Inteelt, genetische gezondheid en de toekomst van het Friese paard

Moderators: Polly, Muiz, NadjaNadja, Telpeva, Essie73, ynskek, Ladybird

Toevoegen aan eigen berichten
 
 
Jinthe2

Berichten: 153
Geregistreerd: 14-07-23

Re: Inteelt, genetische gezondheid en de toekomst van het Friese paard

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-01-25 23:24

Het kfps wil simpelweg eerst kijken of het binnen het gesloten stamboek toch nog opgelost kan worden. Dat kunnen ze alleen bekijken als alle uitslagen van het onderzoek bekend zijn. Dus ook de nu nog ontbrekende stukjes van de puzzel.
Pas als alles bekend is kan er een plan van aanpak worden gemaakt.

janderegelaa
vanaf nu met een R erachter

Berichten: 17055
Geregistreerd: 10-01-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-01-25 23:24

Janine1990 schreef:
Ilse_123, de Arabofries is denk ik een goed voorbeeld van backcrossing, was niet zo'n succes helaas... En zeer wisselende uitkomsten... Dus ik kan me goed voorstellen dat het KFPS erg huiverig is voor zo'n aanpak.

De Arabo-Friezen die nog met een filosofie gemaakt zijn en met echte selectie zou ik zo op een echte Fries durven te zetten. Daar heb ik er nu al zoveel van gezien en op de sokken na zie je het echt niet.

Ilse_123

Berichten: 3876
Geregistreerd: 17-05-08
Woonplaats: Haaren

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-01-25 23:34

Bij een backcross wil je eigenlijk gelijk blijven aan het oorspronkelijke ras, maar met enkele kleine (genetische) veranderingen. Bij de Arabofries hebben ze een heel ander ras gemaakt, net als de barockpinto. Dat zijn geen ‘echte’ Friezen, maar dat hoeven het ook niet te zijn want dat is niet het doel van het fokprogramma. Je zou ze wel kunnen gebruiken in een groter project, want de eerste paar generaties backcrossing zijn dan wel al gemaakt. Hoeveel generaties je verder moet is ook maar de vraag, bij planten kijk je naar het vrijwel volledige genoom, bij Friezen kijk je na een tijdje denk ik vooral naar het fenotype. En dan is het ras wat je in eerste instantie inmengt ook belangrijk. Op den duur fok je het er wel uit, maar dat duurt mogelijk langer als je inmengt met Shetlander dan als je inmengt met Orlov draver oid.
Eigenlijk doet een backcross hetzelfde als crispr Cas zou doen, maar dan natuurlijk en daarmee ook veel langzamer. Plus de mogelijkheid op onverwachte verrassingen (zowel positief als negatief).
Ik snap wel dat ze niet zomaar zitten te wachten op random kruisingen zoals dat ook bij labradoodles een tijd lang (nog steeds?) het geval was. Als je het dan hebt over 1+ 1 is geen 2, daar kwamen echt hele aparte creaties uit.

_San87_
BKB 2024 winnaar 2D

Berichten: 46773
Geregistreerd: 18-05-09
Woonplaats: Het bos

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 07:21

Ilse_123 schreef:
rensju schreef:
Jelske, maar om deze zieke genen eruit te fokken heb je toch een test nodig? Verwantschap en inteelt omlaag brengen is natuurlijk altijd goed, maar zal niet direct zorgen voor minder slachtoffers van deze genetische ziekte.
Dat die test er morgen niet is snap ik, daarom zou ik dus niet fokken tot de test er is. Gentechnologie is ook niet te betalen lijkt mij, mocht het al mogelijk worden?


Een aantal van die genen zijn al bekend! Dan is het maken van een test goed haalbaar, is hetzelfde idee als die kleurtesten bijvoorbeeld.
Gentech als crispr Cas is haalbaar, maar dat is best een uitgebreide techniek waarbij de embryo sowieso eerst buiten de merrie moet worden opgekweekt, waarna er in een heel vroeg stadium al moet worden gesleuteld. En dat is duur. Maar dat kan in de loop van de jaren wel goedkoper worden natuurlijk en bij bepaalde waardevolle lijnen kan het misschien eens toepast worden. Maar op grote schaal lijkt me momenteel en in de nabije toekomst onrealistisch.

