Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Moderators: Essie73, Coby, balance, Firelight, Dyonne, NadjaNadja, Neonlight, Sica, C_arola

Toevoegen aan eigen berichten
 
 
RoosMarije

Berichten: 305
Geregistreerd: 11-03-12

Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 26-03-14 23:29

Hallo,

Ik heb dus een beetje een zit probleempje: Al snel met doorzitten ga ik 'zwaar' zitten en leun ik naar achter. Ik heb het niet altijd, het wisselt wel eens. Toch vroeg ik mij af of er iemand nog tips hiervoor heeft.

Groetjes Roos.
ik weet trouwens niet of dit hier goed staat.. :s.

xGwennn_94

Berichten: 784
Geregistreerd: 25-01-13
Woonplaats: Zegge

Re: Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Link naar dit bericht Geplaatst: 26-03-14 23:33

Heb je misschien een filmpje, dat is toch wat makkelijker om je tips te geven :).

Koper

Berichten: 32216
Geregistreerd: 12-10-07
Woonplaats: waar meer kalk dan water uit de kraan komt

Link naar dit bericht Geplaatst: 27-03-14 00:34

Trek je je buikspieren wel goed aan?

Waarom leun je naar achteren? Omdat je anders uit balans raakt? Paard groot beweegt? Of omdat je gaat stuiteren?

MelanieHol

Berichten: 60
Geregistreerd: 30-09-13
Woonplaats: molenaarsgraaf

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-04-14 20:44

buikspieren aanspannen, bekken kantelen. neem eens wat zitlessen. succes!

Danique_X

Berichten: 327
Geregistreerd: 17-11-13

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-04-14 21:22

Ik zie dat probleem ook bij andere mensen :j Je wilt dan goed rechtop zitten waardoor dat soms te overdreven is. Probeer voor je gevoel iets naar voren ze zitten en dan zit je precies rechtop :j

stefje

Berichten: 1903
Geregistreerd: 20-05-04

Re: Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-04-14 21:26

Vraag is wat de oorzaak is, zou ook nog je zadel kunnen zijn (dat het achter wat opgevuld moet worden komt vaak voor) ofwel dat je paard zelf het aangeeft. Als je de oorzaak weet is het verhelpen ook makkelijker.

Danique_X

Berichten: 327
Geregistreerd: 17-11-13

Link naar dit bericht Geplaatst: 24-04-14 06:29

stefje schreef:
Vraag is wat de oorzaak is, zou ook nog je zadel kunnen zijn (dat het achter wat opgevuld moet worden komt vaak voor) ofwel dat je paard zelf het aangeeft. Als je de oorzaak weet is het verhelpen ook makkelijker.


Ja dat zou ook nog kunnen :j

Corelli

Berichten: 10040
Geregistreerd: 23-07-06
Woonplaats: Deventer

Re: Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Link naar dit bericht Geplaatst: 24-04-14 06:33

Wij gebruiken hiervoor tijdens de les de klokmetafoor: als je netjes zit, zit je op 6 uur. Jij zit waarschijnlijk op 5 voor 6 of misschien wel op 10 voor 6 :)
Mijn ervaring is dat als je het op deze manier benoemt, je gemakkelijk een plaatje maakt in je hoofd en het inzichtelijk wordt. Vraag hier hulp bij en probeer ook te voelen hoe het voelt als je op 6u zit. In het begin zal dit voelen alsof je naar voren zit, maar je moet eraan wennen dat dat het juiste gevoel is

succes!

Simpelman
Berichten: 4155
Geregistreerd: 24-03-13

Link naar dit bericht Geplaatst: 25-04-14 04:48

Een goede zit bereik je niet door te doen.
Alles dat je doet wekt spanning op bij jezelf én bij je paard.
Spanning, hoe gering ook blokkeert/verduistert jouw voelen en dat van je paard.
Een volmaakte zit is: volmaakt niets doen en 100% geconcentreerd voelen.
Als je dit bereikt is geen enkele zichtbare hulp meer nodig, slechts de intentie van een hulp is voldoende om je paard te besturen, paarden kunnen ongelooflijk goed “luisteren”.

