Dressuur-rijkunst-discussie-foto-film-beoordeling

Moderators: Coby, balance, Dyonne, Sica, C_arola, Neonlight, Firelight

Toevoegen aan eigen berichten
 
 
Simpelman
Berichten: 4155
Geregistreerd: 24-03-13

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 20-08-15 11:26

Het is inzicht dat je het geduld aanreikt. ;)
Volg één bewezen systeem, maar doe het dan ook helemaal.
Dat helemaal is waar het het meeste aan schort, heel veel mensen beginnen en modderen door vanuit "het midden".

Ansie

Berichten: 1229
Geregistreerd: 16-03-05
Woonplaats: Eindhoven

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 11:56

Simpelman schreef:
@Ansie,
In de topics waarop ik actief was heb ik uit en ten treure argumenten aangevoerd waarom de kaders van het Skala logisch zijn.
Mogelijk heb je die allemaal gemist.

Jij geeft overigens nooit antwoord op gestelde vragen als, hoe wil je een paard in balans brengen wanneer het niet losgelaten is?
Recht richten zonder nageeflijkheid?
En dan blijven binnen de ethiek van FEI art 401?
Zie boven voor meer.


Losgelatenheid is een voorwaarde om überhaupt tot rijkunstige communicatie te komen met het paard. Ik hoop dat iedereen daar als eerst aandacht aan besteedt, zo zie je dat dit ontbreekt in de moderne rijkunst. Door het paard bij de kop te pakken en meteen rond te knarren sla je die stap alvast over. En zou dat niet kunnen komen door het skala? Dat stelt dat eerst die takt in orde moet zijn, dus iedereen vol aan de slag met de stap, draf, galop want dat moet goed zijn.
Waarom niet werken aan balans in stap, om zo de zuiverheid te verbeteren, herbalanceren is sowieso noodzakelijk zodra een ruiter op de rug komt. Draf en galop net zo. Kortom de balans en daarmee de takt wordt direct beïnvloed zodra een ruiter op de rug gaat zitten.

Citaat:
Als je werkt aan de zuivere takt in het begin, stel je het paard in staat om in balans te gaan onder de ruiter.
(aldus het Skala)

Dus hoe 'werk' je aan de zuivere takt om vervolgens in balans te kunnen gaan als de takt zuiver is. Door het tempo te verhogen? Want dan lijkt de balans beter te worden. Denk maar aan fietsen. Waarom werk je niet aan de balans om vervolgens een zuivere takt te krijgen?
Het zijn zo wat vragen die in me opkomen bij het lezen van het Skala.

Simpelman
Berichten: 4155
Geregistreerd: 24-03-13

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 20-08-15 12:50

Het Skala is géén stappenplan maar een in elkaar grijpende verglijdende schaal.
Maar, niets werkt zonder dat het voorgaande is bevestigd.
Het is een africhtingskader, de ruiter dient zich bewust te zijn van dat kader om toekomstige moeilijkheden te vermijden.

Nergens in het Skala heeft men het over het bij de kop pakken en rond karren om de tact te bevestigen.
De kop is nog niet in het spel, praktisch loopt een paard in deze eerste fase aan een contact teugel, dit geeft voldoende communicatie mogelijkheden.
Het zoekt zelf zijn evenwicht.
Eerst losgelatenheid en gehoorzaamheid voor aandrijvende hulpen (tact).
Daaruit voort komt de aanleuning waar vervolgens de nageeflijkheid in kan opbloeien.

In de moderne dressuur komt het begrip aanleuning niet meer voor, daar komt het "kop pakken" uit voort.
Ook de harmonische ontwikkeling van het organisme en zijn natuurlijke eigenschappen heeft men er opgegeven, het hoeft nu alleen nog maar een "happy athlete" te zijn. (het paard schrijft elke week een rapport over zijn emotionele staat van dat moment)

Je kunt op de fiets geen balans vinden zonder dat de fietser zich ontspant én trapt.
Zo is het ook met de eerste fase van het Skala, balans komt voort vanuit ontspanning en de voort stuwende beweging.
Wanneer het paard zo in een zekere mate van evenwicht onder het ruitergewicht kan gaan is het ook in staat een zekere mate van stabiele aanleuning te nemen.
Soortgelijk als dat de fietser voortgaand in ontspannen evenwicht rustig enigszins op zijn stuur kan gaan leunen .

Milkberry
Berichten: 1174
Geregistreerd: 12-02-15
Woonplaats: Den Helder

Re: Dressuur-rijkunst-discussie-foto-film-beoordeling

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 13:01

Dus als ik het goed begrijp is losgelatenheid bij eigenlijk de meeste theorieen stap 1?
En de stappen die daarop volgen verschillen.