Dit lijkt me ethisch een heel twijfelachtige techniek.

Elisa2

Berichten: 44965
Geregistreerd: 31-08-04

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 08:45

Ilse_123 schreef:
Bij een backcross wil je eigenlijk gelijk blijven aan het oorspronkelijke ras, maar met enkele kleine (genetische) veranderingen. Bij de Arabofries hebben ze een heel ander ras gemaakt, net als de barockpinto. Dat zijn geen ‘echte’ Friezen, maar dat hoeven het ook niet te zijn want dat is niet het doel van het fokprogramma. Je zou ze wel kunnen gebruiken in een groter project, want de eerste paar generaties backcrossing zijn dan wel al gemaakt. Hoeveel generaties je verder moet is ook maar de vraag, bij planten kijk je naar het vrijwel volledige genoom, bij Friezen kijk je na een tijdje denk ik vooral naar het fenotype. En dan is het ras wat je in eerste instantie inmengt ook belangrijk. Op den duur fok je het er wel uit, maar dat duurt mogelijk langer als je inmengt met Shetlander dan als je inmengt met Orlov draver oid.
Eigenlijk doet een backcross hetzelfde als crispr Cas zou doen, maar dan natuurlijk en daarmee ook veel langzamer. Plus de mogelijkheid op onverwachte verrassingen (zowel positief als negatief).
Ik snap wel dat ze niet zomaar zitten te wachten op random kruisingen zoals dat ook bij labradoodles een tijd lang (nog steeds?) het geval was. Als je het dan hebt over 1+ 1 is geen 2, daar kwamen echt hele aparte creaties uit.


Ja, dit is dus precies wat ik ook schreef.

Overigens zijn de Arabo Friezen enorm gewild in de mensport. Dus zou niet zomaar durven zeggen dat het geen succes is die kruising.

Dat het niet het gewenste bloed is voor bloedverversing in het stamboek begrijp ik. Want het zijn geen gelijke types. Echter geeft de combinatie dus wel gewenste sportpaarden.

mce
Berichten: 1772
Geregistreerd: 19-12-22

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:10

Jinthe2 schreef:
Het kfps wil simpelweg eerst kijken of het binnen het gesloten stamboek toch nog opgelost kan worden. Dat kunnen ze alleen bekijken als alle uitslagen van het onderzoek bekend zijn. Dus ook de nu nog ontbrekende stukjes van de puzzel.
Pas als alles bekend is kan er een plan van aanpak worden gemaakt.


zijn er binnen het stamboek hengsten die -vanwege hun "öuderwetse" type die erg weinig gebruikt zijn die nu mogelijk iets kunnen betekenen. even exterieur minder laten wegen
Laatst bijgewerkt door mce op 17-01-25 10:13, in het totaal 1 keer bewerkt

janderegelaa
vanaf nu met een R erachter

Berichten: 17055
Geregistreerd: 10-01-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:13

mce schreef:
Jinthe2 schreef:
Het kfps wil simpelweg eerst kijken of het binnen het gesloten stamboek toch nog opgelost kan worden. Dat kunnen ze alleen bekijken als alle uitslagen van het onderzoek bekend zijn. Dus ook de nu nog ontbrekende stukjes van de puzzel.
Pas als alles bekend is kan er een plan van aanpak worden gemaakt.


zijn er binnen het stamboek hengsten die erg weinig gebruikt zijn die nu mogelijk iets kunnen betekenen,

Zolang het KFPS de laagverwante hengsten niet de kans geeft op de keuring…

Kabayo

Berichten: 15490
Geregistreerd: 30-05-12

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:16

Inmiddels wel janderegelaa
Maar er zijn niet veel mensen die met een hengst fokken die geen kampioen zijn of zullen worden, helaas. En daarom worden de laagverwante hengsten allemaal verkocht omdat ze hier niet dekken, zo zonde!

