Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 29-01-25 18:45

Fries paard Jip heeft een slokdarmverlamming

Geplaatst door de TopicStarter : 29-01-25 18:45

Afbeelding ter illustratie. Foto: Marlies Trap Fotografie

Het Koninklijk Friesch Paarden-Stamboek (KFPS) roept eigenaren van Friese paarden met slokdarmverlamming op om zich te melden. Het stamboek hoopt met meer DNA-materiaal uiteindelijk testen te ontwikkelen om de ziekte in de toekomst te voorkomen. Maar voor sommige paarden, zoals Jip, komt dit te laat. Kortgeleden bleek dat meer dan de helft van de Friese paarden drager is van een gen dat tot deze ernstige aandoening kan leiden.

Er was nooit iets aan de hand met het Friese paard Jip, dat op stal staat in Kootwijkerbroek. Maar tien jaar geleden bespeurde eigenaar Monique Jansen dat hij soms abrupt ophield met eten en apathisch werd. "Ik dacht, wat is hier dan aan de hand? Het was echt een beetje een depressief paard", vertelt ze. Ook zag ze symptomen zoals een slecht uithoudingsvermogen en er kwam meer vocht uit de neus.

Eigenaar Monique Jansen
"Ik heb meerdere keren de dierenarts laten komen, bloed laten afnemen, en zelfs een tandarts en een osteopaat geraadpleegd. Ik dacht: 'misschien heeft hij wel ergens pijn'. Maar we waren er allemaal niet echt van op de hoogte dat dit kon spelen bij het Friese paardenras. Zelfs de dierenarts wist het niet."
Monique wist niet meer wat ze moest doen.

Pas na een lange zoektocht van ruim twee jaar is in de kliniek met behulp van een scopie de diagnose slokdarmverlamming gesteld. Op een paar plaatsen kan de slokdarm van Jip het eten niet naar beneden bewegen. Het eten gaat dan niet naar de maag, maar blijft hangen in de slokdarm. Middelen als luzerne en olie werken averechts. Monique ontdekte zelf wat het beste is voor Jip: hooi uit een nauw net, zodat hij maar kleine hapjes kan nemen. Daarnaast helpt slobber, vloeibaar voedsel, om het eten makkelijker door de slokdarm te laten glijden.

Anderen helpen
Met haar ervaring wilde Monique andere paardeneigenaren helpen. "Ik heb een pagina aangemaakt op Facebook en op Bokt.nl om mensen te informeren over symptomen en voeding," vertelt ze. De reacties stroomden binnen. "Heel veel mensen zeiden: mijn paard heeft dit ook. Ze zijn daardoor naar de kliniek gegaan en kregen dezelfde diagnose."

Volgens KFPS-bestuurslid Wim Back is een genetische test de sleutel naar preventie. "We willen uiteindelijk komen tot een gentest, zodat risicoparingen vermeden worden. Maar slokdarmverlamming is een complexe aandoening. Waarschijnlijk zijn er meerdere genen bij betrokken. Dat moeten we eerst verder uitzoeken."

Back zegt dat dierenartsen op de hoogte zijn dat slokdarmverlamming vaker bij Friese paarden voorkomt. "In principe moeten de dierenartsen het weten. Uiteraard proberen we vanuit het KFPS de leden zo goed mogelijk voor te lichten dat dit voorkomt. Deze diagnose zou nu niet meer gemist mogen worden."

Monique Jansen vindt dat het stamboek eerder had moeten handelen. "Ik neem het ze kwalijk dat er niet eerder meer onderzoek naar is gedaan. Ze hadden moeten laten zien dat dit voorkomt bij het Friese paardenras."

Maar volgens Back kon dat omwille van het gebrek aan wetenschappers en de adequate middelen niet zomaar. "Van de eerste sample tot een test duurt al snel tien jaar. Het kost tijd en geld, maar we werken er hard aan."