Mijn vraag is dan: kan er niet aan balans EN beweging worden gewerkt? Of moet dat NA elkaar? En zo ja, waarom moet dat na elkaar? Overvraag je anders het paard?

Simpelman
Berichten: 4155
Geregistreerd: 24-03-13

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 20-08-15 13:21

Om te beginnen zijn er geen stappen maar verglijdende fases.
Dat er verschillen zijn dat wordt er vooral beweerd.
Maar wanneer we "hoogestegen" ruiters observeren tijdens hun werk dat zien we niet zoveel verschil.
Er zijn voornamelijk verschillende technieken om hetzelfde doel te bereiken.

Je kunt overigens nauwelijks aan de balans werken wanneer het paard niet beweegt en als het dan al beweegt hoe zou het dat dan moeten?
Het zit altijd in elkaar verweven.

Ik denk dat dat prima is wanneer we ons maar houden aan de mooie tekst van het FEI.
Voorzover ik me herinner opgesteld door Gen. Decarpentry (1878-1956), Frans dus...

Afbeelding

marietta
Berichten: 162
Geregistreerd: 05-06-04
Woonplaats: breda

Re: Dressuur-rijkunst-discussie-foto-film-beoordeling

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 13:28

simpelman, wat een enorme inzet en geduld en bereidheid om te herhalen en opnieuw uit te leggen. Bedankt namens vele beter begrepen paarden in de toekomst!

jannico
Berichten: 501
Geregistreerd: 01-09-05

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 13:30

Alleen jammer dat het een gefotoshopped plaatje is van Decarpentry.


Afbeelding

jannico
Berichten: 501
Geregistreerd: 01-09-05

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 13:37

Simpelman schreef:
De houding waarin je je paard vraagt is NEERWAARTS.
Heb je het neerwaarts eenmaal bevestigd dan loopt hij niet meer weg, integendeel je zult stevig voorwaarts moeten drijven om hem gaande te houden.


Als we dan toch graag de verschillen willen benoemen:

Vanuit de Franse school is dit dus niet de bedoeling. er dient 1 lichte beenhulp gegeven te worden waar het paard direct op reageert en hij zal het gevraagde tempo vasthouden zonder ondersteuning, vertraagt het paard is het de secundaire hulp (= zweep) die ondersteunend werkt en met licht ritmisch tikken (tot dat er reactie is) het paard terug naar het eerdere tempo vraagt.

Evelijn

Berichten: 7692
Geregistreerd: 12-07-04
Woonplaats: Peize

Re: Dressuur-rijkunst-discussie-foto-film-beoordeling

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 13:41

Theorie is goed en leerzaam... maar moet niet te strikt worden opgevat, we hebben met levende wezens te maken.

Afbeelding

Ansie

Berichten: 1229
Geregistreerd: 16-03-05
Woonplaats: Eindhoven

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 13:46

Simpelman schreef:
Om te beginnen zijn er geen stappen maar verglijdende fases.
Dat er verschillen zijn dat wordt er vooral beweerd.
Maar wanneer we "hoogestegen" ruiters observeren tijdens hun werk dat zien we niet zoveel verschil.
Er zijn voornamelijk verschillende technieken om hetzelfde doel te bereiken.


Dat is toch ook wat ik probeer aan te stippen. Het doel is gelijk, de weg er naar toe is verschillend, maar dat komt juist door het verschil in accenten die gelegd worden op de begrippen, losstaand en in samenhang met elkaar.

Dat heb ik gepoogd toe te lichten in een voorgaande post:
"Maar waar het hier mogelijk al spaak loopt in de discussie is de manier van opbouw van training. En wel precies om het verschil in opvattingen. Waarbij vanuit het skala vooral gewerkt wordt in het iets meer op tempo (zonder hard te gaan) rijden om te zorgen voor balans en ook het doel om tot een constante aanleuning te komen is al heel anders dan de Franse opvatting. Volgens mij heeft Jannico hier in het topic ook al eens aangekaart dat zijgangen heel waardevol zijn. Volg je het Skala dan is het bijna verboden om vroegtijdig al een zijgang mee te pakken, terwijl vanuit de Franse optiek de zijgangen juist gebruikt worden als losmakende oefeningen, waarbij je juist ook merkt dat het paard de kaak los laat. Aanleuning is ook al een verschil, bij de Fransen is meer sprake van los/vast en gaan daarbij overigens ook nog veel meer uit van de zelfhouding van het paard. Dan is er nog het verschil dat er in de Franse rijstijl ook veel vanuit stilstand wordt gedaan, en daarin ook 'gespeeld' wordt met de balans. In Duitse optiek is dat haast onmogelijk omdat balans vanuit de beweging ontstaat. Enz."

