Geplaatst Bokt community
In samenwerking met de Bokt Wiki introduceren we een nieuw onderdeel: Bokkers leggen uit! Hierin geven Bokkers uitleg over bijzondere onderdelen van de paardensport en -houderij. Deze maand geeft ruitje ons een kijkje in de keuken van de drafsport. Ruitje is al haar hele leven betrokken bij de drafsport, was actief als pikeur en richt zich nu vooral op het trainen en omscholen van dravers.
Een korte introductie vooraf:
De drafsport begon enkele eeuwen geleden als wedstrijden op jaarmarkten waarbij 300 meter over een recht stuk weg geracet werd. De paarden waren toen gewoon gebruikspaarden voor op het land die toevallig hard konden draven. Tegenwoordig wordt er geracet op de lange baan (ovaal, 800-1200 meter) en de korte baan (300 meter, meestal gewoon een stuk straat waar zand op gestort is). Het meest populair is racen met een sulky maar monté, onder het zadel, kan ook.
Bron: Bokt Wiki
David O, het meest succesvolle paard van ruitje's opa. Hij kreeg zelfs fanmail! Foto:ruitje.
Hoe ben je in de drafsport terecht gekomen en wat vind je er zo mooi aan?
Ik ben in de drafsport terecht gekomen omdat mijn familie al jarenlang aan drafsport doet. Mijn opa had paarden die hij voor een deel voor het boerenwerk inzette en voor een deel voor drafsport. In het begin reed hij de paarden dan voor de sulky naar Duindigt. Later trokken 2 boerenpaarden met een kar de draver naar Duindigt. Mijn vader zit dus ook al jaren in de sport en ook ik ben besmet. Wat ik er zo mooi aan vind is het werken aan een 'doel', dravers moeten echt 110% goed in hun vel zitten om te presteren. Dus alle puzzelstukjes moeten kloppen en elke dag ben je aan het werken aan dat doel. Daarnaast is het ras zo enorm meewerkend en slim, het is daardoor altijd weer een uitdaging en een genot om met ze te werken.
Moet je "gewoon" leren mennen voordat je begint in de drafsport?
Gewoon mennen is zo anders, wij hebben een pensionstal en daar heb ik wel eens achter wedstrijdmarathonpaarden gezeten. Die zijn echt heel erg anders opgeleid. Zo hebben wij veel meer druk op het bit en rijden in de training bijna altijd met een gebroken bitje. Menpaarden zijn veel lichter in de hand en hebben door hun bit ook hele lichte hulpen nodig. Daar moest ik echt heel erg aan wennen! Ook het stilstaan en draaien is anders met een draver. En daarnaast het inspannen. Het is denk ik een beetje als dressuur kunnen rijden en gaan poloën, je hebt er wel wat aan maar alles is toch anders.
Wat zijn de eigenschappen van een goede draver en kunnen ook andere rassen gebruikt worden?
Een goede draver gaat hard, is gezond en heeft een meewerkend karakter. Wij hebben al jaren geen keuringen meer wat betreft exterieur of kleur o.i.d. Eigenlijk 'filtert' dit ras zichzelf, paarden die niet hard genoeg gaan, blessures hebben of gek doen op de baan komen niet (of korter) in de koers en zijn ook geen gewilde dieren om mee te fokken. Ik moet eerlijk zeggen dat ik een voorkeur heb voor Amerikaanse dravers. Tegenwoordig komen er steeds meer Franse Dravers Nederland in doordat een deel van de koersen vanwege Franse sponsoring alleen toegankelijk is voor Franse geregistreerde dravers. In andere landen heb je wel koudbloeddravers en er worden op de baan soms draverijen voor Friezen gehouden of voor minitrotters (kinderen met pony's). Gaat allemaal niet zo hard maar is erg tof om te zien, vooral de kleine fanatieke pikeurs met hun kleine shetlander. Dat zijn onze toekomstige pikeurs.
De paarden worden o.a. getraind achter de stapwagen. Foto: ruitje.
Vanaf welke leeftijd begint de training van een draver en tot welke leeftijd kunnen ze koersen?
