Citaat:De Gezondheids- en welzijnswet voor dieren (GWWD) vormt de wettelijk
basis voor de zorg van beheerders voor grote grazers. De vraag is daarbij
welke mate van zorg dient te worden geboden in verschillende situaties
tegen de achtergrond van verschillende doelstellingen ten aanzien van de
mate van natuurlijkheid en zelfregulatie die natuurterreinen hebben. De
wet zelf geeft hiervoor geen directe invulling.
Wettelijk kader
In de GWWD is de zorgplicht als volgt verwoord (artikel 36):
1e lid: «Het is verboden zonder redelijk doel of met overschrijding van
hetgeen ter bereiking van zodanig doel toelaatbaar is, bij een dier
pijn of letsel te veroorzaken, dan wel de gezondheid of het welzijn
van het dier te benadelen»
3e lid: «Een ieder is verplicht hulpbehoevende dieren de nodige zorg te
verlenen.»
De GWWD maakt onderscheid tussen gehouden en niet-gehouden dieren.
Voor gehouden dieren gelden naast artikel 36 ook alle overige zorgbepalingen,
voor niet-gehouden dieren niet. Bepalend criterium voor het
onderscheid tussen gehouden en niet-gehouden dieren is of de mens
beschikkingsmacht heeft over een dier.
Belangen en afweging
In omheinde gebieden zijn grote grazers beperkt in hun mogelijkheden tot
migratie. De beheerder zal hiermee rekening moeten houden, door tijdig
in te grijpen in de omvang van de populatie en bij dreigende calamiteiten,
bijvoorbeeld wanneer een voedsel tekort dreigt.
In het natuurbeleid wordt nagestreefd in natuurterreinen de natuurlijke
processen zo ongestoord mogelijk te laten verlopen. In paragraaf 1.3 is
aangegeven dat in de grote eenheden natuurgebied ook de grazers
hiervan onderdeel zijn. Dit betekent, dat zo min mogelijk wordt ingegrepen
in het bestaan van deze dieren.
Grote grazers kunnen zich in de grote eenheden natuurgebied, behoudens
calamiteiten, zonder menselijk ingrijpen goed redden. Intensieve behandelingen
zijn niet mogelijk zonder grote stress bij de grazers en andere
dieren in het terrein en in veel gevallen is het praktisch onmogelijk dieren
in handen te krijgen voor een behandeling of om ze intensief zorg teverlenen bij geboorte, verwonding en aandoeningen zoals schurft of
worminfecties.
Eveneens is het in deze natuurgebieden onmogelijk om alle dieren dagelijks
onder toezicht te houden. De beschikkingsmacht die de beheerder
aldus over de dieren heeft, is in grote eenheden natuurgebied veel
geringer dan in overige natuurgebieden.
Gezien het voorgaande worden grote grazers in de grote eenheden
natuurgebied beschouwd als niet-gehouden dieren. In de overige natuurterreinen
worden grote grazers beschouwd als gehouden dieren.
Wellicht ten overvloede wordt benadrukt dat dit onderscheid niet betekent
dat aan grote grazers die worden aangemerkt als niet-gehouden dieren
geen zorg dient te worden gegeven. In de navolgende onderwerpen in
deze zorgparagraaf zal duidelijk worden hoe deze zorg er uit ziet. Daarbij
is aan het begrip «hulpbehoevend» (artikel 36 van de GWWD) aandacht
besteed door te bezien welke zorg moet worden geboden bij overschrijding
van de draagkracht van het gebied (2.2), bij lijden, ziekte, verwonding
of uitzichtloze situaties (2.3) en bij gebrek aan voedsel (2.4).
Beleidslijn:
• Aan elk dier in een natuurterrein wordt zorg verleend. De vorm waarin
zorg wordt verleend, is afhankelijk van de aard van het terrein, de
omstandigheden waarin de dieren leven en de mate van verwildering.
Consequenties en acties
• De grote grazers in de Oostvaardersplassen en de Veluwezoom
worden beschouwd als niet-gehouden dieren.
• In overleg met de provincies en de terreinbeherende natuurorganisaties
zal bij de vaststelling van natuurdoelen in het kader van
het Programma Beheer nader worden aangeven in welke andere
terreinen runderen en paarden als niet-gehouden worden beschouwd.
De Veluwezoom en de OVP hebben als Spoor A natuurgebied een speciale status. Hier wordt minder zorg aan de dieren verleend (let op: dit betekent niet dat ze dood mogen gaan door verhongering. De mens speelt nog steeds de rol van wolf!) Om een spoor A gebied te zijn moet je aan veel voorwaarden voldoen, o.a. groter zijn dan 2000ha.
Er is geen verschil tussen particulieren en natuurbeschermingsorganisaties (die vaak ook particulier zijn!). Het punt is dat je aan voorwaarden moet voldoen, en met een flink weiland voldoe je vaak niet aan alle voorwaarden (ik heb ze hier niet op een rijtje, moet wel te vinden zijn. Kan mijn best doen op verzoek later, want ben de restvan de dag weg
