Bokt community
In Bokkers leggen uit komt iedere maand een bokker aan het woord die veel kennis heeft van een bepaald onderwerp binnen de paardensport en - houderij. Deze maand legt WendyBZ ons alles uit over TREC. WendyBZ heeft aan vele TREC wedstrijden in binnen- en buitenland deelgenomen, is jurylid, instructrice en organiseert ook zelf TREC wedstrijden.
Een korte introductie vooraf:
TREC staat voor Techniques de Randonnée Equestre de Competition en komt oorspronkelijk uit Frankrijk. TREC is ooit begonnen als een examen voor het maken en begeleiden van trektochten. In drie onderdelen worden deelnemers getest op vaardigheden die belangrijk zijn bij het rijden in de natuur.
Het labyrint. Foto: Kayleigh Raven
Hoe ben je met TREC in aanraking gekomen, en hoe zag jouw "loopbaan" binnen de TREC-wereld er tot nu toe uit?
Ik reed al endurance, en wilde wel een keer wat anders proberen. Het hele lekker in het bos rijden en dan een hindernissenparcoursje leek me hartstikke leuk . Ik ben in 2007 samen met bokker Karin mijn eerste wedstrijd gestart. Ondanks dat we anderhalf uur in het bos hebben lopen dwalen en wel 19 van de 160 punten in de PTV hadden, was ik verkocht. Daarna ben ik elk jaar wel een paar keer gestart en uiteindelijk in de TREC blijven hangen. Het lange rijden naar sommige wedstrijden was ik al gewend vanuit de endurance, dus ik ging ook gerust vanuit Groningen naar Eersel. Ik ben in de loop der jaren in België, Duitsland en Italië gestart. Daarnaast ben ik bijna elk jaar wel meegeweest naar een kampioenschap, in Portugal, Spanje, België en in verschillende functies (media, coach, chef d'equipe). In 2011 heb ik zelf mijn eerste wedstrijd georganiseerd, en doe dat nog altijd jaarlijks. Sinds een jaar of vijf organiseer ik ook trainingen.
Kan je in het kort de drie verschillende TREC-onderdelen en hun spelregels uitleggen?
TREC is simpel gezegd het rijden van trektochten in wedstrijdverband. Ruiter en paard worden getest in drie onderdelen op het kaartlezen, gangenbeheersing en in het beheersen van situaties die voor kunnen komen tijdens een trektocht. In de praktijk betekent dit dat je op zaterdag de POR (orientatierit waarin kaartlezen wordt getest) en op zondag de MA (gangenbeheersing) en PTV (vaardigheidsparcours).
In de POR (Parcours d’Orientation Regularité) rijd je een rit van 25 kilometer met onderweg controleposten. De route teken je zelf op een stafkaart in, waarna je de route gaat rijden; alleen, met zijn tweeën of met zijn drieën. Voorafgaand aan het intekenen wordt je telefoon verzegeld; je mag geen GPS gebruiken. Je krijgt een beginsnelheid mee die je aanhoudt tot de controlepost, waar je een nieuwe snelheid mee krijgt. Op elke controlepost moet je minimaal vijf minuten wachten, om te voorkomen dat ruiters achter elkaar aan gaan rijden. Voor elk traject tussen controleposten staat een ideale tijd, elke minuut die je naast de ideale tijd zit, levert aftrek op. Ook het missen of verkeerd aanrijden van een post levert aftrek op.
De MA (Matrîse des Allures) is een gangenbeheersingsproef. Op een baan van 150 lang en 2 meter breed wordt je gevraagd om eerst zo langzaam mogelijk heen te galopperen en daarna zo snel mogelijk terug te stappen. De tijden hiervan wordt opgenomen en aan de hand van een tabel levert je dit een bepaald aantal punten op met een maximum van 2x 30. Let wel: valt je paard in draf, dan heb je 0 voor dat onderdeel.
De PTV (Parcours en Terrain Varié) is het vaardigheidsparcours. In het parcours of route van ongeveer 1,5 tot 5 kilometer staan 16 hindernissen die een situatie nabootsen die je tijdens een trektocht tegen zou kunnen komen. Je wordt als combinatie beoordeeld op hoe vloeiend, moeiteloos en vriendelijk je elke situatie overwint. De hindernissen variëren van een sprongetje over een boomstam, een slalom of een berg op gaan, tot een waterpassage, trap of een achtje rijden met een hand aan de teugels. Voor elke hindernis vallen er maximaal tien punten te verdienen. Wil, kan, of durf je een hindernis niet te doen? Dan mag je deze overslaan, mits je je afmeldt bij de hindernisjury. Het levert geen extra aftrek of diskwalificatie op, je krijgt gewoon 0 punten voor de hindernis.
Hekje open en dicht maken. Foto: Kayleigh Raven.
Wat voor paarden-(rassen) zijn het meest geschikt voor TREC? Welke vaardigheden en eigenschappen moet een paard hebben om er goed in te zijn?