Voor een goede zit zijn nodig: evenwicht en ontspanning.
Om te leren dit te voelen:
Laat als het kan iemand je paard aan de teugel voor je begeleiden op de hoefslag, in stap, relaxed.
Vergeet je paard te rijden voor dit moment, je hoeft niets te doen, niet drijven, niet sturen, niets. Kijk rustig voor je uit, voel.

Stel je voor dat je hoofd op een stokje staat, je hals.
Het doel is om met zo min mogelijk spierspanning je hoofd te balanceren op het stokje.
Beweeg je hoofd naar voren en voel dat de spieren in de achterzijde van je hals zich aanspannen om te voorkomen dat je hoofd op je borst valt.
Beweeg je hoofd nu terug naar het balanspunt op het stokje, zoek het punt waarop je hoofd in balans staat en je hier nagenoeg geen spierspanning voor nodig hebt.
Herhaal het een paar keer.
Doe hetzelfde maar nu laat je je hoofd naar achteren bewegen en terug.
Hetzelfde naar links en naar rechts.

Je zult je er nu bewust van geworden zijn hoe je je hoofd met de minste inspanning kunt balanceren op je hals.
Je hals is nu volledig ontspannen.
Dit is het principe.

Doe hetzelfde met de bovenkant van je romp, je borst en je schouders, laat je bovenarmen helemaal los afhangen, leg je handen voor je in je schoot alsof je bid. Je kunt de teugels erdoorheen laten lopen, doe er niets mee.
Dit is een volstrekt natuurlijke houding, volledig ontspannen, in balans en rechtop.

Zoek nu in gedachten je zitbeenknobbels in het zadel.
Doe hetzelfde als hierboven vanuit je zitbeenknobbels.
Ontspan je volledig maar alert mét handhaving van je evenwicht, dus geen zoutzak.
“Geef je aan je paard”.
Alle spanning die je opwekt anders dan om je evenwicht te bewaren is fout.

Een juiste zit is een driehoekszit.
Je zit op je zitbeenknobbels én de binnenzijde van je knieën die als scharnier functioneren al je licht rijdt.

Leg opnieuw je benen aan aan het zadel door je voor te stellen dat je zoveel mogelijk de bovenkant van je dijen naar je zadel laat wijzen.
Laat je onderbenen afhangen, ze liggen nu vanzelf goed.

Stel je voor dat iemand je paard in een flits onder vandaan haalt, je zult dan op je voeten willen landen, deze moeten zich dan dus onder je zwaartepunt bevinden.
Daar ligt je been dan goed of je nu met lange beugelriemen rijdt of met korte, je hoeft er niets voor te doen.

Zo rijdt je paard, het “kan niet makkelijker”, tijdens het licht rijden hoef je slechts je evenwicht te bewaren in dezelfde volledige ontspanning.
Laat je in de draf door de beweging van het paard uit het zadel omhoog "werpen" zonder iets te doen.
Op het allerlaatste moment vlak voor het hoogtepunt breng je je heupen rustig maar actief naar voren.
Je komt nu even op je knieën terecht en dan laat je weer terugzakken in het zadel.
Ontspanning en voelen.

Neem eens iemand op je schouders en laat hem de dingen doen die heel veel mensen denken te moeten doen op een paarden rug, laat die persoon vervolgens eens zijn eigen evenwicht zoeken en niets doen, wat is het gemakkelijkst, aangenaamst?

midgie

Berichten: 7246
Geregistreerd: 03-08-03
Woonplaats: Rucphen

Re: Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Link naar dit bericht Geplaatst: 26-04-14 07:40

Ik zou geen buikspieren gaan spannen, want juist ontspanning is belangrijk, probeer eens op je boven benen balans te zoeken.

MelanieHol

Berichten: 60
Geregistreerd: 30-09-13
Woonplaats: molenaarsgraaf

Re: Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Link naar dit bericht Geplaatst: 29-04-14 08:42

midge: hoewel ik jou punt van ontspannen snap kan beter je buikspieren aanspannen, doe je dit niet dan ga je op je rug rijden. Pas met mijn fysiotherapeut over gehad. Hij treft met enige regelmaat ruiters die dus 'op hun rug' rijden. Die krijgen klachten.