Ik baal wel van deze reactie vanuit het kfps
Wat moeten we hier nou mee…

“KFPS-bestuurslid Wim Back, verantwoordelijk voor gezondheid en welzijn bij het stamboek, reageert op de presentatie van Fenway en de ontstane commotie. “Het was in feite een tussentijds verslag van het onderzoek door Fenway. Wij zijn uiterst voorzichtig om onderzoeksresultaten voor waarheid aan te nemen, zolang er nog geen ‘peer-reviewed’ wetenschappelijk artikel over verschenen is. Daarom wachten wij als KFPS ook met het publiceren over dit onderzoek naar de fokkers toe. Ik ben zelf ook gewend om eerst wetenschappelijk te publiceren en dan pas naar de pers te gaan.”
https://www.horses.nl/overig-nieuws/dez ... A&sfnsn=mo

mce
Berichten: 1772
Geregistreerd: 19-12-22

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:18

Zolang het KFPS de laagverwante hengsten niet de kans geeft op de keuring…[/quotejanderegelaa]

ken het systeem van dekken niet maar eenmaal een goedgekeurde hengt mag toch blijven dekken,
of geeft dat problemen bij de registratie van het veulen als de hengst laagverwant is,

als je binnen een geslotenstamboek hengsten hebt die laagverwant zijn moet dat toch belangrijker zijn dan inteelt

dan denk ik als ik het bericht lees van Wim Back is het net als in de politiek eigenbelang boven landsbelang
Laatst bijgewerkt door mce op 17-01-25 10:26, in het totaal 2 keer bewerkt

Kabayo

Berichten: 15490
Geregistreerd: 30-05-12

Re: Inteelt, genetische gezondheid en de toekomst van het Friese paard

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:23

Nee, een hengst moet nog wel goedgekeurd worden op afstammelingen. Als een hengst te weinig dekkingen of nakomelingen heeft komt hij "op wacht" totdat er genoeg nakomelingen zijn gekeurd. Als ze op wacht staan mag er niet mee gedekt worden.
Als ze goedgekeurd zijn op de nakomelingen zijn ze inderdaad voor het leven goedgekeurd

_San87_
BKB 2024 winnaar 2D

Berichten: 46773
Geregistreerd: 18-05-09
Woonplaats: Het bos

Re: Inteelt, genetische gezondheid en de toekomst van het Friese paard

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:26

Hmm, een vicieuze cirkel dus.

FriesWytske
Berichten: 10106
Geregistreerd: 05-08-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:28

Kabayo schreef:
Nee, een hengst moet nog wel goedgekeurd worden op afstammelingen. Als een hengst te weinig dekkingen of nakomelingen heeft komt hij "op wacht" totdat er genoeg nakomelingen zijn gekeurd. Als ze op wacht staan mag er niet mee gedekt worden.
Als ze goedgekeurd zijn op de nakomelingen zijn ze inderdaad voor het leven goedgekeurd


Fout. Een hengst wordt tegenwoordig niet meer afgekeurd op afstammelingen. Wordt als hij nog niet genoeg nakomelingen in de testen of op keuringen heeft laten zien wel op wacht gezet, totdat het aantal bereikt is.

janderegelaa
vanaf nu met een R erachter

Berichten: 17055
Geregistreerd: 10-01-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:28

mce schreef:
Zolang het KFPS de laagverwante hengsten niet de kans geeft op de keuring…[/quotejanderegelaa]

ken het systeem van dekken niet maar eenmaal een goedgekeurde hengt mag toch blijven dekken,
of geeft dat problemen bij de registratie van het veulen als de hengst laagverwant is,

als je binnen een geslotenstamboek hengsten hebt die laagverwant zijn moet dat toch belangrijker zijn dan inteelt

dan denk ik als ik het bericht lees van is het net als in de politiek eigenbelang boven landsbelang