Symptomen herkennen
Intussen blijft Jansen zich inzetten om meer mensen bewust te maken. "Het is belangrijk dat mensen de symptomen herkennen. Als het Friese paardenras hiermee geholpen is, dan sta ik zeker open om DNA-materiaal van Jip beschikbaar te stellen."

Back geeft aan dat een beschrijving van de symptomen binnenkort op de website van het KFPS komt. "Hoewel een wetenschappelijke publicatie normaal niet zomaar gedeeld mag worden, wordt het nu mogelijk gemaakt door deze achter 'Mijn KFPS' te plaatsen, zodat alle leden toegang kunnen krijgen."
Het KFPS benadrukt dat dragers van het gen geen zieke dieren zijn en belangrijk blijven voor de fokkerij.

Klik op de link van de bron voor foto's en een video.

Deel op Facebook Tweet Foutje gespot? Tip de redactie

**Geplaatst**: 29-01-25 19:33

Geplaatst: 29-01-25 19:33

Ooit een Fries gereden die dit op oudere leeftijd ook had. Winterwortels voeren kon niet, dan ging t gelijk mis.

Dat meer de helft van de Friese paarden drager is vind ik veel. Vraag me af of leeftijd ook een rol speelt.

**Geplaatst**: 29-01-25 19:58

Geplaatst: 29-01-25 19:58

onpaard schreef:
Ooit een Fries gereden die dit op oudere leeftijd ook had. Winterwortels voeren kon niet, dan ging t gelijk mis.

Dat meer de helft van de Friese paarden drager is vind ik veel. Vraag me af of leeftijd ook een rol speelt.

Als je de meest recente ontwikkelingen inzake het onderzoek naar slokdarmverlamming even leest, zul je zien dat het dragerschap iets ingewikkelder ligt dan bij een aantal andere genetische aandoeningen en dat het onderzoek nog niet volledig is afgerond.

**Geplaatst**: 29-01-25 20:01

Geplaatst: 29-01-25 20:01

onpaard schreef:
Ooit een Fries gereden die dit op oudere leeftijd ook had. Winterwortels voeren kon niet, dan ging t gelijk mis.

Dat meer de helft van de Friese paarden drager is vind ik veel. Vraag me af of leeftijd ook een rol speelt.

Ik heb laatst gehoord dat er 3 groepen zijn:

Blijkbaar zijn er veel veulens die de melk van hun moeder al niet goed kunnen wegkrijgen, die worden meteen ingeslapen. Dan is er een groep die de melk wel wegkrijgt en dan vervolgens met het hooi/gras/brok problemen krijgt. Ook die zullen het veelal niet redden. Daarna is er de groep zoals die van mij het speelt pas op als ze ouder zijn; (waarschijnlijk zat het er al maar) de problemen begonnen bij hem pas toen hij ongeveer 17 was. Die groep wordt nog enigszins gunstig genoemd omdat ze er dan mee 'leren te leven'. Maar dat zegt natuurlijk niks over de keren dat hij wel verstopt zat, de pijn, het ongemak, de blik in zijn ogen

. En van mijn kant de machteloosheid, de angst, altijd bang om gebeld te worden dat het weer mis is.
Hij is er nog bijna 25 mee geworden maar vorig jaar ging het niet meer.

**Geplaatst**: 29-01-25 20:29

Re: Fries paard Jip heeft een slokdarmverlamming

Geplaatst: 29-01-25 20:29

Aangezien het nog volop in onderzoek is ivm genetische aanleg,
Zou het dan kunnen dat andere rassen het ook kunnen hebben aangezien het door veel dierenartsen niet gekend is?
De symptomen lijken dan eigenlijk op slokdarmverstopping als ik het goed begrijp?

**Geplaatst**: 29-01-25 20:37

Re: Fries paard Jip heeft een slokdarmverlamming

Geplaatst: 29-01-25 20:37

Toch bijzonder dat een dierenarts dit niet herkent bij een Fries, dit is toch wel een bekend probleem bij Friezen.