Alicia2u

Berichten: 3418
Geregistreerd: 14-09-06
Woonplaats: Zundert

Re: Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Link naar dit bericht Geplaatst: 29-04-14 09:06

Ik ben het met MelanieHol eens. Je buikspieren aanspannen bij het paardrijden is noodzakelijk, zeker bij het doorzitten. Het achteroverleunen is vaak een teken van disbalans; je kunt de beweging van je paard niet vanuit het bekken volgen en daarom gebruik je hiervoor andere delen van je lichaam. Dit kan uiteindelijk voor klachten zorgen.

Wat een goed ijkpunt is voor jezelf is de onderkant van je borstbeen (dus waar je ribben uit elkaar gaan) en de bovenkant van je schaambeen (waar je broekrits begint). Deze twee punten moeten boven elkaar zitten. Het kan helpen om een stukje sporttape te plakken als je naast je paard, goed rechtop staat. Dit is niet gevaarlijk tijdens het rijden, maar je voelt het als je te ver naar achteren gaat leunen.

Begin met oefenen in een kleine, langzame draf en bouw het tempo steeds verder uit. Hoe groter je paard beweegt, hoe moeilijker het wordt. Raak je het kwijt, ga dan weer terug naar een lager tempo.

Verder is goede begeleiding bij je zit erg belangrijk. Het versnelt je leerproces als je iemand naast je hebt die je kan uitleggen wat je precies moet doen. Dit soort problemen is zelden simpel op te lossen helaas en vaak een symptoom van iets wat in je basishouding (nog) niet goed gaat, waarschijnlijk ook naast je paard.

Simpelman
Berichten: 4155
Geregistreerd: 24-03-13

Re: Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Link naar dit bericht Geplaatst: 29-04-14 09:14

Het gaat om het bewaren van je eigen evenwicht.
Je hoeft je alleen maar daar op te concentreren. (centreren)
Alles dat daarvoor nodig is moet je doen, verder niets.
Het permanent aanspannen van wat dan ook is fout en leidt tot ongewenste reacties bij het paard.

Het paard beweegt en dat vraagt een permanente maar wisselende reactie van ons lichaam met het doel het evenwicht te bewaren.

Alicia2u

Berichten: 3418
Geregistreerd: 14-09-06
Woonplaats: Zundert

Re: Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Link naar dit bericht Geplaatst: 29-04-14 11:36

Maar balanceren en centreren vereist op een bewegend paard corrigeren, en dus ook aanspanning van spieren. Met alleen ontspannen kom je er niet. Je moet in zekere zin anticiperen op de beweging om boven het gezamenlijke zwaartepunt te blijven. Met je bovenlijf naar achteren is dit niet mogelijk; je zit achter het gezamenlijke zwaartepunt, hierop moet je dus corrigeren door je buikspieren aan te spannen.

Waar jij het volgens mij over hebt, Simpelman, is onbewust bekwaam: paardrijden en goed zitten zonder er bij na te denken. Natuurlijk is dit een fantastisch einddoel, maar helaas is dit voor de meeste mensen niet natuurlijk weggelegd. Een goede houding komt niet vanzelf. Zeker niet in de hedendaagse cultuur waarbij een goede houding vaak niet essentieel is en de belasting op je lijf bij veel mensen te laag is. Daarom is het goed om hier bewust mee aan de gang te gaan, om zo via bewust-onbekwaam, via bewust-bekwaam naar onbewust-bekwaam te werken. Op dat moment heb je een nieuwe gewoonte ingetraind en zul je hierin dus ook meer kunnen ontspannen, maar niet voordat je een daadwerkelijke, bewuste correctie hebt gedaan.

Simpelman
Berichten: 4155
Geregistreerd: 24-03-13

Link naar dit bericht Geplaatst: 29-04-14 12:17

Ik zie constant dat heel veel ruiters permanent bezig zijn met "doen" en daardoor niet voelen.
Wanneer ze stoppen met "doen" dan kunnen ze gaan "zijn" en ze gaan dan vanzelf voelen en reageren.
Paardrijden is voelen.