Ook al moet het Skala niet als stappenplan geïnterpreteerd worden, dan nog is er sprake van een opbouw die in een andere school anders gaat. Waarbij wel hetzelfde doel nagestreefd wordt.

Mungbean

Berichten: 36335
Geregistreerd: 21-04-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 13:59

Ik zie eigenlijk niet hoe het skala je in de zijgangen limiterteerd. Zijgangen zijn evengoed een hulpmiddel bij het rechtrichten en loslaten bijvoorbeeld.
Als je paard spanning heeft kun je dat vaak mooi afvloeien met wat schoudervoor.

Ansie

Berichten: 1229
Geregistreerd: 16-03-05
Woonplaats: Eindhoven

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 14:08

Omdat het rechtrichtende oefeningen zijn. Dit betekent, volgens het Skala, dat al het voorgaande toch op z'n minst bevestigd moet zijn. Terwijl in andere scholen deze oefeningen in vroeg stadium van de opleiding (ook/juist in stap) gebruikt worden als losmakende oefeningen.
Het is mooi als je je niet laat belemmeren maar ik heb wel mensen gesproken die daar heel anders over dachten :)

En zo kan ik nog wel verder gaan in de cirkelredenatie van het Skala. In stap zou je dan dus ook geen zijgang kunnen rijden als rechtrichtende oefening, want de rechtrichtende oefeningen zijn verzamelend en verzameling kan weer niet zonder swung. Stap is een swungloze gang volgens het skala.. enz.
Waarbij de kanttekening gemaakt moet worden dat het woord 'swung' op diverse manieren uitgelegd wordt in de geschiedenis, evenals 'verzameling'.

Mungbean

Berichten: 36335
Geregistreerd: 21-04-06

Re: Dressuur-rijkunst-discussie-foto-film-beoordeling

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 14:21

Ik heb het skala nog nooit als opvolgend iets gezien, maar meer als een soort checklist.

Starbreeze

Berichten: 4581
Geregistreerd: 16-08-03

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 14:28

jannico schreef:
Simpelman schreef:
De houding waarin je je paard vraagt is NEERWAARTS.
Heb je het neerwaarts eenmaal bevestigd dan loopt hij niet meer weg, integendeel je zult stevig voorwaarts moeten drijven om hem gaande te houden.


Als we dan toch graag de verschillen willen benoemen:

Vanuit de Franse school is dit dus niet de bedoeling. er dient 1 lichte beenhulp gegeven te worden waar het paard direct op reageert en hij zal het gevraagde tempo vasthouden zonder ondersteuning, vertraagt het paard is het de secundaire hulp (= zweep) die ondersteunend werkt en met licht ritmisch tikken (tot dat er reactie is) het paard terug naar het eerdere tempo vraagt.


Dan past het Duitse systeem het beste bij mijn paard wat dit betreft :) alhoewel ik ook wel eens een zijgangetje meeneem hoor, maar ook in het vwnw. Juist nu ben ik ook met lossigheid achter de kaak en op het lijf bezig.

jannico
Berichten: 501
Geregistreerd: 01-09-05

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 15:05

Starbreeze schreef:
jannico schreef:

Als we dan toch graag de verschillen willen benoemen:

Vanuit de Franse school is dit dus niet de bedoeling. er dient 1 lichte beenhulp gegeven te worden waar het paard direct op reageert en hij zal het gevraagde tempo vasthouden zonder ondersteuning, vertraagt het paard is het de secundaire hulp (= zweep) die ondersteunend werkt en met licht ritmisch tikken (tot dat er reactie is) het paard terug naar het eerdere tempo vraagt.



Dan past het Duitse systeem het beste bij mijn paard wat dit betreft :) alhoewel ik ook wel eens een zijgangetje meeneem hoor, maar ook in het vwnw. Juist nu ben ik ook met lossigheid achter de kaak en op het lijf bezig.


Als ik het goed begrijp past het "stevig voorwaarts drijven" dus beter in jouw optiek /paard?

Als ik paard onder mij krijg wat ik "stevig voorwaarts" zou moeten drijven zou ik dat als een gat in de opleiding ervaren en zsm willen oplossen.

Mijn vraag zou dan dus zijn: waarom past dat in jouw optiek beter? (dit alles als ik de context juist opvat)

Daarbij is een paard wat het gevraagde tempo zelf vasthoud natuurlijk niet gelijk aan een paard dat wegloopt of gespannen is.

