Bokt.nl

Citaat:

De stand van zaken is niet bepaald rooskleurig. Voor dit jaar verwacht het stamboek dat er 50 veulens met waterhoofd worden geboren en 30 dwergveulens. Op basis van afstammingsgegevens schat het KFPS in dat negentien procent van de in 2006 geboren veulens, drager is van het waterhoofdgen, en dertien procent van dwerggroeigen. Aanzienlijke hoeveelheden dus.
Het stamboek weet ook redelijk exact waar de afwijkende veulens vandaan komen. Ze bracht op basis van meldingen van afwijkende veulens de hengsten met het erfelijke gebrek in de genen in kaart. Hoewel de namen onder de dragers angstvallig onder de pet worden gehouden, blijkt uit de brief aan de hengstenhouders, dat zestien dekhengsten drager zijn van het waterhoofdgen, en twaalf van het dwerggroeigen.

Ronduit alarmerend is de verwachting die het stamboek uitspreekt aangaande de toekomst. "Er is een tendens zichtbaar dat de frequentie toeneemt. (Er komen meer dragerhengsten) Qua wetmatigheid werkt dit als een soort hefboom. Het verwachte aantal geboren afwijkende veulens zal een exponentiele groei laten zien bij ongewijzigd beleid" aldus de vertrouwelijke brief aan de hengstenhouders. Kortom, als het stamboek niet snel ingrijpt, krijgen de fokkers te maken met een explosieve toename in waardeloze veulens. Het meteen uit de fokkerij halen van de dragerhengsten is volgens het stamboek niet wenselijk: het zou de al krappe genenpool van de fokkerijpopulatie nog verder verkleinen.

Als de dragerhengsten gewoon in de fokkerij blijven, wilt u als fokker natuurlijk exact weten welke hengst een risico vormt voor de genetische gezondheid van uw veulen. U verwacht dat uw stamboek een maximale inspanning levert om u te informeren als het weet dat er erfelijke gebreken in de populatie voorkomen. Na enig gesteggel is dat jaren geleden bij de vosfactor keurig voor de fokkers in kaart gebracht. Aangezien het toch een soort van doodzonde is om een voskleurige Fries te fokken, hechten fokkers grote waarde aan de openbaarheid rondom de vosfactor en het niet aankeuren van hengsten met de vosfactor. Voor zover uit de brief aan de hengstenhouders blijkt, ziet het er niet naar uit dat het stamboek ooit dezelfde openheid richting fokkers wil geven voor wat betreft het waterhoofd- en dwerggroeigen. De reden dat het stamboek geen openheid wil geven over de misvormingen is even simpel als twijfelachtig. Het publiceren van de namen van de hengsten die drager zijn van de erfelijke afwijkingen zal het dekkingen van deze hengsten minimaliseren. Immers geen enkele fokker zal met zijn merrie naar een hengst gaan waarvan bekend is dat deze een ernstig erfelijk gebrek heeft. De fokkerijraad stelt dat het stamboek zich kan vinden in de aanpak dat de dragerhengsten anoniem blijven als hengstenhouders een vinger aan de pols houden bij het maken van fokcombinaties. Als de hengstenhouders een hengst met een erfelijke afwijking maar niet laat aanparen met een merrie met dezelfde afwijking in de genen, is er wat het stamboek betreft weinig aan de hand. Een combinatie van een dragerhengst met een merrie waarvan de vader ook drager is, levert gemiddeld in 1 van de 8 gevallen een afwijkend veulen op. Is de moedersvader van de merrie drager, dan is dit in 1 op de 16 het geval.

In plaats van de belangen van de merriehouders leidend te laten zijn zoals bij de vosfactor, laat de fokkerijraad zijn oren hangen naar de hengstenhouders. Door de merriehouder te onthouden van cruciale informatie over de gezondheidsstatus van de hengst is deze overgeleverd aan de kennis en eerlijkheid van de hengstenhouder. Dat terwijl VFH en de fokkerijraad in de brief aan de hengstenhouders stellen dat openbaarheid eigenlijk de meest voor de hand liggende optie is, al wordt hierbij de opmerking gemaakt dat er eerst een DNA-test moet komen die onomstotelijk vaststelt of een hengst echt drager is. Alleen bij openheid ligt de verantwoordelijkheid van de aanparing volledig bij de merriehouder. Het stamboek heeft echter vertrouwen in het niet publiceren van het dragerschap, zelfs niet na een toekomstige positieve DNA-test. Het aantal risicocombinaties minimaliseren is volgens het overleg mogelijk door de verantwoordelijkheid bij de hengstenhouder te leggen.

De vraag die voor de ongeinformeerde fokker open blijft is natuurlijk wat er gebeurt als een hengstenhouder bewust of onbewust een dragerhengst laat aanparen met een dragermerrie. Of als de status van de merrie onbekend is nu de DNA-test er nog niet is. Draait de hengstenhouder op voor de financiele schade als er onverhoopt toch een waterhoofdveulen of een dwergveulen wordt geboren?

Door geen openheid te geven richting merriehouders gaat het stamboek bovendien voorbij aan het feit dat de erfelijke afwijking zelf niet aangepakt wordt binnen de fokkerijpopulatie. Als de hengstenhouders zich netjes aan de afspraken houden en geen dragerhengsten laten aanparen met dragermerries, zal het aantal afwijkende veulens inderdaad snel teruglopen. Daar staat tegenover dat het aantal dragers niet zal afnemen. In de brief stellen VFH en fokkerijraad dan ook dat het verlagen van de frequentie van paarden met de erfelijke afwijkingen alleen mogelijk is door het aantal dragerhengsten op zeer korte termijn te verminderen. Hoewel het beleid hiervoor verder moet worden uitgewerkt, liggen de te nemen stappen wel voor de hand. Van het afkeuren van alle dragers kan vanwege de bloedspreiding geen sprake zijn. Het stamboek wil zelfs nog een kleine opening houden om hengsten die wel drager zijn maar een grote toegevoegde waarde in bloedvoering hebben, in de toekomst toch te kunnen goedkeuren. Als het aan het VFH ligt, worden jonge hengsten die drager zijn van de afwijkende genen niet meer goedgekeurd.

Wat de toekomst ook brengt, anno 2007 is het voor u als fokker zonder DNA test, maar met 16 hengsten die drager zijn van het waterhoofdgen, en 12 hengsten met het dwerggroeigen, nog Russisch roulette.