**Geplaatst**: 29-01-25 21:44

Geplaatst: 29-01-25 21:44

Charaz schreef:
Toch bijzonder dat een dierenarts dit niet herkent bij een Fries, dit is toch wel een bekend probleem bij Friezen.

Inderdaad.
Het Friese paard rammelt echt aan alle kanten.

**Geplaatst**: 29-01-25 21:50

Geplaatst: 29-01-25 21:50

dollyspikkel schreef:
Charaz schreef:
Toch bijzonder dat een dierenarts dit niet herkent bij een Fries, dit is toch wel een bekend probleem bij Friezen.

Inderdaad.
Het Friese paard rammelt echt aan alle kanten.

Volgens mij roept iedereen dat behalve het stamboek zelf...mooi voorbeeld in ander topic hier op bokt over het Friese paard en outcross.

**Geplaatst**: 29-01-25 23:04

Re: Fries paard Jip heeft een slokdarmverlamming

Geplaatst: 29-01-25 23:04

Eind 2023 is mijn friese merrieningeslapen, door slokdarmverlamming.
Van begin diagnose, nog ruim 3 jaar kunnen rekken. Dmv aangepast voer, helaas kreeg ze steeds meer klachten.

**Geplaatst**: 29-01-25 23:45

Re: Fries paard Jip heeft een slokdarmverlamming

Geplaatst: 29-01-25 23:45

Ik ken een 4 jarige Fries die dit probleem al in behoorlijke mate heeft. Vreselijk!

Hier een 16 jarige Fries staan die tot nu toe probleemloos is en een 4 jarige die we middels een scopie hebben laten checken en dat was prima, maar dat is geen garantie voor de toekomst natuurlijk.

Niet om het goed te praten, want het is een hele nare afwijking, maar ik heb persoonlijk toch minder moeite met een 20 jarige die deze aandoening krijgt dan een jong paard.

**Geplaatst**: 30-01-25 00:35

Geplaatst: 30-01-25 00:35

dollyspikkel schreef:
Charaz schreef:
Toch bijzonder dat een dierenarts dit niet herkent bij een Fries, dit is toch wel een bekend probleem bij Friezen.

Inderdaad.
Het Friese paard rammelt echt aan alle kanten.

Ik wist het ook al lang, de verhalen hier over.
Maar het gaat om een paard dat al 10 jaar klachten heeft en na de eerste 2 jaar dokteren de diagnose eindelijk gesteld werd. Dat is nu dus 8 jaar geleden. Was het toen mogelijk minder bekend dan de laatste jaren?

**Geplaatst**: 30-01-25 09:42

Re: Fries paard Jip heeft een slokdarmverlamming

Geplaatst: 30-01-25 09:42

Een paard van een vriendin mix BWP/Fries, had dit ook, heeft bij ons een tijd gestaan. Dit probleem bij Friese paarden is me al een hele poos bekend. Schrikken als hij dit had, dierenarts erbij en opgieten, dan ging het weer over.

**Geplaatst**: 30-01-25 10:05

Re: Fries paard Jip heeft een slokdarmverlamming

Geplaatst: 30-01-25 10:05

Lieuwe heeft ook slokdarmverlamming, toen hij zo'n 15 jaar was, is het begonnen, hij is nu 22 en het gaat met ups en downs en het is heel erg zoeken naar een goed voermanagement. Ik heb overigens zelf de diagnose gesteld, het herkennen is nu echt niet zo heel moeilijk..

**Geplaatst**: 30-01-25 11:40

Geplaatst: 30-01-25 11:40

Manadeluca schreef:
Een paard van een vriendin mix BWP/Fries, had dit ook, heeft bij ons een tijd gestaan. Dit probleem bij Friese paarden is me al een hele poos bekend. Schrikken als hij dit had, dierenarts erbij en opgieten, dan ging het weer over.