Simpelman
Berichten: 4155
Geregistreerd: 24-03-13

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 20-08-15 15:21

Ansie schreef:
Simpelman schreef:
Om te beginnen zijn er geen stappen maar verglijdende fases.
Dat er verschillen zijn dat wordt er vooral beweerd.
Maar wanneer we "hoogestegen" ruiters observeren tijdens hun werk dat zien we niet zoveel verschil.
Er zijn voornamelijk verschillende technieken om hetzelfde doel te bereiken.


Dat is toch ook wat ik probeer aan te stippen. Het doel is gelijk, de weg er naar toe is verschillend, maar dat komt juist door het verschil in accenten die gelegd worden op de begrippen, losstaand en in samenhang met elkaar.

Dat heb ik gepoogd toe te lichten in een voorgaande post:
"Maar waar het hier mogelijk al spaak loopt in de discussie is de manier van opbouw van training. En wel precies om het verschil in opvattingen. Waarbij vanuit het skala vooral gewerkt wordt in het iets meer op tempo (zonder hard te gaan) rijden om te zorgen voor balans en ook het doel om tot een constante aanleuning te komen is al heel anders dan de Franse opvatting. Volgens mij heeft Jannico hier in het topic ook al eens aangekaart dat zijgangen heel waardevol zijn. Volg je het Skala dan is het bijna verboden om vroegtijdig al een zijgang mee te pakken, terwijl vanuit de Franse optiek de zijgangen juist gebruikt worden als losmakende oefeningen, waarbij je juist ook merkt dat het paard de kaak los laat. Aanleuning is ook al een verschil, bij de Fransen is meer sprake van los/vast en gaan daarbij overigens ook nog veel meer uit van de zelfhouding van het paard. Dan is er nog het verschil dat er in de Franse rijstijl ook veel vanuit stilstand wordt gedaan, en daarin ook 'gespeeld' wordt met de balans. In Duitse optiek is dat haast onmogelijk omdat balans vanuit de beweging ontstaat. Enz."

Ook al moet het Skala niet als stappenplan geïnterpreteerd worden, dan nog is er sprake van een opbouw die in een andere school anders gaat. Waarbij wel hetzelfde doel nagestreefd wordt.

Ik herhaal, waar staat dat dan allemaal in het Skala?

Jennyxx

Berichten: 3069
Geregistreerd: 11-10-06
Woonplaats: Bij de duinen

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 15:23

Simpelman schreef:
Het is inzicht dat je het geduld aanreikt. ;)
Volg één bewezen systeem, maar doe het dan ook helemaal.
Dat helemaal is waar het het meeste aan schort, heel veel mensen beginnen en modderen door vanuit "het midden".


Dat denk ik ook.

Mijn paard is zoveel beter geworden door terug te gaan naar de eerste stap: eerst een paar weken neerwaarts-voorwaarts te longeren.

Misschien ook een idee voor jou, Kesje?

Simpelman
Berichten: 4155
Geregistreerd: 24-03-13

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 20-08-15 15:51

Ansie schreef:
Omdat het rechtrichtende oefeningen zijn. Dit betekent, volgens het Skala, dat al het voorgaande toch op z'n minst bevestigd moet zijn. Terwijl in andere scholen deze oefeningen in vroeg stadium van de opleiding (ook/juist in stap) gebruikt worden als losmakende oefeningen.
Het is mooi als je je niet laat belemmeren maar ik heb wel mensen gesproken die daar heel anders over dachten :)

En zo kan ik nog wel verder gaan in de cirkelredenatie van het Skala. In stap zou je dan dus ook geen zijgang kunnen rijden als rechtrichtende oefening, want de rechtrichtende oefeningen zijn verzamelend en verzameling kan weer niet zonder swung. Stap is een swungloze gang volgens het skala.. enz.
Waarbij de kanttekening gemaakt moet worden dat het woord 'swung' op diverse manieren uitgelegd wordt in de geschiedenis, evenals 'verzameling'.

Bedoelen we met zijgangen wijken dan zijn we bezig met losmaken.
Bedoelen schouder binnenwaarts of zelfs appuyement dan zijn we op weg naar de verzameling.

Met een zijgang los maken is geen recht richten.
Recht richten is de gelijkmatige spieropbouw van beide zijden ontwikkelen, heel vaak verward met recht stellen....
Om recht te kunnen stellen hebben we een losgelaten paard nodig dat gehoorzaam voorwaarts gaat op aandrijvende hulpen, dat aanleuning neemt en nageeflijk is ook op beenhulpen.

De genoemde "recht richtende" oefeningen zoals schouder binnenwaarts zijn Schwung ontwikkelende oefeningen, Schwung is namelijk het ontwikkelen van de bespiering en natuurlijk doen we dat aan beide zijden gelijk.

