Ooit was het paard een vervoermiddel, een strijdros in tijden van oorlogen en een belangrijke voedingsbron in tijden van honger, immers, je kon het dier in tijden van nood doden en opeten en hield er ook nog een beste jas aan over.
Sinds jaar en dag is in onze samenleving het paard niet voor iedereen weggelegd. Het kost immers bakken vol geld. Stal, toebehoren, hoefsmid, enzovoort. (hierover later meer, bij het fenomeen NH is dit allemaal niet nodig en men bespaart natuurlijk vele euro's, hoe hollandser kan het?)
In de jaren vijftig werden de paarden meer en meer overbodig door de toenemende landbouwmechanistatie en in ons land steeg, met de toenemende welvaart toen de crisisjaren voorbij waren, de vraag naar rijpaarden.
Menig boerenzoon/boerendochter trad toe tot de oprukkende landelijke rijverenigingen. Carrousselrijden, springen, meerijden in de optocht tijdens menig dorpsfeest. Gelderse vossen met ramshoofden, Friezen, Groningers, hitten, die door de week nog licht boerenwerk deden, met ruiters in witte ballonbroeken in het zadel. Een zwart petje op het hoofd (de voorloper van de cap)
De wedstrijdsport was uitgevonden voor de landelijke ruiter en de Federatie werd een feit.
En de paarden vonden het wel best. 's Nachts op stal, op tijd nieuwe schoenen, en op vrije dagen in de wei. De ruif vol hooi en een veekoek of suikerbiet als aanvulling op het rantsoen.
In de tijd dat ik pas kwam kijken was je trots op je vilten shabrak, je Stubben veelzijdigheidszadel en hoofdstel met lage neusriem. Shabrak te verkrijgen in grijs, zadel in hoofdstel in bruin, bruin en.... bruin. Op paardliefs rug tien kilometer heen naar de les en tien kilometer terug, en dat elke week. Bij slecht weer mocht paardlief in een veewagen achter de tractor. Op wedstrijd, net zo. Was het binnen een straal van tien kilometer, dan had het paard zijn warming up er al op zitten als je ter plekke kwam.
Hoefijzers waren binnen vijf weken flinterdun van al die afstanden.
De ijzers versleten, de jaren verstreken, het paard werd oud maar kwam na al die jaren nog elke keer met oren vooruit en geheven hoofd bij de vrouw. Ze was nog goed genoeg als recreatiepaard en om te helpen met veedrijven.
Midden twintig was ze toen ze op een ochtend niet meer naar de wei ging. Ze was dood. Altijd haar werk gedaan, nooit iets gemankeerd. Altijd goede verzorging gehad. Buikje vol ruwvoer en haver, ze was modern en ging met de tijd mee. Brok at ze ook graag, de oude dame en ze vond het maar wat fijn, toen ze in haar nadagen haar oude jute dek mocht inruilen voor een comfortabele New Zealand deken.
Toen ik als herintredend ruiter terug kwam, dacht ik dat het aan mij lag. Ik beleerde mijn (toen nog) hengst van drie jaar. We bouwden een stal en hij kreeg zijn box van 4x4. We legden een paddock aan, ik kocht een goed zadel voor hem, geen vilt of jutezak eronder maar een mooi shabrak. Hij werd voorzien van een dubbelgebroken argentaan bitje, in een mooi hoofdstel gegespt. Ik kocht nog wat dekens voor hem om zijn garderobe compleet te maken.
Hij heeft een herenleven, geen 20 km lopen voor een dressuurlesje. Overdag buiten, en hij is al mee geweest achter de koeien. Net als zijn voorganger krijgt hij veel ruwvoer, aangevuld met wat krachtvoer. Van april tot oktober ijzers onder. Hij gaat met me mee het bos in, loopt inmiddels L met winst en is een blije kerel.
Tja, en dan ontdek je Bokt. Wát een desillusie!
Een box heet tegenwoordig een gevangenis, een bit is een dwangmiddel, bitloos is de hype! Zadel goed passend? Tja dat geld had je wel in de sloot kunnen gooien, wie rijdt er nou nog met een passend boomzadel! Een zadelboom valt nog net niet onder dierenmishandeling! Een bit, hoe bedenk je het. (en dan verbaas ik me weer over de gretigheid, waarmee mijn paard het in de mond neemt)
En dan de hoefsmid. Wie dat vak uitoefent, moet onder de Guillottine door. Hoofd a.u.b. bij de achterdeur inleveren of in de daarvoor bedoelde bakken deponeren.
Ik heb bakken vol geld voor niks uitgegeven. Dekken, box, hij heeft al diverse paren hoefijzers versleten. Krachtvoer, paddock. Een paard heeft immers alleen maar een wildernis nodig waarin je hem los laat en verder niks. Hoeven werk je zelf bij na een dag onderwijs, want dat is het goedkoopst en gemakkelijkst.
Samenvattend, ik doe het helemaal verkeerd.
Ik heb internet, auto, telefoon, magnetron, en paarden. Wij hebben zelf het paard gedomesticeerd en zelf zijn we mee-geëvolueerd. We leven zelf ook niet meer in holen in de grond, met een berenvel om ons heengeslagen. De honden en paarden zijn met ons mee-geëvolueerd.
En dan lees je al die verhalen die "natural" heten. Goddank heb ik een dikke huid en al lezend ben ik er vrij snel achtergekomen dat NH een manier van verkeerde zuinigheid is. Verder handelen de aanhangers van deze hype erg tegenstrijdig. Dwars tegen de natuur in. Ze leven in een huis voorzien van alle gemakken, dak boven het hoofd, schoenen aan de voeten, ja zelfs internet ontbreekt niet en ook zij rijden in auto's die hun trailers voortsleuren met paard erin. Maar zij hebben niet al die investeringen gedaan die een traditioneel paardenhouder/ruiter doet. Geen duur zadel, bit, stal, smid, enz. enz. Wel paarden hebben maar dan zo low-budget mogelijk. Het mag niks kosten, dat is wel gebleken....... triest voor het gedomesticeerde paard, wat andere behoeften heeft dan het paard ver voor de Middeleeuwen.
Van de drie trouwste vrienden van de mens is de kat het meest " natural" gebleven. Misschien is het het overwegen waard om uw paarden gewoon los te laten in een natuurgebied en een kat aan te schaffen.
Het is namelijk zo dat wij, de mens, ooit de eerste paarden hebben getemd en zijn er mee gaan fokken naar onze eigen behoeftes.
Het paard, ooit een grazer die niet werd bereden, maar slechts leeuwenvoer was.
Ben je echt natural, ga dan echt nooit meer op een paard zitten, want daar waren ze niet voor gemaakt, in hun oervorm. Je kunt het dier zowiezo beter wegdoen want die kan het leven zoals jij dat wilt, op de lange duur niet aan......... En als je dan toch bezig bent, trek een berenvel aan, gooi je pinpas en mobiel weg, graaf een gat in de grond en ga daar leven, alvorens je je paard aan al die ontberingen bloot stelt. Je paard kan er net als jij, niet meer tegen, maar wees dan zelf zo flink!
Dames en heren, ook dit is evolutie!
. De wereld is hard, keihard. Wen er maar aan.
ik had ook nog zo'n vilten sjabrakje! Met leren accenten onderaan!