcentrum Harderwijk. "Wij doen basaal onderzoek naar knutten die betrokken kunnen zijn bij de overdracht van virussen in de veehouderij, zoals blauwtong en het Schmallenbergvirus en APP bij paarden en pony’s. APP komt endemisch voor ten zuiden van de Sahara in Afrika. Sporadisch komt het ook noordelijker voor, zelfs tot in Zuid-Europa. Zo stierven er tussen 1987 en 1991 meer dan duizend paarden tijdens een epidemie van APP in Spanje, Portugal en Marokko. Omdat niet uit te sluiten valt dat APP op enig moment in West-Europa wordt geïntroduceerd, wordt onderzocht hoe we ons optimaal kunnen voorbereiden op een mogelijke toekomstige introductie van APP in Nederland." Voor het onderzoek was de huid van de Fjorden-paarden ingedeeld in elf delen. De meestvoorkomende knutten bleken op alle delen te landen.
Knuttenactiviteit bleek in twee pieken over de dag verdeeld: duidelijk verhoogd bij zonsopgang en rond zonsondergang. Knutten waren niet actief tussen 11:00 uur – 16:00 uur (delen van de dag met grootste lichtintensiteit), een tijdsperiode waarin paarden en pony’s tijdens een APP-uitbraak het veiligst buiten in de weide kunnen lopen als zij andere delen van de dag beschermd opgestald zijn geweest. Echter bij bewolking overdag en de daaraan gerelateerde verlaging van de lichtintensiteit wordt knuttenactiviteit getriggerd.
Met gemiddeld elf paarden per vierkante kilometer behoort Nederland tot de landen met de hoogste paardendichtheid, waarbij wordt geschat dat de helft van de paarden permanent en onbeschermd buiten verblijven zonder toegang tot beschermende stallen. Gezien de gemeten knuttenactiviteit en de mogelijkheden om paarden en pony’s fysiek te beschermen tegen knuttenbeten lijkt de beschikbaarheid van een APP-vaccin bij introductie van APP ergens in Europa onontbeerlijk om paarden en pony’s effectief te kunnen beschermen.