En, @Ansie het lijkt er op dat je "Het Skala" opgeblazen hebt tot iets dat het niet is.
Het is geen trainingsmethode er zijn geen oefeningen er zijn geen technieken het is slechts een referentiekader om ruiters te helpen om hun trainingsopbouw beter te overzien en mogelijke problemen op te kunnen sporen.
Wanneer een paard scheef loopt en dus uit balans dan kijken we eerst naar de losgelatenheid.
Wanneer een paard niet nageeflijk is dan kijken we naar losgelatenheid, gehoorzaamheid aan voortdrijvende hulpen (tact) en aanleuning.
Wanneer we beginnen met het recht richten hebben we nageeflijkheid nodig en de mogelijkheid om zonodig extra krachtig af te zetten met ieder willekeurig achter been (Schwung)

De aanleuning die men in het "Duitse systeem" nastreeft is ontspannen en ultralicht, maar wel constant, 4 teugels in één hand aan een afhangende arm, een telefoonlijn.
Dit komt voort vanuit hervonden evenwicht, losgelatenheid, tact en regelmaat, een permanente drang voorwaarts en recht gerichtheid.

jannico
Berichten: 501
Geregistreerd: 01-09-05

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 16:20

Simpelman schreef:
De aanleuning die men in het "Duitse systeem" nastreeft is ontspannen en ultralicht, maar wel constant, 4 teugels in één hand aan een afhangende arm, een telefoonlijn.
Dit komt voort vanuit hervonden evenwicht, losgelatenheid, tact en regelmaat, een permanente drang voorwaarts en recht gerichtheid.



hoe verenig je dan de context een permanente drang voorwaarts met :


Simpelman schreef:
De houding waarin je je paard vraagt is NEERWAARTS.
Heb je het neerwaarts eenmaal bevestigd dan loopt hij niet meer weg, integendeel je zult stevig voorwaarts moeten drijven om hem gaande te houden.

Simpelman
Berichten: 4155
Geregistreerd: 24-03-13

Re: Dressuur-rijkunst-discussie-foto-film-beoordeling

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 20-08-15 16:32

Alles is gerelateerd aan de vraagsteller @Jannico.
In dit geval hadden we te maken met een vluchtend paard dat bij het neerwaarts zal stoppen met vluchten.

Dat is voor veel mensen een grote overgang, ze moeten nu echt gaan drijven.
Tevens gaat het ongeoefende paard zich op een andere wijze bewgen en "dat gaat zomaar niet".
Zo een paard heeft vaak een paar maanden nodig om om te schakelen.

Milkberry
Berichten: 1174
Geregistreerd: 12-02-15
Woonplaats: Den Helder

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 16:42

Wow, dat wat Jannico nu zegt vraag ik me ook regelmatig af. Maar ik heb aangenomen dat je neerwaarts en voorwaarts tegelijk moet bevestigen.. want ik werk momenteel aan allebei :)

jannico
Berichten: 501
Geregistreerd: 01-09-05

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 16:56

Simpelman schreef:
Alles is gerelateerd aan de vraagsteller @Jannico.
In dit geval hadden we te maken met een vluchtend paard dat bij het neerwaarts zal stoppen met vluchten.

Dat is voor veel mensen een grote overgang, ze moeten nu echt gaan drijven.
Tevens gaat het ongeoefende paard zich op een andere wijze bewgen en "dat gaat zomaar niet".
Zo een paard heeft vaak een paar maanden nodig om om te schakelen.


Ok, in deze context gaat het dus om een paard wat uberhaubt nooit voorwaarts geweest is, laat staan een educatie van de beenhulp gehad heeft. Pas als het paard dan stopt met vluchten komt de werkelijke opleidingsgraad (met betrekking tot het voorwaarts) naar boven

XavierB

Berichten: 228
Geregistreerd: 11-04-14
Woonplaats: Gent

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 17:23

Ik kan het toch niet nalaten even op dit onderwerp in te pikken, te meer omdat de historische dimensie van deze probleemstelling ter zake wordt genegeerd.

Om van wal te steken, begrijp ik niet goed het uitgangspunt van deze post, aangezien die klaarblijkelijk tot doel heeft:

"Een ruime vrije discussie over rijkunst, dressuur en africhting, binnen de algemeen aanvaarde kaders van het FEI artikel 401 en het Scala der Ausbildung."