Ohw.

Ik heb 2 mixen met fries,

Ze zouden het beide dus in principe ook kunnen krijgen?

Beide ouders zijn wel bij ons op stal en zijn 12 en 15, de friezen, tot nog toe geen problemen gezien.

**Geplaatst**: 30-01-25 13:13

Re: Fries paard Jip heeft een slokdarmverlamming

Geplaatst: 30-01-25 13:13

Hier al tig Friezen gehad zonder dat deze last hebben gehad van slokdarmverlamming. En ja, degene die hier oud (20+). Hebben het hier ook niet gehad. Ook nooit veulens gehad met een waterhoofd of als dwergveulen geboren.

**Geplaatst**: 30-01-25 14:04

Geplaatst: 30-01-25 14:04

boemel schreef:
Niet om het goed te praten, want het is een hele nare afwijking, maar ik heb persoonlijk toch minder moeite met een 20 jarige die deze aandoening krijgt dan een jong paard.

Je piept wel anders als het om je eigen paard gaat.

**Geplaatst**: 30-01-25 14:07

Re: Fries paard Jip heeft een slokdarmverlamming

Geplaatst: 30-01-25 14:07

Die van mij was ook ruim 20 toen ze er voor het eerst last van kreeg. Een heel vervelend gezicht. En al doende leert men het te kunnen oplossen in veel gevallen, maar toch blijft het heel onprettig om te zien en te ervaren.
Mede door deze aandoening heb ik moeten besluiten haar te laten inslapen.

**Geplaatst**: 30-01-25 14:09

Geplaatst: 30-01-25 14:09

Manadeluca schreef:
Een paard van een vriendin mix BWP/Fries, had dit ook, heeft bij ons een tijd gestaan. Dit probleem bij Friese paarden is me al een hele poos bekend. Schrikken als hij dit had, dierenarts erbij en opgieten, dan ging het weer over.

Dat zou wel bijzonder zijn want dan is het gen dominant ( maar 1 ouder hoeft het door te geven). Dan kan de halve Friese populatie naar de slager want fokken kun je er niet meer mee.

**Geplaatst**: 30-01-25 14:18

Geplaatst: 30-01-25 14:18

janderegelaa schreef:
Manadeluca schreef:
Een paard van een vriendin mix BWP/Fries, had dit ook, heeft bij ons een tijd gestaan. Dit probleem bij Friese paarden is me al een hele poos bekend. Schrikken als hij dit had, dierenarts erbij en opgieten, dan ging het weer over.

Dat zou wel bijzonder zijn want dan is het gen dominant ( maar 1 ouder hoeft het door te geven). Dan kan de halve Friese populatie naar de slager want fokken kun je er niet meer mee.

Het is daarom ook dat ik afvraag of het toevallig ook niet bij andere rassen aanwezig zou kunnen zijn.

Waarom alleen de fries? Ok misschien vanwege de vele % inteelt in het stamboek. Maar als het de symptomen heeft van slokdarmverstopping dan wordt er misschien niet ditect aan slokdarmverlamming gedacht door dierenarts/eigenaar.

Heb zelf een paard gehad die vaker last had van slokdarmverstopping. En dat was geen fries.

**Geplaatst**: 30-01-25 14:24

Geplaatst: 30-01-25 14:24

janderegelaa schreef:
Manadeluca schreef:
Een paard van een vriendin mix BWP/Fries, had dit ook, heeft bij ons een tijd gestaan. Dit probleem bij Friese paarden is me al een hele poos bekend. Schrikken als hij dit had, dierenarts erbij en opgieten, dan ging het weer over.

Dat zou wel bijzonder zijn want dan is het gen dominant ( maar 1 ouder hoeft het door te geven). Dan kan de halve Friese populatie naar de slager want fokken kun je er niet meer mee.

