oji schreef:Zit al een tijdje op mijn handen... nu toch maar een reactie.
Wat mij opvalt is wel dat er veel zwart wit gedacht wordt, en dan met name aan de kant van de mensen die vinden dat paardrijden niet ethisch is.
Ik ben van origine Bioloog en heb lange tijd aan de Faculteit Diergeneeskunde gewerkt. Deelde daar ook de kamer met een aantal gedragswetenschappers en bio-ethici, dus dat heeft mijn mening waarschijnlijk mede gevorm in deze.
Ik lees hier veel dat “zo natuurlijk mogelijk” als zaligmakend wordt gezien. Maar is dat zo? Als je kijkt naar de mens, die kiest er vaak uit vrije keuze voor om af te wijken van dat wat het meest natuurlijk is voor de soort mens. Zo is TS veganist, eigen keuze, maar geen natuurlijke keuze, want natuurlijk gezien zijn wij omnivoor. Daar is ons lichaam op gebouwd (daarmee wil ik zeker niet de bioindustrie goedpraten, wij zin als mens daarin totaal doorgeslagen, maar puur als bioloog stel ik het feit vast dat wij omnivoor zijn, dat ons maagdarm gestel en ons metabolisme daarop gebaseerd is). Ikzelf heb nooit een kinderwens gehad en allerlei onnatuurlijke voorbehoedsmiddelen gebruikt om kinderen te voorkomen. Niet natuurlijk gedrag, eigen keuze. Maar de grootste gemene deler is waarschijnlijk nog wel dat de soort mens er voor kiest om monogaam te zijn, een niet natuurlijke levenswijze voor de soort mens, maar wordt wel, om diverse redenen, veel voor gekozen.
Dus dat een paard uit eigen vrije keuze dus maar altijd zou kiezen voor het meest natuurlijke is geen gegeven. En wie zegt dat de samenleving met de mens voor een paard niet juist de optimale levensvorm is voor een paard? TS geeft aan dat ze niet gelooft in de soort symbiose tussen paard en mens, maar daarmee ontken je dus een heel erg natuurlijk proces, symbiose tussen verschillende soorten. Iets dat in de natuur massaal aan de orde is en waar zonder vele diersoorten uitgestorven zouden zijn.
Feit is, het paard heeft zich laten domesticeren, dus daar hebben voordelen voor de soort paard aangezeten. Als de soort paard hier niet zelf aan had meegewerkt, was dat nooit gelukt, kijk naar de zebra. Maar dat een dier zo goed domesticeert en zich laat domineren door een andere soort die gemiddeld genomen nog geen 15% van zijn lichaamsgewicht heeft en gemiddeld genomen niet de fysieke wapens in huis heeft als het paard (paard breekt met zijn tanden zo je bovenarm als het kwaad wil, probeer dat eens andersom. Paard kan veel harder trappen als wij, etc etc) dat betekent dat hier ook duidelijke voordelen voor de soort paard aan zaten om deze samenleving met de mens aan te gaan.
Wat zijn dan zoal die voordelen voor een paard? Een paarden gestel is zeer kwetsbaar en vooral heel erg ingesteld op regelmaat. Behoefte aan vaste toevoer van gelijksoortig voer en drinkwater, zoveel mogelijk op vaste tijden. Zodra deze regelmaat onderbroken wordt, wordt een paard kwetsbaar. Hun spijsvertering is extreem gevoelig voor verandering en dodelijke koliek is het gevolg bij te grote schommelingen. Wie kan er het beste binnen de natuur deze regelmaat verschaffen, juist, de mens. De mens kan als geen ander de situatie naar eigen hand zetten en daarmee verzorgen dat het paard zijn regelmatige inname van voedsel en drinkwater van zoveel mogelijk vaste kwaliteit, tot zich kan nemen, ongeacht natuurschommelingen. De mens kan dit veel beter als de alpha merrie, die altijd toch afhankelijk blijft van de omstandigheden van de natuur. De alpha merrie kan geen voer garanderen in tijden van grote droogte, in tijden van bosbranden en noem zo maar op.