Enerzijds beoogt deze post een 'ruime' discussie, maar tegelijk wordt die beperkt tot de mysterieuze 'Scala der Ausbildung'. Tenzij men verkeerdelijk veronderstelt dat de enige correcte manier de Scala der Ausbildung is, begint dit bericht reeds vanuit een uiterst gelimiteerd perspectief. Ik heb niet alle posts doorlezen, maar ik begrijp de reacties van sommigen die in het verweer komen door te wijzen op de 'Franse' en 'Portugese' tradities binnen het dressuurmatig rijden. Wellicht zullen mensen in vorige posts erop gewezen hebben dat vaquero horsemanship (waaruit Natural Horsemanship, weliswaar in aangepaste mate, is voortgevloeid) eveneens kan besproken worden in het kader van 'rijkunst' en 'africhting'.

Een tweede vaststelling is dat er beduidend veel onduidelijkheid bestaat over wat die Scala der Ausbildung nu precies is. Opnieuw is dat ook niet verwonderlijk, aangezien doorheen de twintigste eeuw, sterk bepaald vanuit de sportdressuurwereld, de visie op de Scala sterk is aangepast en gemodificeerd. Zo zijn de verschillende treden geherinterpreteerd als kwaliteiten, veeleer dan trainingsstappen, waarna een parallelle trainingladder is gecreëerd. Anderen zoals Gerd Heushmann of Dr. Nancy Nicholson hebben alternatieve modellen naar voor geschoven (Heushmann met zijn circulair model, Nicholson met haar boommodel) om klaarblijkelijke problemen en verwarringen aan te pakken.

Maar laat ons eerst en vooral de vraag stellen: vanwaar komt de Skala der Ausbildung? De eerste versie van deze Skala gaat terug op een voorschrift uit de Duitse Cavalerie, genaamd Reitforschrift 12, geschreven in 1912 als een algemeen opleidingsvoorschrift. Hoewel dit document nog niet structureel is gestoeld op een 'Skala' begrip, zijn vele elementen van de latere Ausbildung, inclusief het begrip Durchgelassigheit duidelijk merkbaar. Hetzelfde jaar zou dressuur ook gepraktiseerd worden als een internationale sport tijdens de Olympische Spelen te Stockholm, hoewel de hippische disciplines (tot 1952) waren voorbehouden voor cavaleristen.

Een tweede prominente stap in de ontwikkeling van de Skala is de heruitgave van Steinbrechts werk, Das Gymnasium des Pferdes, door Hans von Heydebreck in 1935. Deze auteur was al een commissielid voor hdf 12 (en wellicht verantwoordelijk voor de inclusie van Steinbrechts leerstellingen in dat cavaleriehandboek). Niettemin maakt von Heydebreck een essentiële interpretatie in het werk van Steinbrecht, dat achteraf het idee van de Skala zou blijven tekenen (en overigens in grote tegenstelling zou brengen met de Franse school), namelijk de interpretatie van de 'Anlehnung' en diens interactie met 'Schwung'. Het idee dat het paard op het bit dient gereden te worden, waardoor een fysiek merkbare druk door het bit wordt gegenereerd in de paardenmond is afkomstig van deze auteur (en niet van Steinbrecht zelf !!!). Niettemin was daarmee de basis gelegd voor de Richtlinien für Reiten und Fahren, dat voor het eerst in 1950 werd gepubliceerd (en sindsdien herhaaldelijk, maar steeds geherinterpreteerd, door de FN is uitgegeven).

De uitgave van de Richtlinien kwam op een keerpunt in de geschiedenis van de paardenwereld, aangezien na de Tweede Wereldoorlog het gebruik van het paard (met uitzondering van ploegpaarden) was teruggebracht op sportpraktijken, die nu danig werden uitgebreid door de toelating van burgers tot deze hippische activiteiten in 1952. De dressuur bleef dus voortbestaan, maar werd sterk beperkt en daardoor bepaald door de sportpraktijken, die een relict vormden in een drastisch kleiner wordende paardenwereld (in Duitsland bijvoorbeeld zakte het aantal paarden tussen 1950 en 1970 van 2,5 miljoen tot 250000).

De Skala bestond, initieel althans, uit een aantal trainingsfasen die werden vervat in typerende woorden (Takt, lossgelassigheit, anlehnung, Schwung, Geraderichtung, Versammlung). Fasen die heel herkenbaar terug te vinden zijn in het oorpsronkelijke Heerforschrift. Het probleem is dat men, door de nood aan specificatie binnen de sport, deze termen is gaan herinterpreteren en gaan gebruiken om de kwaliteit van de dressuur te gaan beoordelen. Met andere woorden, de woorden die de fasen aanduidden werden plots kwaliteiten, maar bleven gerangschikt in dezelfde Skala, wat voor steeds herhaalde verwarring en onduidelijkheid is blijven zorgen.