Ik dacht dat het afgelopen keuring was, toen liep er een heel laag verwante hengst mee die niet gekeurd werd. Ok, misschien niet de beste van allemaal maar wel heel erg nodig binnen de populatie. En dan nog heb je het probleem dat veel fokkers de populairste hengst pakken. Net als bij alle andere stamboeken overigens. Een echt commitment om genetisch te verbeteren moet je bijna afdwingen.

mce
Berichten: 1772
Geregistreerd: 19-12-22

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:29

Kabayo schreef:
Nee, een hengst moet nog wel goedgekeurd worden op afstammelingen. Als een hengst te weinig dekkingen of nakomelingen heeft komt hij "op wacht" totdat er genoeg nakomelingen zijn gekeurd. Als ze op wacht staan mag er niet mee gedekt worden.
Als ze goedgekeurd zijn op de nakomelingen zijn ze inderdaad voor het leven goedgekeurd


dat snap ik, maar jonge hengsten die laagverwant zijn maar wel gekeurd en veelal naar het buitenland verkocht worden mag je die als fokker in nederland niet gebruiken??

janderegelaa
vanaf nu met een R erachter

Berichten: 17055
Geregistreerd: 10-01-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:30

FriesWytske schreef:
Kabayo schreef:
Nee, een hengst moet nog wel goedgekeurd worden op afstammelingen. Als een hengst te weinig dekkingen of nakomelingen heeft komt hij "op wacht" totdat er genoeg nakomelingen zijn gekeurd. Als ze op wacht staan mag er niet mee gedekt worden.
Als ze goedgekeurd zijn op de nakomelingen zijn ze inderdaad voor het leven goedgekeurd


Fout. Een hengst wordt tegenwoordig niet meer afgekeurd op afstammelingen. Wordt als hij nog niet genoeg nakomelingen in de testen of op keuringen heeft laten zien wel op wacht gezet, totdat het aantal bereikt is.

Wat is de functie van het op wacht zetten dan als je de hengst toch niet afkeurd of definitief goedkeurd op basis van zijn nakomelingen?

_San87_
BKB 2024 winnaar 2D

Berichten: 46773
Geregistreerd: 18-05-09
Woonplaats: Het bos

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:32

janderegelaa schreef:
FriesWytske schreef:


Fout. Een hengst wordt tegenwoordig niet meer afgekeurd op afstammelingen. Wordt als hij nog niet genoeg nakomelingen in de testen of op keuringen heeft laten zien wel op wacht gezet, totdat het aantal bereikt is.

Wat is de functie van het op wacht zetten dan als je de hengst toch niet afkeurd of definitief goedkeurd op basis van zijn nakomelingen?

Ja, dan kun je net zo goed gewoon goedkeuren. Lijkt me ook dat men eerder dekt met een goedgekeurde hengst dan met eentje die op wacht staat.

FriesWytske
Berichten: 10106
Geregistreerd: 05-08-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:33

Ze moeten een aantal nakomelingen laten zien om een goed beeld van de hengst te krijgen. En als dit bv maar 10 in de testen en 10 op de keuringen is. Kan je natuurlijk geen goed beeld van zo'n hengst krijgen. Want 9 van de 10 keer zijn de paarden in de testen en op de keuringen dezelfde paarden.

mce
Berichten: 1772
Geregistreerd: 19-12-22

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:37

janderegelaa schreef:
mce schreef:
Zolang het KFPS de laagverwante hengsten niet de kans geeft op de keuring…[/quotejanderegelaa]

ken het systeem van dekken niet maar eenmaal een goedgekeurde hengt mag toch blijven dekken,
of geeft dat problemen bij de registratie van het veulen als de hengst laagverwant is,

als je binnen een geslotenstamboek hengsten hebt die laagverwant zijn moet dat toch belangrijker zijn dan inteelt

dan denk ik als ik het bericht lees van Wim Back is het net als in de politiek eigenbelang boven landsbelang

Ik dacht dat het afgelopen keuring was, toen liep er een heel laag verwante hengst mee die niet gekeurd werd. Ok, misschien niet de beste van allemaal maar wel heel erg nodig binnen de populatie. En dan nog heb je het probleem dat veel fokkers de populairste hengst pakken. Net als bij alle andere stamboeken overigens. Een echt commitment om genetisch te verbeteren moet je bijna afdwingen.