Dus ja, het paard heeft voordelen van zijn samenleving met de mens, voordelen die op het biologische innerlijke welzijn van het paard werken. Ook de mens heeft voordelen, anders was de mens deze samenleving niet aangegaan. Eerst vnl als werkdier. Tegenwoordig in het rijke westen functioneert een paard veelal als gezelschapsdier en/of sportdier, maar in grote minder welvarende delen van de wereld ook nog steeds als belangrijk werkdier. In ruil voor dat werk of dat genot, zijn mensen bereid moeite te doen voor het onderhoud van hun paarden. Zijn paarden daarmee afhankelijk van ons, ja. Maar omgekeerd zijn wij ook afhankelijk van onze paarden. In de minder welvarende landen dus voor het werk, in de meer welvarende landen voor ons welzijn. En geloof me, in de praktijk ben ik voor mijn welzijn veel afhankelijker van het welzijn van mijn paard als andersom. Als mijn paard iets mankeert, niet lekker in haar vel zit of wat dan ook, heb ik slapeloze nachten, functioneer ik niet meer goed want ben geobsedeerd door hoe ik mijn paard weer beter krijg. Andersom, als om wat voor reden dan ook ik in de prak lig, dan ligt mijn paard daar niet wakker van. Voor het natje en het droogje wordt gezorgd (want daar heb ik wel voor gezorgd) , staat lekker met haar maten in de wei te knagen, is veilig, is voorzien en ziet wel weer wanneer ik weer verschijn. Paarden liggen niet wakker van…oh waar blijft mijn baasje, gaat het wel goed met haar.
Paarden hebben ook een heel ander brein als dat wij hebben, maar ook als dat bv honden hebben. Paarden leven in het nu, niet in het verleden, niet in de toekomst. Het nu is het enige dat telt. Een paard heeft ook geen actief geheugen, maar alleen een passief geheugen. Dat is ook de reden waarom paarden zo makkelijk te verhandelen en te wisselen van eigenaar zijn. Een hond kwijnt weg als hij van baasje wisselt, een paard gedijt prima bij een nieuwe eigenaar zolang de nieuw omstandigheden prettig genoeg zijn. Is het leven nu goed, dan is alles goed. Paard herkent jou wel als je lange tijd niet geweest bent, maar dat is passief herkennen “Hey die ken ik en die is okay, die zorgt goed voor mij” òf “Hey die ken ik en is niet okay, oren in de nek en blijf uit mijn buurt”. Maar nooit, waar blijft die nou? Hooguit, mijn op regelmaat ingestelde gestel geeft aan dat dit het tijdstip voor activiteit is, of voor een bepaald soort eten.
Al met al in mijn ogen, misstanden daargelaten natuurlijk, een hele functionele symbiose. Want zelfs in de arme landen, waar paarden nog als werkdieren worden gebruikt en de omstandigheden in onze ogen tranentrekkend zijn (ik ben donateur van Brooke hospital dus krijg regelmatig deze omstandigheden onder ogen) zelfs in die omstandigheden is het paard beter af bij de mens. De mens zorgt zo goed en zo kwaad als het kan voor de broodnodige regelmatige voedsel, drinkwater, medische en veiligheids voorziening van het paard in een omgeving waar het paard zelf heel moeilijk zou overleven. En ja, dat werk is echt niet fijn, maar een manier van overleven. Uiteindelijk, hoe wrang ook, toch win-win voor mens en dier. Het paard helpt mee om de baas te kunnen laten voorzien in zijn levensonderhoud.
Dus ja, om in de meest essentiële en primaire natuurlijke behoefte van de soort paard te voorzien, een regelmatige inname van voedsel en drinkwater, kan de soort mens een enorme toegevoegde waarde zijn voor de soort paard. En de soort paard realiseert zich dat en werkt daarom mee met de soort mens.
