Geplaatst Algemeen
Foto: Wat tijd samen met je paard doorbrengen, leren hoe het zich gedraagt,
dat kan al veel doen voor je zelfvertrouwen in de omgang met paarden.
Foto: Marlies Trap Fotografie
Als paarden voor jou aanvoelen als aliens, of je hebt je zelfvertrouwen rondom paarden verloren, dan zijn er dingen die je kunt doen om zelfverzekerder te worden. In dit artikel kijken we naar veertien van deze strategieën om jezelf comfortabeler te voelen bij paarden.
1. Ga terug naar waar het mis ging
Allereerst moet je begrijpen waarom je geen zelfvertrouwen hebt bij de paarden. Als je nooit echt tijd met deze grote dieren hebt doorgebracht, kun je bijvoorbeeld geïntimideerd zijn door hun grootte, of hun lichaamstaal niet goed begrijpen (meer hierover verderop in dit artikel). