Geplaatst Bokt community
Toen Hylke Hettema voor haar studie Arabisch in Egypte verzeild raakte, verloor ze haar hart aan het land bij het rijden van Arabische paarden in hun oorspronkelijke omgeving: de woestijn. Haar oude ambitie om Arabieren te fokken kwam naar boven en voor ze het wist had ze een merrie. En nog een. En nog een. Om te rijden kwamen er tevens hengsten op stal. Inmiddels is ze trotse eigenaresse van Al Safy Arabians. In haar blogs stelt ze haar paarden voor -een handvol Straight Arabians en een aantal rescues van de straat- en deelt ze haar avonturen in Egypte met ons. Haar overige blogs kun je lezen op http://grenzeloospaardenmeisje.nl/
Het is weer zomer, niet alleen in Egypte waar het eigenlijk al eind april zomer was, maar ook in Nederland. Ik lees weer allerlei waarschuwingen op facebook en blogs over het gevaar van de zomer en de zon voor je paard. Vroeger zou ik het misschien ook zonder nadenken geloofd hebben dat mijn paard de dood nabij zou zijn wanneer de temperaturen boven de 25 graden stijgen. Nu moet ik er alleen een beetje om gniffelen. Maar misschien is het leuk om met jullie te delen hoe wij met hitte en andere issues in de zomer omgaan.
Allereerst is er natuurlijk de zon. Er zijn maar een paar dagen per jaar dat we geen echte zonneschijn hebben en regendagen zijn te tellen op twee handen. Maar in tegenstelling tot wat veel mensen denken hebben we wel degelijk een heuse winter in Egypte. Uiteraard zien we geen sneeuw maar zakken temperaturen ’s nachts wel degelijk tot het vriespunt. Overdag in de winter, die voornamelijk van november tot eind februari duurt is het rond de 15-18 graden. Nu denk je misschien, zo koud is dat niet, maar in vergelijking met de zomer is dat zeker koud voor ons maar ook voor de paarden. Ook het verschil tussen dag- en nachttemperaturen is veel groter dan dat in Nederland. Paarden staan dus in de winter overdag vaak een beetje te zweten in de zon omdat ze dikke vachten aanmaken om ’s nachts niet te veel af te koelen. De lengte van de wintervacht verschilt per paard, de een kan er beter tegen dan de ander, ik heb paarden die de lengte van je wijsvinger wel halen maar ook paarden die amper 2 cm lang haar aanmaken. Omdat paarden in de winter vaak zonder arbeid al last hebben van zweten in de zon wordt er in Egypte fanatiek geschoren, ik doe daar zelf niet zo aan mee, behalve als een paard echt veel getraind wordt en dus hoger risico loopt op ziek worden, want behalve koude nachten en warme dagen waait het ook altijd heel hard in Egypte. Niet alleen in de winter maar ook in de zomer hebben we te maken met behoorlijke wind vanuit de woestijn. 's Zomers is deze heel warm maar in de winter is het een snerende ijskoude wind en hebben de paarden zelfs ook hier dekens en zweetdekens na de training nodig om te voorkomen dat ze niet vreselijk gaan lopen hoesten en snotneuzen krijgen.