En dan het rijden. Paarden slijten van rijden, tja, paarden slijten van leven, net als wij. Paarden slijten ook in de vrije natuur, paarden slijten ook van alleen zich staan volvreten op een rijke weide. Er wordt hier gerefereerd aan een artikel over studies van de skeletten van overleden paarden, gereden vs niet gereden. Maar dat is nauwelijks als wetenschappelijk onderzoek te betitelen. Dit zijn allemaal losse “case reports” op basis waarvan je geen harde en generaliserende conclusies kunt trekken. Interessant zou zijn om uit een hele grote populatie paarden, gemiddeld genomen hetzelfde gebouwd, zelfde omstandigheden gehouden, op RX zelfde uitgangsituatie en de helft wel laten berijden (pfffttt…en dan ook nog weer op welke manier, want dat zal ook verschillen, dressuur, springen, western, endurance…) en de helft niet. Dan van die populatie jaarlijks van top tot teen op de foto en alle andere gezondsheid aspecten monitoren. Pas als die groep groot genoeg is, kun je conclusies trekken over het effect van rijden, maar dat onderzoek is vrijwel onuitvoerbaar en niet te betalen. Maar aan het eind van de rit alleen kijken hoe een skelet eruit ziet, dat kan je een vermoeden geven, dat kan je een gevoel geven, maar is geen enkel bewijs. Je hebt geen idee hoe het eruit had gezien onder andere omstandigheden.
Maar er zal zeker invloed zijn in de ontwikkeling van een paardenlijf ten gevolge van het rijden. Een deel zal ongetwijfeld schade zijn, maar de grote vraag is, zijn de nadelen groter voor het lijf als de voordelen? Ik denk bij goede training, bij correct rijden, dat de voordelen groter zijn als de nadelen, voor het geestelijke en het lichamelijke welzijn van paarden. Maar ook dat is mijn gevoel. Mijn gevoel gebaseerd op mijn observatie van de paarden waar ik voor verantwoordelijk ben geweest. Waarvan ik heb gezien wanneer die “lekker in hun vel” zaten/zitten, fit en vrolijk waren/zijn. Waar ik echt lang niet altijd alles goed bij doe, maar waar ik wel altijd kijk naar mijn paard en kijk waar de behoefte ligt. En daar ligt volgens mij de crux. KIJK NAAR JE PAARD! Je paard is nl prima in staat aan te geven welke huisvestingsvormen die wel en niet prettig vindt. Dat is lang niet voor elk paard gelijk en lang niet altijd wat jij met je menselijk brein bedenkt, omdat het het meest natuurlijk lijkt. Je paard is ook prima in staat aan te geven welk werk ie wel leuk vind en welk werk niet. Dat betekent niet dat je altijd alleen maar moet doen wat je paard leuk vind, maar dat je een juiste balans vind tussen wat jij wilt en wat je paard fijn vind. Afwisseling is heel belangrijk om het paard fit tussen de oren te houden. Mijn paard is gek op springen, wordt razend enthousiast, maar als ik elke dag haar der zin zou geven en zou gaan springen zonder het, voor haar veel minder aantrekkelijke dressuur, dan zou ze nu hartstikke stuk zijn. Dan zou springen pijn gaan doen en onaangenaam worden. Dat is ook de symbiose. Het paard heeft zijn kracht atletisch vermogen en wij hebben ons brein om een paard optimaal te managen en trainen zodat ie fit en gezond is…en samen kan dat een hele mooie combinatie zijn waar beide hun voordeel mee doen.
Ik ben ook niet gek, zie ook heus dat het hier en daar best misloopt en de verhouding scheef is. Dat de mens misbruik maakt van het paard zijn vertrouwen of met de beste bedoelingen door onkunde mismanaged. Maar dat neemt niet weg dat in mijn ogen het gemiddeld genomen wel degelijk een gezamenlijk belang is, en plezier voor 2. Dus terugkomend op de beginvraag, in mijn ogen is, zolang jij als mens het uitgangspunt hebt goed te willen zijn voor je paard, te willen leren en in te spelen op dat wat jouw paard jou aangeeft, rijden (of voor de menners, mennen) zeker ethisch verantwoord. Ik hoef daarvoor voor mijzelf geen excuses te bedenken, ik zie mijn paard, ik zie dat het tevreden is met het leven dat zij leidt, dat ze fit is en gezond. Ik heb totaal geen gewetensbezwaren om haar ook te laten werken onder het zadel. Integendeel, ik denk, dat zolang ik dat maar eerlijk, opbouwend, uitdagend en afwisselend houdt voor mijn paard, mijn paard daar alleen maar voordeel aan heeft.
Geplaatst: 07-08-20 16:49 Hij zegt dan: The horse doesn't care about what you tried or what you wanted to do, he cares about what you actually do.
Ik ga proberen het verder te verduidelijken aan de hand van jouw voorbeeld.