Eigenlijk alle paarden wel! Elk paard heeft wel goede punten die van pas komen. Het jaar dat ik naar het kampioenschap in Portugal ging, werd een haflinger wereldkampioen. Ik rij zelf met een Draver, maar je ziet eigenlijk alle soorten en maten voorbij komen. Wat je wil is een paard wat buiten braaf is en graag uit zichzelf loopt. Voor de PTV wil je een dapper paard wat doet wat jij vraagt, ongeacht de situatie.
Welke vaardigheden zijn voor een TREC-ruiter belangrijk?
Lol hebben in buiten rijden, ook als je compleet je route kwijt bent . Kaartlezen valt echt te leren, ik had vroeger ook totaal geen richtingsgevoel . Verder is het eigenlijk leuk voor iedereen die houdt van buitenrijden, maar toch wat meer uitdaging zoekt in de vorm van een wedstrijd.
Gebruik je speciaal tuig of speciale attributen voor TREC?
In principe mag bijna alles, maar je merkt vanzelf wat handig is. Een halsterhoofdstel is makkelijk tijdens de lunchpauze bijvoorbeeld. Teugels met een clipje zijn handig omdat je die ook als halstertouw kan gebruiken, en als leidtouw in de PTV. Een fijn zittend zadel is ook prettig. Eentje waar je gerust een paar uren in kan zitten, maar waar je ook een sprongetje mee kan maken. Een westernzadel zit wel lekker, maar kan wat lastiger zijn met springen en de laaghangende takken.
Verder heb je wel wat extra spullen nodig als je vaker een weekend op wedstrijd gaat. Ik ben fan van flexibele emmers, mijn opvouwbare bolderkar en de opvouwbare wasmand van de Ikea voor mijn hooi Maar ik sta er onder vrienden dan ook om bekend om veel spullen mee te nemen... Ik heb een tweepaards trailer, waarvan één kant voor mijn spullen .
Hoe train je voor TREC-wedstrijden? Train je bijvoorbeeld individueel op bepaalde dingen, en zijn er ook groepstrainingen?
Het is heel stom omdat ik zelf alle hindernissen thuis heb staan, maar eigenlijk oefen ik bijna nooit . Als je op je buitenritten alles meepakt wat je tegenkomt, kom je al een heel eind. Heuveltjes, slootjes, een wal op, over een bruggetje. Dan is je paard al gewend om gewoon braaf te doen waar jij hem heen stuurt.
Ik train zelf eigenlijk vooral dressuurmatig, omdat je daar wel enorm profijt van hebt in je parcours. Een stapje opzij doen als jij daarom vraagt, een keertwending draaien, rechtuit achterwaarts, etc. Daar heb je geen hindernissen voor nodig. Wil je vaker starten en wil je weten hoe de punten opgebouwd zijn, dan raad ik wel aan om eens een training te volgen. Er gaat een wereld voor je open . Ook wat betreft het kaartlezen, waar je op moet letten en wat een organisator eigenlijk vraagt van de deelnemers. Ook vrijwilligen helpt je enorm om het jureren te begrijpen.
Ik geef zelf vooral groepslessen, aan kleine groepjes. Het leuke daaraan is dat je ziet hoe verschillend paarden soms reageren op de hindernissen, en hoe de ruiters daar op in moeten spelen. Het kijken naar de anderen helpt je natuurlijk ook in hoe je zelf je hindernis rijdt. Ik maak ook gebruik van de andere deelnemers; een paard is een kuddedier en als één paard niet over de brug durft, kan het helpen als er een ander paard vooraan gaat.
Je kan zelf wel het een en ander zelf oefenen als je geen hindernissen hebt. Ik heb daar recent nog een artikeltje over geschreven voor de website Buitenruiters.
Een sprongetje hoort er ook bij. Foto: Kayleigh Raven.
Wat is voor jou het mooiste aan TREC?
Wat ik er aan over heb gehouden . Alle kennissen en vriendschappen. Wat mensen voor elkaar over hebben en hoe iedereen elkaar helpt op wedstrijden. Het blijft ook leuk om een heel weekend met je paard op stap te zijn, gewoon een soort mini ponykamp Het organiseren is ook ontzettend leuk, al zou je dat niet denken als je mij op de dag zelf ziet Maar het geeft enorm veel voldoening om dan al die blije mensen te zien na de wedstrijd
Welk advies zou je mee willen geven aan ruiters die interesse hebben in TREC?
Kom gewoon eens kijken en doe gewoon mee! Ik had destijds ook geen idee wat ik tegen zou komen en wat ik allemaal moest doen. Daar kan je je nu wat makkelijker op voorbereiden met trainingen, maar ik hoor mensen nog te vaak zeggen 'daar zijn we nog niet klaar voor', terwijl je toch gewoon ergens moet beginnen!