Wanneer je als dressuurruiter soms op wedstrijden gaat heb je er misschien al eens mee te maken gehad: tintelende zenuwen en fladderende vlinders voor en/of tijdens een wedstrijd.
In de beste omstandigheden kan het lichaam een chemische en hormonale cocktail produceren waar je ontzettend veel energie van kunt krijgen, vreugde en extase.
Soms komt het echter voor dat we te enthousiast worden. Deze excessieve spanning kan een vernietigend effect op de proef hebben. De ruiter kan zich zwak, duizelig en vergeetachtig voelen. Wedstrijdzenuwen en faalangst kunnen een groot probleem worden tijdens dressuurwedstrijden, schoolexamens, en soms zelfs tussen de lakens!
Er zijn twee soorten wedstrijdstress. Het eerste type is mentale angst, oftewel de angst om een slechte prestatie neer te zetten. De tweede vorm is lichamelijke angst, oftewel de angst voor het oplopen van een verwonding.
Wanneer je last hebt van lichamelijke angst dankzij een gebeurtenis of verwonding uit het verleden, dan raad ik je hierbij aan om hulp te zoeken bij een geduldige rij-instructeur of instructrice, of misschien zelfs een psychotherapeut(e).
Wanneer je wedstrijdzenuwen meer mentaal zijn dan lichamelijk, dan zijn er echter wel veel technieken die je zouden kunnen helpen. Er zijn twee basis benaderingen bij het leren omgaan met wedstrijdstress. De eerste fase bestaat uit het leren verminderen van de stress. De tweede fase is het accepteren dat de angst, of liever gezegd de intensiteit van de angst, een deel uitmaakt van de wedstrijd, en om deze angst om te zetten naar manieren waardoor je deze angst in je voordeel kunt laten werken.
Het verminderen van je eigen angsten:
* Creeer een Ontspannende Reflex: Haal een keer diep adem, glimlach rustig en probeer bewust 1 groep spieren te ontspannen. Herhaal deze oefening meerdere keren per dag. Je lichaam zal leren zich te ontspannen door slechts een keer diep te ademen. Deze oefening kan ook worden gedaan tijdens het rijden.
* Wanneer je nog wat vrije tijd over hebt zou je kunnen overwegen om meer ontspannende training te gaan doen. Yoga, mediteren en biofeedback zijn uitstekende trainingsmethodes om te leren omgaan met stress en nervositeit.
* Ga jezelf fysiek trainen voor het rijden. Sommige mensen hebben er baat bij om eens een rondje te gaan joggen voor de wedstrijd.
* Oefenen, oefenen, oefenen. Hoe beter voorbereid je jezelf voelt, hoe minder nerveus je zult zijn.
* Gebruik beelden. Denk aan de vlinders in je buik en laat ze eens in formatie vliegen. Ieder denkbeeld kan voor je werken, dus zoek er zelf eentje uit.
Goed presteren ondanks nervositeit en stress
* Blijf zelf fysiek fit en concentreer je mentaal al dagen voor de bewuste dag van de wedstrijd. Dit punt zal in een volgend artikel uitgebreid worden besproken.
* Focus je op punten die je wel zelf kunt beinvloeden. De mening van de jury over je proef kun je niet zomaar veranderen en je hebt die controle ook niet over je tegenstanders. Concentreer je op het moment van de proef zelf of anders zul je wellicht punten verliezen door het gebrek aan concentratie.
* Oefen het presteren onder druk. Nodig een vriend of vriendin uit terwijl je je proef aan het oefenen bent. Ga geregeld naar wedstrijden. Leer jezelf om helder te blijven denken tijdens het trainen (meer over dit punt in een volgend artikel) zodat je hersenen leren te blijven functioneren wanneer je last hebt van veel stress.
* Blijf aardig tegen jezelf. We maken allemaal fouten. Geef jezelf niet de schuld van je zenuwen en ga niet schelden op wie dan ook. Het is een kwestie van oefenen en geduld hebben. Maak het jezelf niet te moeilijk en leg de lat niet te hoog.

En zo lach je dus de spanning weg 