De training van een draver begint vanaf jaarling. Toentertijd heb ik van mijn jaarling een topic bijgehouden om te laten zien wat er gebeurd met een jaarling. Daar staan ook meerdere onderzoeken in die aangeven dat het jong trainen van een paard goed is voor het lichaam. Ik vind echter persoonlijk dat tweejarigenkoersen verboden mogen worden in onze sport. Nu starten er maar enorm weinig als tweejarige, de meeste dravers zijn dan gewoon nog niet klaar. Het hoogtepunt aan koersen ligt voor een draver op zijn 3e en 4e jaar, dan schrijft het stamboek de belangrijkste jaargangskoersen uit. Wij schrijven eigenlijk nooit in voor die koersen (dan moet je inleggeld betalen vanaf veulen af aan) omdat je als trainer heel erg sterk moet zijn om niet tóch te kijken of ze nog in die koersen mee kunnen doen. Bij ons begint de echte training pas vanaf 3 jaar, dan gaan ze voor het eerst mee naar Duindigt en gaan we de grenzen opzoeken van hoe hard ze kunnen.
Daarvoor geven wij in onze sport heel veel basiswerk. Veel rechtuit en kilometers maken, ze komen amper aan de longeerlijn en lopen zoveel mogelijk buiten. Dit moet om ze lichamelijk sterk te maken, maar ook om ze geestelijk fit te houden.
Merries mogen tot hun 11e koersen en ruinen/hengsten tot hun 15e. Deze koersleeftijd halen ze zelden omdat ze dan 'op winsom staan'. Paarden verdienen geld als ze in de prijzen lopen en moeten dan steeds een klasse hoger. Op een gegeven moment kunnen ze gewoon niet snel genoeg voor de klasse waar ze in stromen. Dan is een paard dus nog tiptop in orde en loopt nog gewoon hard, maar de rest gaat gewoon harder. Is een beetje als een paard wat de wissels niet kan leren, wil niet zeggen dat het een slecht paard is, maar een stap hoger zit er gewoon niet in.
Overigens zijn er in onze sport ook gewoon paarden die uitvallen vanwege blessures of omdat ze overvraagd zijn, laten we het niet mooier maken dan dat het is. In elke tak waarbij topsport met een dier gedaan wordt, gebeurt dat. Ik denk ook zelf dat wij niet symbool staan voor 'de drafsport', wij zijn eigenaartrainers. Dat betekent dat de 7 paarden die we trainen ook echt van ons zijn. Als je als trainer een paard voor een eigenaar traint, zal je heel erg afhankelijk zijn van hoeveel geduld de eigenaar heeft. Daarnaast koersen wij niet mee op het hoogste niveau, wij behoren dus niet bij de top qua trainers in Nederland. Vooral op de kleinere banen, waar we met oudere paarden komen, doen wij het wel goed. Dus of hoe wij trainen de 'norm' is voor hoe dravers getraind worden betwijfel ik. Wel zie ik een tendens, er worden regels gemaakt over de zweep meenemen op de kortebaan, regels over de tuigage en het gesprek in de sport gaat ook steeds meer over wat de maatschappij van de sport vindt. Ik denk dat we dat moeten doen om onze sport te kunnen laten voortbestaan in Nederland.
Wat gebeurt er met dravers nadat ze uitgekoerst zijn?
Wat er gebeurt met dravers nadat ze uitgekoerst zijn is wisselend.
Sommigen gaan naar de slacht. Ik denk dat wij daar een andere visie op hebben dan sommige andere mensen. Als een paard erg lastig te hanteren is of kapot, dan brengen wij ze liever naar de slacht dan dat ze nog 10 keer verkocht worden.
Anderen worden direct bij de trainer vandaan verkocht. En sommigen gaan eerst naar een handelsstal of iemand die ze omschoolt. Ik vind zelf het omscholen enorm leuk, van elk paard leer je zelf weer iets en als ze goed omgeschoold zijn zijn het fantastische recreatiepaarden. Niet voor iedereen geschikt, maar voor een recreatieruiter die van alles een beetje wil én daarnaast een paard zoekt wat zich echt aan je hecht zijn ze ideaal!
Hoe zien de trainingen er bij jullie uit?