Bizar, dat kwantiteit boven kaliteit gaat, maar dat is de business, big business, paard verworden tot een financieel "zeer luncratief" ding/handelswaar.

dat is binnen het kwpn ook maar daar is de mogelijkheid iets ruimer, als je ziet hoeveel stamboeken er in een merrie kunnen zitten is er weinig gelders bloed meer terug te vinden. Wat ooit de basis was van een sterk stemboek, misschien daarom nu nog minder ziekte gevoelg
Laatst bijgewerkt door mce op 17-01-25 10:38, in het totaal 1 keer bewerkt

janderegelaa
vanaf nu met een R erachter

Berichten: 17055
Geregistreerd: 10-01-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:37

FriesWytske schreef:
Ze moeten een aantal nakomelingen laten zien om een goed beeld van de hengst te krijgen. En als dit bv maar 10 in de testen en 10 op de keuringen is. Kan je natuurlijk geen goed beeld van zo'n hengst krijgen. Want 9 van de 10 keer zijn de paarden in de testen en op de keuringen dezelfde paarden.


Afbeelding

Kabayo

Berichten: 15490
Geregistreerd: 30-05-12

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:38

FriesWytske schreef:
Kabayo schreef:
Nee, een hengst moet nog wel goedgekeurd worden op afstammelingen. Als een hengst te weinig dekkingen of nakomelingen heeft komt hij "op wacht" totdat er genoeg nakomelingen zijn gekeurd. Als ze op wacht staan mag er niet mee gedekt worden.
Als ze goedgekeurd zijn op de nakomelingen zijn ze inderdaad voor het leven goedgekeurd


Fout. Een hengst wordt tegenwoordig niet meer afgekeurd op afstammelingen. Wordt als hij nog niet genoeg nakomelingen in de testen of op keuringen heeft laten zien wel op wacht gezet, totdat het aantal bereikt is.

Ja dat bedoelde ik

@mce een goedgekeurde laagverwante hengst die verkocht is naar een ander land mag je in NL gewoon blijven gebruiken

mce
Berichten: 1772
Geregistreerd: 19-12-22

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 10:47

@mce een goedgekeurde laagverwante hengst die verkocht is naar een ander land mag je in NL gewoon blijven gebruiken[/quoteKabayo]

heeft dat geen concequenties bij de veulenregistratie, dan kan ik me voorstellen dat de fokkers daar van afzien, kosten spelen bij het gebruik van een in het buitenland staande hengst natuurlijk meel
evenals de afzet want als ze al niet bewust kiezen voor een laagverwante hengst zal dat ook een rol kunnen spelen.

Jammer dat een bestuur zo in gebreken blijft bij het gezond houden van een populatie, het besef niet hebben - of durven tonen - dat een gezonde populatie meer winst geeft, wetende dat de fokker duidelijk aangeeft wat ze willen.


maar misschien gaat er nu iets veranderen met het aantreden van de nieuwe interim directeur

Kabayo

Berichten: 15490
Geregistreerd: 30-05-12

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 11:06

Mce
Nee dat heeft geen consequenties. En vaak hebben Nederlandse hengstenhouders nog wel diepvries liggen van de hengsten die ze verkocht hebben. Het is alleen duurder omdat het dan via diepvries moet

Ik dek graag met onverwante hengsten. Mijn merrie heeft zelf 17.4% verwantschap en 0.78% inteelt. De eerste hengstenkeuze was ik nog niet zo bewust, een leermoment. Die merrie van Bartele heeft een verwantschap van 18.1% en inteelt van 0.78%. Daarna met Omer gefokt. Deze heeft een verwantschap van 16.9% en inteelt van 0.39%. Hier erg blij mee! Daarna voor Markus gekozen. Deze heeft een verwantschap van 17.9% maar wel 0% inteelt. En de laatste keuze was Alger. Dit veulen heeft een verwantschap van 17.5% en een inteelt van 0.98%. Ik probeer heel bewust deze cijfers zo laag mogelijk te houden, en toch een goed paard te fokken. 2 hebben een tweede premie gekregen en 2 kregen een eerste premie en liepen mee in de kampioenskeuring. Waarvan de Markus kampioen van de fokdag werd