De volgende vraag die we ons kunnen stellen, is waarom het Hdf 12 als zo belangrijk werd geacht. Wel dit heeft te maken met de duidelijke invloed van Steinbrechts werk, Das Gymnasium des Pferdes, op de Duitse cavalerie in het algemeen en de hdf 12 in het bijzonder. Niettemin moet ik benadrukken dat hdf een cavaleriehandboek is. Dat wil zeggen dat Steinbrechts originele werk werd geformaliseerd, gegeneraliseerd (vele nuances die Steinbrecht maakte, staan niet te lezen in de hdf, zeker met betrekking tot de mentaliteit van het paard) en gepragmatiseerd (zij moesten het doel van de cavalerie dienen, rekening houdende met de kosten efficientie om zo een cavalerie op te leiden).

Niettemin is de algemene structuur van Steinbrechts werk herkenbaar in het Reitforschrift en bijgevolg in de Richtlinien, hoewel de interpretaties licht tot sterk zijn gewijzigd, en de feel van Steinbrecht door formalisering en standaardizing is verdwenen.

Met betrekking tot Steinbrecht moeten we overigens ook opmerkingen maken. De grote waarde van het werk van Steinbrecht ligt hem in zijn biomechanisch begrip van het paard. Steinbrecht had immers een opleiding als dierenarats genoten en paste de negentiende-eeuwse biomechanische inzichten (die overigens heel goed waren) toe op de dressuur die hij had geleerd van Louis Seeger. Een dressuur die weliswaar diende gereconstrueerd en gereintroduceerd worden. In de loop van de achttiende en vroege negentiende eeuw was de traditionele dressuur immers van het Europese toneel verdwenen. Enkel een instutuut als de Spaanse Rijschool, die inmiddels ook sterk werd beïnvloed door nieuwe cavaleriepraktijken, behield nog enige herinnering aan de oudere rijkunsten. Seeger, de leermeesters van Steinbrecht, had dan ook hier de dressuur geleerd onder de toenmalige prominente directeur Von Weyrother.

Het was Steinbrecht die in deze oude rijkunst de biomechanische voordelen kon herkennen. Hoewel Steinbrecht zelf deze rijkunst beoefende, was het schrijven van zijn werk (dat trouwens posthuum werd gepubliceerd, en voorzien van extra hoofdstukken geschreven door Plinzer, de uitgever van het werk en tevens een leerling van Steinbrecht) niet bedoeld om de traditionele rijkunst in volle glorie opnieuw tot leven te wekken. Steinbrecht begreep dat de tijden waren veranderd en dat zogenaamde hunting/coarsing praktijken de paardenkunst van zijn tijd zouden blijven domineren. Zijn doel was echter veel pragmatischer, namelijk het introduceren van lessen uit deze oude kunst in de hedendaagse trainingsmethoden om zo het niveau van de paardenkunst opnieuw op te krikken. Waarom? Wel simpelweg omdat Steinbrecht dit kon substantiëren vanuit zijn kennis over de biomechanica van het paard (dit kan je letterlijk nagaan in zijn inleiding).

Dit heeft echter twee prominente gevolgen. Ten eerste het feit dat Steinbrechts werk niet bedoeld is om de hoogste niveaus van dressuur te berreiken, maar een pragmatische natuur heeft. Ten tweede dat zijn werk, en vooral de structuur van het werk, vooral gestoeld is op de fysicaliteit van het paard. Dat wil niet zeggen dat Steinbrecht totaal geen oog had voor de mentale condities van het paard (hij maakt daar heel wat nuances over), maar wel dat hij niet beschikte over dezelfde structureel wetenschappelijke kennis om dergelijke aspecten op een even systematische wijze te integreren.

Vanwaar komt dus de Skala die aan de basis ligt van de hedendaagse dressuurkunst. Wel historisch gesproken is het een steeds geherinterpreteerde versie (met alle verwarring vandien) van een adaptatie (Richtlinien uit 1950) van een geformaliseerde, gegeneraliseerde en gepragmatiseerde versie (hdf 12) van pragmatisch neoklassieke reconstructie (Das Gymnasium).