Ook in de winter hebben we veel zon
De zomertemperaturen verschillen nogal. Meestal begint het in mei op te lopen richting de 35 en blijft het een tijdje rond de 38 voordat het doorschiet naar de 40+ graden Celsius vanaf eind juni tot in september. Door klimaatverandering is de luchtvochtigheid niet meer zo laag als 7 jaar geleden en maakt het dat het veel moeilijker is voor zowel wij mensen als de paarden om te dealen met temperaturen van 46 graden, die we hartje zomer steeds vaker meemaken. Hoewel volgens verschillende theorieën het ideaalbeeld is om paarden 24/7 buiten te houden, je snapt nu zelf vast dat wij onze paarden niet de hele dag buiten in de zon laten lopen met 40+ graden, zonnesteken zijn gevaarlijk. Sterker nog, de grens waarop wij het paddock/stal systeem omwisselen van overdag buiten ‘s nachts binnen naar overdag binnen en ‘s nachts buiten, ligt ongeveer bij 38 graden. Want als je in Egypte je paarden 24/7 buiten wil laten staan moet je enorme overdekkingen gaan bouwen boven je paddocks en onze ervaring is dat er dan ongelukken gebeuren want windrukken kunnen zulke overdekkingen kapot waaien en paarden verwonden. Het is veiliger om inloopstallen en gewoon ouderwetse boxen voor je paarden te hebben. Wel bouwen we die zo dat het gangpad enorm hoog is met ventilatoren in het midden en boven de boxen zodat de lucht gecirculeerd wordt en het binnen aangenamer is dan buiten. Ook met overdekking blijft het zand in de paddock loeiheet en vinden paarden dat ook niet altijd fijn. Er zijn natuurlijk wel uitzonderingen, ik had eens een merrie die elke dag om 2 uur ’s middags plat op haar zij in de felle zon ging liggen zonnebaden… Ze was al mooi vos dus ik heb er nooit iets van begrepen.
In de winter (maar ook in de zomer) wordt er druk gezonnebaad, hengsten meestal zo en merries helemaal plat liggend
Maar zonlicht en hoge temperaturen kunnen meer problemen veroorzaken dan alleen zonnesteken. We hebben te maken met enorme verbrande neuzen en voeten wanneer deze aftekeningen hebben en natuurlijk zomereczeem. Nu denk je “maar er was toch wind?”. Ja, dat klopt, maar Egyptische vliegen en muggen zijn een soort supermannetjes en daarnaast bestaat zomereczeem in verschillende vormen. Bij ons komt er een hardnekkige vorm voor waarbij paarden juist hun manen en staart niet verliezen maar voornamelijk de haren op hun hoofd, nek en borst eraf schuren. Dit is een soort allergie voor bepaalde UV-stralen, en tot overmaat van ramp kan je er niet echt iets tegen doen. Het dragen van zo'n mooi eczeempak uit Nederland veroorzaakte flauwvallen, bijtend zweet onder dat broeiende pak waardoor de huid ging bloeden en ook ruzie in de kudde om onbekende reden, maar overduidelijk naar aanleiding van het introduceren van zo’n pak voor één van de dames. De anderen kregen een fashion crisis ofzo… Maar het kan gemanaged worden! Met klei!
Een goed voorbeeld van hoe merries met zonne-allergie eruit zien in de zomer, in de winter hebben ze gewoon normale vacht
Vliegen bijten in Egypte en veroorzaken bij sommige paarden ellendige jeuk waardoor ze zich vreselijk krabben
Ik ontdekte per ongeluk dat een van de merries met zo een huidaandoening in de zomer afwachtte tot de bak besproeid werd en er daarna dan in wilde rollen. Een modderbad. Ik dacht, wie weet jeukt het zo enorm? Maar de grooms kwamen al gauw op een ander idee, wat als we nu eens klei gingen halen voor behandeling? Ik had al van alles geprobeerd, dieet verandering, medicatie, cooling gel, calendula zalf, arnica, noem maar op, dus waarom niet. Ze vroegen of ik Nijlklei wilde of woestijnklei, alsof ik het verschil wist. Dus dan maar een beetje van beide. Het bleek een eeuwenoude traditie te zijn, klei op je paard smeren. De Nijlklei is een beetje zeegroen van kleur en redelijk smeuïg qua structuur. Omdat er veel zout en andere mineralen in zitten helpt het enorm goed tegen huidproblemen. Je smeert er de aangetaste plekken of het hele paard mee in en wacht dan een half uur tot alles opgedroogd is, net als een gezichtsmaskertje. Dan pak je de tuinslag en spuit je alles zorgvuldig eraf, iets dat wat aandacht nodig heeft want het gaat echt in alle plooien zitten doordat paardlief natuurlijk gewoon beweegt. Even laten opdrogen en het resultaat is verbluffend! Alle velletjes, schilfertjes, dode huidcellen, vochtblaasjes en andere rode plekken zijn verdwenen en de vacht glimt ook enorm! Als je de klei met enige regelmaat op je paard smeert kan je het eczeem en vooral het ongemak voor paardlief enorm goed managen.