Een goede manier om het "zijn" te vinden is het zich concentreren op ontspanning én evenwicht.
Alle noodzakelijke aanspanningen komen daar dan op een natuurlijke manier uit voort, ze komen op die manier van binnen uit, vanuit behoefte in plaats van het aan een van buiten aangereikt beeld te willen voldoen.

midgie

Berichten: 7246
Geregistreerd: 03-08-03
Woonplaats: Rucphen

Link naar dit bericht Geplaatst: 29-04-14 12:21

Ja en om bewust bekwaam te worden zul je een goeie instructrice moeten hebben, de meeste hangen zelf in hun lijf en aan te teugel,
Ik zou de tip geven om meer balans te zoeken op de boven benen en niet gaan spannen in de buikspieren, want dan span je altijd meer , wat het paard weer stoort, ook als je te veel spant kun je niet je paard corrigeren, daar heb je ook ontspannen hulpen voor nodig, want als jij spant in de buik hoe kun je dan vragen aan het paard te ontspannen?

Ja en van dat bekwaam en onbekwaam , dan zullen heel veel ruiters erachter komen dat ze onbewust onbekwaam zijn en niemand ook hun instructrice niet probeert om die ruiter bewust te maken van het onbekwaam zijn en daar proberen bewust bekwaam van te maken, wat eerst natuurlijk bewust onbekwaam word en daar moet je als ruiter mentaal sterk voor zijn en durven toe te geven dat je nog een hoop hebt te leren en dat dat geduld en heel veel tijd kost, helaas hebben veel ruiters dan niet en gaan lekker verder met dan bewust onbekwaam rijden en worden vaak helaas nog grover in hun zit en hulpen,

Alicia2u

Berichten: 3418
Geregistreerd: 14-09-06
Woonplaats: Zundert

Re: Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Link naar dit bericht Geplaatst: 29-04-14 16:25

Maar is aanspanning van de buikspieren nu niet juist wat je van je paard vraagt op het moment dat je dressuur rijdt? Als je paard zijn buikspieren moet spannen om zijn rug te bollen om jouw te kunnen dragen, dan moet jij dat ook doen.

Wat je zegt met het steun zoeken op de bovenbenen is correct, maar dit kan alleen als het zwaartepunt van het lijf naar voren wordt gebracht en het gewicht hiervan op de bovenbenen gaat drukken. En dat kan alleen als de buikspieren worden aangespannen, want met de zwaartekracht mee ga je alleen maar meer achterover. Ontspannen kan dus niet, want dan val je er vanaf.

Natuurlijk; zodra je bovenlijf verticaal is, kost het eens stuk minder kracht van je buikspieren om het daar te houden. Echter, je paard beweegt voorwaarts, en massa is traag. Je zult dus bij elke pas van je paard, met je buikspieren, ervoor moeten zorgen dat je bovenlijf verticaal blijft. Dit noem je basisspanning of rompstabiliteit. De spieren die ervoor zorgen dat je je romp rechtop kunt houden, in elke situatie.

midgie

Berichten: 7246
Geregistreerd: 03-08-03
Woonplaats: Rucphen

Re: Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Link naar dit bericht Geplaatst: 29-04-14 16:40

Ja maar je paard moet ook zijn bekken kantelen om zijn benen onder de massa te krijgen en als ruiter moet je daarom niet je buikspieren erg aanspannen anders kun je niet je bekken kantelen en je psoas spier goed gebruiken, juist door te veel spanning in je buik of waar dan ook zorgt voor spanning bij het paard en wat simpelman zegt het is voelen en dat kun je ook niet meer als je te veel spieren spant,

midgie

Berichten: 7246
Geregistreerd: 03-08-03
Woonplaats: Rucphen

Re: Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Link naar dit bericht Geplaatst: 29-04-14 16:43

Maar het is een lastige geef ik toe en ja wie doet het wel of niet goed, ik we twel hoe meer ontspannen ik ben in mijn zit en hulpen hoe makkelijker mijn paard gaat lopen

Alicia2u

Berichten: 3418
Geregistreerd: 14-09-06
Woonplaats: Zundert

Link naar dit bericht Geplaatst: 29-04-14 16:52

Het bekken kantel je onder andere met je buikspieren. Je psoasspier werkt voornamelijk van je onderrug naar je bovenbenen en verkleind deze hoek (de zithouding). Train je alleen deze spier, dan wordt hij verkort en krijg je een holle rug en kun je je benen niet meer goed naar achteren bewegen. Bij wielrenners en fanatieke fietsers zie je dit bv. veel maar ook bij mensen die vanaf hun benen verlamd zijn en in een rolstoel zitten. Om deze verkorting uit te balanceren zodat het geen beperking wordt heb je je buikspieren nodig.