- Een trainingsweek voor een koerspaard bestaat bij ons uit:
Maandag: vrij
Dinsdag: Stapwagen
Woensdag: Longeren of onder het zadel of rustig voor de kar (afhankelijk van wat aansluit bij het paard)
Donderdag: Snelwerk(werken op tempo )
Vrijdag: Longeren of onder het zadel of rustig voor de kar (afhankelijk van wat aansluit bij het paard)
Zaterdag: Rustig voor de kar.
Zondag: Koersen of snelwerken op Duindigt.
Herstel is erg belangrijk, ze lopen daarnaast veel buiten en als ze een zware koers hebben nemen we langer de tijd om te herstellen. Een snelwerktraining begint met 1 baan (een baan is een kilometer rond) instappen en dan 3 banen indraven. Na die 4 kilomter hangt het af van waar je paard in getraind moet worden hoe je traint. Soms train je lang en veel kilometers om inhoud te creëren en bij drukkere paarden niet aan hun maximum speed te zitten. Andere dravers die je scherper wilt maken in hun inzet train je juist meer op kortere intervalbasis. Eigenlijk zijn er zoveel verschillende trainingsmethodes, die je echt per paard aanpast. Het kan dus zijn dat je ze maar 2 kilometer snel rijdt op de hoogste snelheid, of bijna 8 kilometer op een half-speed tempo.
Het belangrijkste is dat je ze niet 'uitwringt', je moet lichamelijk steeds de grens opzoeken om te verbeteren, maar geestelijk ervoor zorgen dat ze willen. Dat bereik je niet als je ze 2 keer per week tot over hun maximum snelheid rijdt.
Daarnaast is balans erg belangrijk, bij ons kan een ander ijzer of een verschil in aanspanning zoveel verschil maken dat je tijdens de training ook daar heel erg op aan het finetunen bent.
Ruitje en haar vader aan het uitrijden bij hen thuis. Foto: ruitje.
Wat moet je kunnen om een goede pikeur te zijn?
Een goede pikeur is iemand die paarden weet te motiveren en zich kan aanpassen aan het paard, daarnaast tactisch inzicht heeft en veel weet van zijn tegenstanders. Ik was zelf geen goede pikeur, te zenuwachtig en te weinig gehaaid. Er zijn echt een aantal hele goede pikeurs in Nederland, die bijv. ook nog advies kunnen geven over aanspanning of beslag. Dan voeg je echt iets toe. Je moet gevoel hebben, voelen hoeveel je nog 'in de tank' hebt zitten en weten wanneer je dat inzet. Er zijn ook echt een aantal hele goede vrouwelijke pikeurs, sommige paarden lopen met een bepaalde pikeur ook echt beter.
De drafsport lijkt soms een wereldje waar je niet zo makkelijk in komt. Welk advies zou jij geven aan bokkers die erin geïnteresseerd zijn?
De drafsport lijkt vrij gesloten, maar is best open. Als jij graag de drafsport in wil en er zit een trainer in de buurt, dan zijn die altijd blij met een extra handje. Veel mensen beginnen ook gewoon zo, met het helpen met inspannen/poetsen, dan eens een paardje uitrijden, misschien eens mee trainen op de koersbaan of op het strand. En voordat je het weet ben je verslaafd. Er is oprecht niets mooiers dan met een draver rijden, het feit dat ze met hun oren erop al de bocht uit willen versnellen, met hun staart omhoog al trekkend aan je bit zeggen: 'Gaan we nog?'. Dat ze terwijl je denkt al op topspeed te zitten en je klikt met je tong, voor jou, nog een stap erbij zetten. Ik vind het zelf een veel groter gevoel van vrijheid en dichter bij het paard staan geven dan oefeningen doen in de bak.
Heel erg eerlijk, als ik weer met het zand in mijn BH, de modder tot achter in mijn keel, de wind in mijn haren en een paard wat hard wil over de baan heen stuif en ik zie pensionklanten in de bak rijden denk ik: wat doe je daar nog?? Maar waarschijnlijk denken die klanten over mij precies hetzelfde
.Wist je dat iedere bokker kan bijdragen aan de Wiki? Lees hier hoe dat in zijn werk gaat!
