Geplaatst Overige
Een IJslander, foto door melody7.
Tölt en telgang, dat is wat het IJslandse paard anders maakt dan andere paarden. Deze twee ‘versnellingen’ zijn kenmerkend, evenals het zelfstandige, werklustige, sensibele en vriendelijke karakter. “Als je eenmaal getölt hebt, wil je nooit meer anders.”
IJslanders zijn paarden, geen pony’s. De schofthoogte van 1,30 tot 1,50 centimeter lijkt klein voor een paard, in tölt zijn ze allesbehalve klein, zegt Mirjam Scholte van Stal frá Þrastar. “Het onderscheid zit onder andere in de bouw, het gewicht dat het paard kan dragen. Het zijn gewoon paarden voor volwassenen.”
Achttien jaar geleden startte voormalig geschiedenisdocent Mirjam met paardrijlessen in de bossen van Beetsterzwaag. “In 1980 kreeg ik mijn eerste IJslander. Het paard gaf mij energie toen bij mij ME werd gediagnosticeerd.” Ze verhuisde van Nijmegen naar Burgum en in 1997 met twee IJslanders naar Beetsterzwaag. “Hier kwam er al snel een meisje dat les wilde. Dat werden er binnen korte tijd zes en later vijftien. We kochten er ook paarden bij en kregen paarden te leen en als gift.” Inmiddels heeft Stal frá Þrastar zo’n dertig jonge ruiters en een tiental volwassen lesklanten.
De IJslander is een werkwillig paard. Een voorwaarts denkend paard dat altijd klaarstaat voor de ruiter. Mirjam vindt het belangrijk dat alle ruiters het paard leren respecteren. Hoe jong de ruiter ook, het is belangrijk om te leren hoe je met een paard om moet gaan. Dus begint elke nieuwe ruiter met grondwerk. “Kinderen vinden poetsen vaak geweldig, daar beginnen we dan mee. Dan mogen ze opzadelen en vervolgens rijden onder begeleiding. We proberen de kinderen zoveel mogelijk spelenderwijs de beginselen van het paardrijden aan te leren. Een goede zit en balans zijn belangrijk.”
Omdat de concentratie van een jong kind maar kort duurt, zijn de lessen zo afwisselend mogelijk. "De lessen zijn altijd buiten, in de paardenbak naast het weiland aan de Beetsterweg. “Eigenlijk bieden we hetzelfde als andere maneges. Maar bijzonder bij ons is dat de lesgroepen ook heel veel het bos in gaan. Dat doen we ook om de paarden vrolijk te houden. Want alleen maar in de paardenbak rijden, daar stompen ze van af.” Ook worden buitenritten en ponykampen georganiseerd.
Mirjam krijgt bij Stal frá þrastar (uitgesproken als frau frastar) assistentie van haar dochter Myrthe Merel. “De naam betekent in het IJslands stal van de merel. Niet alleen een verwijzing naar mijn dochter, maar in de mythologie staat de merel ook symbool als wegwijzer en boodschapper.” Stal frá þrastar kwam op 22 januari landelijk in het nieuws toen het paard Aska slachtoffer werd van ernstige mishandeling en daardoor overleed. De resultaten van het forensisch onderzoek zijn nog niet bekend.
Het zal niemand verbazen dat de IJslander, net als ieder paard, kan stappen, draven en galopperen. Maar de IJslander kan meer, heeft nog twee versnellingen: de befaamde tölt en telgang. “In de tölt zet het paard zijn benen hetzelfde neer als in stap. Het gaat alleen veel sneller: kijk maar naar een IJslander in vliegende rentölt. Tölt is voor de ruiter heel comfortabel omdat het paard altijd één voet aan de grond heeft zonder zweefmoment.” Met telgang beweegt de IJslander twee benen aan één kant tegelijk met daartussen een zweefmoment. En dat gaat hard, heel hard.