Je kunt het makkelijk zelf voelen: ga maar eens op de grond liggen met je knieën gebogen en je voeten plat op de grond. Je hebt nu een holletje in je onderrug. meestal past er net een hand tussen je rug en de vloer. Dit is de natuurlijke kromming van de rug. Je kunt deze afvlakken door het bekken te kantelen. Zo komt je rug plat tegen de grond te liggen. Dit doe je met je buikspieren. Als je dit probeert en je buik voelt, dan voelen de spieren hard. Probeer ook eens een been van de grond af te tillen zonder dat je rug van de grond gaat, dan voel je het pas echt.

Paardrijden (en elke beweging eigenlijk), doe je niet met maar één spier. Er zijn in je lijf een heleboel spieren die dezelfde functie hebben, maar net wat anders. Als je dat (tijdelijk) een spier niet kunt gebruiken, heeft je lijf een backup.

Natuurlijk is teveel spanning echt niet goed. Dat is ook helemaal niet waar ik in mijn posts op doel. Een houding met het bovenlijf naar achteren wijst echter op een zwakke buikspier die waarschijnlijk ook in de dagelijkse houdingen zijn werk niet goed doet. Een aanspanning kost dan meer moeite, omdat een spier niet getraind is. Door de spier aan te spannen ga je hem trainen en wordt hij sterker en beter aan te sturen. De spanning verdwijnt dan naarmate de spier beter wordt gebruikt. Dit kost even tijd, maar meestal zie je al snel effect, mij effectief trainen vaak al binnen een week! Het is ook daarom dat ik goede begeleiding aanraad. Er zijn te weinig instructeurs in Nederland en België die echt verstand hebben van de houding en de anatomische en biomechanische achtergrond voldoende kennen.

aeolusnr1
Berichten: 4303
Geregistreerd: 05-10-08
Woonplaats: St. Job in't Goor , Antwerpen , België

Link naar dit bericht Geplaatst: 30-04-14 07:06

"alicia" eigenlijk heb je wel gelijk , het is een wisseling van idd spieren aanspannen en loslaten, Maar ???
Als je bij een beginner of gewoon eigenlijk bij iedere ruiter die net zoals hier de vraag in dit topic er problemen bij heeft gaat zeggen je moet die en die spieren gaan aanspannen dan krijg je als resultaat idd het aanspannen maar zeker nooit het loslaten van ...... en dat laatste is eigenlijk het belangrijkste.
Het mooie prentje, de mooie en zogezegd juiste houding is eigenlijk van geen enkel belang.
Het in evenwicht zitten, en het loslaten, en het meegaan in de beweging daar draait het eigenlijk om, en al doe je dat in een heel gekke houding, als je met het paard meegaat zonder het paard te hinderen dan is dat al een heel grootte stap voorwaarts.
Dus niet te veel aandacht geven op juiste houding maar eerder op hoe beweegt mijn paard, kan ik voelen welk been zich op dit moment aan het bewegen is, bv de ruiter even blinddoeken en vragen zeg me wanneer het paard zijn linker achterbeen naar voren plaatst, dit is veel interessanter om te leren, dan gewoon zeggen zit eens recht en span die buikspieren aan.
Je moet leren om samen te bewegen en dit in één geheel, je vormt dus een bewegend geheel jij en je paard samen.
Dus wat "simpelman" aangeeft is helemaal juist.
leren loslaten, en zitten in evenwicht en balans.

Alicia2u schreef:
Maar balanceren en centreren vereist op een bewegend paard corrigeren, en dus ook aanspanning van spieren. Met alleen ontspannen kom je er niet. Je moet in zekere zin anticiperen op de beweging om boven het gezamenlijke zwaartepunt te blijven. Met je bovenlijf naar achteren is dit niet mogelijk; je zit achter het gezamenlijke zwaartepunt, hierop moet je dus corrigeren door je buikspieren aan te spannen.