Ruikt ook nog eens lekker zo'n kleimaskertje. De paarden vinden het helemaal geen straf om helemaal dichtgeplamuurd te worden
De woestijnklei is een beetje grijziger van kleur en is nogal moeilijk te vinden en daardoor ook een stuk duurder dan de Nijlklei die bijna gratis is. Woestijnklei is ook wat moeilijker smeerbaar en we gooien er dan ook een beetje water bij om het beter te kunnen gebruiken. Deze klei bevat ook mineralen maar door de dichtere structuur van het woestijnzand gebruiken we deze niet voor huidproblemen maar op zwellingen en beenproblemen. Eigenlijk voor alles waar je in Nederland een koud of warm kompres op zou leggen. Even insmeren en wachten. Je voelt, en in de winter kan je zelfs zien (stoom), hoe de warmte uit de zwelling of pees getrokken wordt. Daarna kan je met een doek of natte spons de klei er zo afvegen, soms als 1 plakaat. Dit lijken me duidelijk wonderen van de natuur en passen dan wel weer in het plaatje van een paard zo natuurlijk mogelijk houden. In de zomer is het soms heerlijk om de paarden en jezelf een plezier te doen met een modder/kleibadje ter verkoeling!
even een billetje ingesmeerd met woestijnklei nadat we ontdekten dat hij daar spierpijn had
Maar hoe zit het dan met rijden en trainen? Als je de Nederlandse berichten moet geloven dan zijn mijn paarden allang overleden maar weten ze het zelf nog niet. Je kan rijden tot net onder de 40 graden, daarna is het verstandiger om het bij wandelingen te houden. We rijden gewoon met een dekje en ook beenbescherming als paard in kwestie dat nodig heeft. Dat is nog zo een fabeltje, dat die dingen te warm worden. Als dat echt zo was dan hadden we daar wel iets van gemerkt, wel is het beter om geen synthetische materialen zoals neopreen en polyester te gebruiken als het erg warm is, dat wordt namelijk wel broeierig. Je ziet op mijn foto’s dan ook veel bont en ouderwetse, dunne katoenen dekjes omdat deze natuurlijke materialen geen schade opleveren wanneer de temperaturen oplopen. Zweten paarden dan niet heel erg? Ja, de een wat meer dan de ander. We doen veelal intervaltraining, veel overgangen, korte stukjes galop, draf en stap afwisselen en we laten de paarden voor de training goed drinken. Paarden weten dat ook na een tijdje, dat is het enige dat ik kan toegeven wanneer mensen zeggen “ja maar jij hebt een ras dat er aan gewend is” of “jouw paarden zijn warmte gewend”. Niet al onze paarden kunnen goed tegen 40+ graden en niet allemaal gaan ze er vreselijk van zweten. Tevens zijn ook in de zomer de verschillen tussen dag en nacht enorm (40+ en 20) waardoor de gewenningstheorie niet opgaat. Ook andere paarden, vooral Nederlandse warmbloeden, bij ons op stal kunnen gewoon tegen de warmte, ook als ze net geïmporteerd zijn. Gewenning is alleen dat we de paarden water aanbieden voor het rijden en ze snappen na een tijdje dat het slim is om wat te nemen voor de training. Na het trainen gewoon goed uitstappen en lekker afspuiten. Die verhalen over elektrolyten gaan heel erg ver. Het gemiddelde paard in Nederland hoeft echt geen elektrolyten bijgevoerd in de zomer tenzij ze meedoen aan endurance wedstrijden. Ik heb in 7 jaar tijd slechts een keer een hittebevangen paard in Egypte gehad die we elektrolyten moesten geven. Soms geven mensen het aan paarden die dagelijks trainen voor endurance in de woestijn. Maar zelfs dressuur- en springpaarden in het wedstrijdcircuit krijgen het niet standaard erbij, en wedstrijden worden niet afgezegd onder de 45 graden.