Dit leidt tot een aantal vragen, mijn inziens:
- Hoewel ik zeker niet alle elementen vervat in de Skala wens af te wijzen, kunnen we ons vragen stellen bij de hedendaagse bruikbaarheid van dit concept. De historische cumulatie aan betekenissen zorgt ervoor dat discussies meer handelen over wat de Skala wil zeggen, waardoor de onderliggende essentiële discussie over de principes en dynamieken van dressuur niet wordt gevoerd.
- De historische legitimatie waarop dressuur zich beroept is een foute en impliceert feitelijk een vorm van historisch bedrog (waar ik als historicus heel gevoelig aan ben), in die zin dat in rechtstreekse lijn, die slechts teruggaat op 1912 (en inmiddels al sterk is gewijzigd, hiervoor verwijs ik naar de veelvuldige publicaties van Walter Zettl).
- Een discussie over dressuur, de ganse dressuur traditie dient te implementeren, inclusief de historische contexten waarin die tot stand kwamen. Dat betekent zelfs niet enkel de Duitse of Franse school (beide ontwikkeld in de tweede helft van de negentiende eeuw), maar we moeten durven verder terug te gaan aangezien deze negentiende eeuwse lijnen sterk reconstructieve en adaptieve trends waren. Daarenboven dien ik te benadrukken dat het hier ook niet enkel gaat om Pluvinel of de la Guerinière, maar dat ook andere meesters uit de Franse academische traditie van groot belang zijn (zeker Salomon de la Broue en William Cavendish bijvoorbeeld). Dat andere tradities (die nog steeds in hun volledigheid moeten gereconstrueerd worden) ook moeten bekeken worden, zo denk ik aan de Italiaanse traditie (die veel meer inhoudt dan Grisone, maar ook illustere meesters als Cesare Fiaschi, Claudio Corte, enz. impliceren), de Duitse traditie (Fayser den Jungere, Lohneysen, Ridinger, enz.) of the Portugese traditie (met namen zoals Andrade en Oliveira).

Om de discussie nog complexer te maken denk ik dat dergelijke perspectieven moeten vergeleken worden met inzichten uit vaquero horsemanship of coarsing (ik denk maar aan Caprilli) en met de vrijwel onbekende werken uit de gineta traditie (die ongeveer even oud is als dressuur met het werk van Chacun in 1551).

Een dergelijke discussie zou pas ruimdenkend zijn over de africhting en opleiding van paarden (maar wellicht van weinig nut voor de praktisanten van sportdressuur). Een aantal onderwerpen van fundamentele aard die mij in het hoofd springen zijn:

- wat met het idee van Anlehnung? (de kritiek van Philippe Karl)
- Wat is Schwung
- is veel voorwaarts drijven een vorm van correcte impulsie? (en gerelateerd vanwaar de valse knik ter hoogte van de derde halswervel)
- wat is er gebeurd met het grondwerk dat zo typerend is of traditionele dressuur?
- Wat is lossgelassigheit? Is dit enkel een fysiek begrip?
- Echte verzameling vs schenkelgehen
- waarom rijdt men niet meer eenhandig in dressuur?
- Het eigenlijke gebruik van de rijzweep
- lichtheid in de hulpen
- belang van de correcte buiging en wat is correcte buiging (discussie tussen vaqueros/buckarroos en hedendaagse dressuur mbt tot de grotere laterale buiging tijdens 'untracking')
- extented gaits: zinnig of onzinnig (met inbegrip van de diverse types die zijn gekarakteriseerd door Oliveira)
- Passage: verzamelde draf of meer? Wat met het zakken van de achterhand (zie artikel van Philippe Karl mbt de passage)
- Nut van de levade en de airs boven de grond?
- waarom niet werken in stap?
- correct appuyeren (hoe lateraal mag een appuyement zijn?)
- wat is er gebeurd met de terre a terre?
- is Spaanse stap een zinvolle oefening? Is Pesade een zinvolle oefening?
- Leg yielding: een verkeerde laterale buiging?
- enz.

Simpelman
Berichten: 4155
Geregistreerd: 24-03-13

Re: Dressuur-rijkunst-discussie-foto-film-beoordeling

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 20-08-15 17:34

Mooi stuk geschiedenis @XavierB.

terpentijn

Berichten: 7370
Geregistreerd: 09-12-07
Woonplaats: Zuidlaarderveen Drenthe

Link naar dit bericht Geplaatst: 20-08-15 17:35

Buitengewoon erudiete post hierboven, waarin vervat een aantal vragen die ik mijzelf ook al langer stel.

Ook ik vind dat Skala niet 'heilig"en "das Gymnasium" ook vrij onbegrijpbaar voor de hedendaagse goedwillende (dressuur)ruiter. Er wordt te veel letterlijk aan gehangen.

Het Skala is in feite pas goed begrijpbaar voor diegenen die het geheel doorlopen hebben met een of meerdere paarden. En dán blijkt, dat het slechts "richtlijnen" zijn in een systeem dat ook niet coute que qoute voor iedereen en voor ieders paard op te volgen is.
Richtlijnen. Dus geen doctrine, waarin alles onbetwistbaar zwart-wit is neergelegd voor ongeacht wie.