Waar jij het volgens mij over hebt, Simpelman, is onbewust bekwaam: paardrijden en goed zitten zonder er bij na te denken. Natuurlijk is dit een fantastisch einddoel, maar helaas is dit voor de meeste mensen niet natuurlijk weggelegd. Een goede houding komt niet vanzelf. Zeker niet in de hedendaagse cultuur waarbij een goede houding vaak niet essentieel is en de belasting op je lijf bij veel mensen te laag is. Daarom is het goed om hier bewust mee aan de gang te gaan, om zo via bewust-onbekwaam, via bewust-bekwaam naar onbewust-bekwaam te werken. Op dat moment heb je een nieuwe gewoonte ingetraind en zul je hierin dus ook meer kunnen ontspannen, maar niet voordat je een daadwerkelijke, bewuste correctie hebt gedaan.

Alicia2u

Berichten: 3418
Geregistreerd: 14-09-06
Woonplaats: Zundert

Re: Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Link naar dit bericht Geplaatst: 30-04-14 07:17

Ik geef je helemaal gelijk en het is daarom dat begeleiding zo belangrijk is. Het gaat om de juiste balans tussen alles en dit is heel complex, dat lukt vrijwel niemand alleen. Ik ga in mijn lessen eerst uit van een neutrale zit: de beweging van het paard kunnen volgen en daarbij stil kunnen zitten. Van daaruit kun je gaan communiceren. Het voelen wat een paard doet is dan heel belangrijk, maar dit is niet iets wat je vanachter de pc kunt overbrengen, die informatie is altijd incompleet en beperkt.

aeolusnr1
Berichten: 4303
Geregistreerd: 05-10-08
Woonplaats: St. Job in't Goor , Antwerpen , België

Re: Leunt met bovenlichaam naar achteren..

Link naar dit bericht Geplaatst: 30-04-14 07:29

Dat is zo, en het is ook daarom dat ik via de pc vaak wel aangeef waar er problemen zitten maar ik leg het niet exact uit, les kan je niet geven via de pc, daar moet je echt les voor gaan volgen.
leren paardrijden is niet het toepassen van een paar gegeven hints, en van horen zeggen en we proberen maar wat aan, zo werkt het echt niet.
Maar met je laatste antwoord hier nu ben ik het dus helemaal eens "alicia"

Simpelman
Berichten: 4155
Geregistreerd: 24-03-13

Link naar dit bericht Geplaatst: 30-04-14 07:35

Niet iedereen heeft zin om les te nemen....
De ideeën in dit topic zijn niet voor iedereen even toegankelijk.
Maar ervaren, slimme ruiters kunnen er binnen hun kaders mee gaan experimenteren en zich verder ontwikkelen en dat is dan de waarde van dit soort topics.
Wie er dan behoefte aan heeft kan verdere begeleiding zoeken.

pien_2010

Berichten: 49125
Geregistreerd: 08-12-10
Woonplaats: Limousin

Link naar dit bericht Geplaatst: 30-04-14 07:43

Mijn vriendin zit goed in balans en ze heeft nog geen tien lessen gehad. Ik heb haar eerst aan de longe genomen en haar geleerd om echt op haar billen te gaan zitten zonder beugels, die billen verend ontspannend te laten zijn (dus doorzitten) en benen gewoon af te laten hangen als bij een lappenpop en meegaan in de beweging. Dan oefeningen laten doen. Inmiddels rijden we buiten (ze heeft een heel braaf paard, die ik op stem kan sturen) en daar leert ze licht rijden en dat gaat goed. Berg op ietwat naar voren met het bovenlichaam gaan, bergje af iets naar achteren zodat je zwaartepunt goed blijft en je in balans zit. Dus het is niet zo moeilijk en ik ga met aeolusnr1 mee, dat je vooral niet te veel moet doen en zeker niet moet gaan aanspannen. Ogen dicht doen zodat je voelt wat er gebeurt onder je is een hele goede evenals braaf paard zoeken van een kennis of vriendin en vragen of ze je aan de longe wilt nemen voor zit "lessen". Mijn oudste paard is daar vaak voor gevraagd door kennissen op stal en dan kost het je niets en leer je veel. Er zijn meer braveriken.