De Omer, Bartele en Markus nakomelingen doen het in het algemeen erg goed. Omer us inmiddels verkocht naar Amerika. Zijn broer (uit dezelfde moeder) Wolter staat gelukkig nog wel in NL. Deze staat ook op mijn lijstje

Wbt m'n barock pinto, zou ik op moeten zoeken. Maar daar zit 2x Willem van Nassau in. Schiet ook niet echt op :')
Laatst bijgewerkt door Kabayo op 17-01-25 11:17, in het totaal 1 keer bewerkt

Jinthe2

Berichten: 153
Geregistreerd: 14-07-23

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 11:16

Het bestuur wil het volledige onderzoek afwachten om tot een plan te kunnen komen. Je start ook niet voor niets een onderzoek natuurlijk. Op voorhand was duidelijk dat dit een lange weg zou worden en de leden hebben daarmee ingestemd. De aanleiding is ook bekend, namelijk de gezondheidsproblemen. Ik denk dat vele mensen elkaar napraten maar ze zouden ook blij kunnen zijn met de (tussentijdse) informatie die nu beschikbaar is. Uiteindelijk is een groot stuk van een belangrijke puzzel die gelegd moet worden om tot een plan te komen.

Al jaar en dag worden er laagverwante hengsten goedgekeurd. Dus dat is ook niet iets van de afgelopen paar jaar. Ze werden alleen nauwelijks gebruikt. Omdat het nu bijna een hot item is gaan mensen ze wel gebruiken.

mce
Berichten: 1772
Geregistreerd: 19-12-22

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 11:30

Jinthe2 schreef:
Het bestuur wil het volledige onderzoek afwachten om tot een plan te kunnen komen. Je start ook niet voor niets een onderzoek natuurlijk. Op voorhand was duidelijk dat dit een lange weg zou worden en de leden hebben daarmee ingestemd. De aanleiding is ook bekend, namelijk de gezondheidsproblemen. Ik denk dat vele mensen elkaar napraten maar ze zouden ook blij kunnen zijn met de (tussentijdse) informatie die nu beschikbaar is. Uiteindelijk is een groot stuk van een belangrijke puzzel die gelegd moet worden om tot een plan te komen.

Al jaar en dag worden er laagverwante hengsten goedgekeurd. Dus dat is ook niet iets van de afgelopen paar jaar. Ze werden alleen nauwelijks gebruikt. Omdat het nu bijna een hot item is gaan mensen ze wel gebruiken.


uiteindelijk trekken de leden/fokkers de kar, zien natuurlijk ook wel in dat gezondheid eerst en vooral bij de fokker ligt. een gezond veulen van een gezonde merrie van een laagverwante hengt kan over dre jaar wel een topsport merrie/hengst in wording zijn.

Dieyar

Berichten: 39
Geregistreerd: 15-07-17

Re: Inteelt, genetische gezondheid en de toekomst van het Friese paard

Link naar dit bericht Geplaatst: 17-01-25 11:40

Ik vind persoonlijk dat het stamboek al eerder had kunnen ingrijpen door een maximaal aantal dekkingen per hengst op te leggen, zoals nu ook geldt bij de jonge hengsten. Dan voorkom je in ieder geval dat massaal achter dezelfde hengsten aangerend wordt. En worden de hengsten die wat op de achtergrond zijn geraakt ook weer ingezet. Verder wordt de focus nu wel heel erg gelegd op de merries met een vol papier. Maar daar heb ik zelf ook aan meegedaan. Stamboekmerries en/of veulenboekmerries kunnen nog wel eens heel waardevol worden voor de fokkerij.