Een voordeel van de hitte in de zomer is dat de hoeven mooi hard en gezond blijven. Sommige paarden krijgen wel wat droge pootjes en we gebruiken dan natuurlijke bijenwas die gemakkelijk bij lokale imkers te krijgen is en soms lekker makkelijk zo’n Hollands potje met smeersel. Ook als je een paard met een abces hebt is het met een paar dagen over. Elke dag even een half uurtje ’s ochtends vroeg of eind van de middag met de blote pootjes in het hete zand zetten en al het vocht uit het abces wordt eruit getrokken. Manen en staart worden wel heel erg droog, en knappen soms af als stro. We smeren deze elke week bij elk paard in met natuurlijke haarolie, een product dat in het Midden-Oosten onder mensen populair is en er zijn dus heel veel soorten. Ik vind de amandel en kokosolie het fijnst, want dan plakt niet de halve paddock of zaagselbox aan je paard zoals bij olijfolie het geval is. Tevens krijgen de paarden met vosse of zwarte manen een henna behandeling aan het begin van de zomer waardoor hun manen en staart een stuk beter zacht blijven.
Naast klei is er nog een zomers voordeel aan Egypte: de verse aloë vera! In de winter kan je die natuurlijk ook gebruiken maar in de zomer slaan deze cactussen meer water op en als je dan een blad afsnijdt kan je het sap/gel meteen zo op je paard smeren. Het helpt enorm tegen jeuk, geïrriteerde en verbrande huid, kleine schaafwondjes maar ook houdt het veulenmondjes van mama’s staart en manen af want het smaakt uiterst smerig. Ideaal spul en je kan het zo op stal in de grond steken en kweken. Wat je over hebt van je gebruikte blad stop je thuis in een jampotje met een beetje water op je balkon en dan komen er weer nieuwe wortels aan, zo raakt je voorraad ook nooit op.
Je hoeft alleen maar een blad van de cactus af te halen en open te snijden, daarna kan je zo de gel/sap op jezelf of je paard smeren
Al met al hebben we dus wel degelijk een aantal issues in de zomer die lastig zijn, maar je hoeft je niet bang te laten maken door de berichten op facebook die je paard voor dood verklaren als je er een lekker zomers ritje mee gaat maken deze dagen. Als het alleen van temperaturen afhing dan hadden de onze allang onder de zoden gelegen. En in Nederland kan je de wereld aan kinderzonnebrandcrème kopen! Ik kan in Egypte dingen als Zwitsal niet krijgen en daarom zie je ook dat fokkers proberen aftekeningen te vermijden, want niets is zo rot voor een paard als een blarencollectie op neus of hielen. Gewoon met gezond verstand bekijken of je paard uit de zon kan staan, genoeg drinkt en lekker samen genieten van de zomer!!
Hoewel wij uiteraard ook veel buiten zijn genieten ze meestal toch van hun middagdutje in de koele stal, of ik er nou wel of niet bij zit, slapen doet hij graag
Zie je overeenkomsten tussen deze klei en de groene klei/leem die hier in Nederland soms gebruikt wordt? 
hoewel hier nog wel altijd een fris briesje staat (eiland he), waardoor het toch wel redelijk uit te houden is. Wij gaan in de zomer ook gewoon rijden, dan wel gelijk met zonsopgang of richting zonsondergang om de overdag-hitte te vermijden (wij rijden 2,5 uur..), en natuurlijk naar het strand, waar het altijd wel goed uit te houden is. Ook hier zetten wij de paarden die geen afdak op hun paddock hebben bij de middagshitte een paar uur binnen. Ik kan me wel voorstellen dat de gevoelstemperaturen bij jullie nog een stuk hoger oplopen doordat jullie niet aan zee zitten! 
daar word het topic direct een stuk minder leuk van. 