Dat is natuurlijk wel heel kort door de bocht. Dat het gen meer voorkomt bij de Friezen (waarschijnlijk door de hoge verwantschap binnen het stamboek) sluit natuurlijk niet uit dat het ook bij andere rassen/stamboeken kan voorkomen. En bij ongelukkig toeval kunnen die genen elkaar dan ook vinden bij een kruising.
Zeker als er meerdere genen bij betrokken zijn is de kans bij een open stamboek of stamboek met een aanzienlijk lagere verwantschap vele malen kleiner dat die genen allemaal gelijktijdig bij elkaar komen.
Maar door te kruisen met een Fries verhoog je die kans natuurlijk wel aanzienlijk.

**Geplaatst**: 30-01-25 17:16

Re: Fries paard Jip heeft een slokdarmverlamming

Geplaatst: 30-01-25 17:16

Ik lees toevallig net op FB van een KWPN merrie van 19 met een slokdarmverlamming. In het topic hierover op Bokt is er ook een niet Fries (volgens mij een Welsh?) met deze aandoening en op stal weet ik van een Quarter van 8 die het zo extreem ernstig had dat ze geen slobber meer wegkreeg en direct ingeslapen moest worden. Dus het komt bij alle rassen voor maar bij de Friezen is het wel extreem. Ik wil ook geen Fries meer om deze reden.

**Geplaatst**: 30-01-25 17:18

Re: Fries paard Jip heeft een slokdarmverlamming

Geplaatst: 30-01-25 17:18

Ik wil na deze nare ervaring ook geen fries meer, hoe mooi en geweldig ze ook zijn

**Geplaatst**: 30-01-25 18:16

Geplaatst: 30-01-25 18:16

janderegelaa schreef:
Manadeluca schreef:
Een paard van een vriendin mix BWP/Fries, had dit ook, heeft bij ons een tijd gestaan. Dit probleem bij Friese paarden is me al een hele poos bekend. Schrikken als hij dit had, dierenarts erbij en opgieten, dan ging het weer over.

Dat zou wel bijzonder zijn want dan is het gen dominant ( maar 1 ouder hoeft het door te geven). Dan kan de halve Friese populatie naar de slager want fokken kun je er niet meer mee.

Lijkt me sterk, want de halfzussen van mijn Fries uit dezelfde moeder zijn er beide aan overleden en die van mij is bijna 18 en heeft nog nergens last van...

**Geplaatst**: 30-01-25 18:46

Geplaatst: 30-01-25 18:46

Gulpje schreef:
Ik lees toevallig net op FB van een KWPN merrie van 19 met een slokdarmverlamming. In het topic hierover op Bokt is er ook een niet Fries (volgens mij een Welsh?) met deze aandoening en op stal weet ik van een Quarter van 8 die het zo extreem ernstig had dat ze geen slobber meer wegkreeg en direct ingeslapen moest worden. Dus het komt bij alle rassen voor maar bij de Friezen is het wel extreem. Ik wil ook geen Fries meer om deze reden.

Dat is het antwoord op mijn vraag dus of het bij andere rassen ook kan voorkomen.

Als het dan bij friezen vaker voorkomt, zou dat dan misschien door genetische aanleg komen?

Ik ben eigenlijk benieuwd als ze het hebben kunnen onderzoeken naar de resultaten. (over x aantal jaar)

@Janine
Hebben ze alleen dezelfde moeder? Dan kan het misschien wel in de vaderlijn zitten bij die 2 die overleden zijn?

**Geplaatst**: 30-01-25 22:55

Geplaatst: 30-01-25 22:55

Art_Ificious schreef:
@Janine
Hebben ze alleen dezelfde moeder? Dan kan het misschien wel in de vaderlijn zitten bij die 2 die overleden zijn?

Dat staat er he

Maar goed, we kunnen er heel lang over speculeren... Het onderzoek is nog niet afgerond, dus het is gissen hoe het nu precies zit.
https://kfps.nl/nieuws/fokkerijraad-rea ... erlamming/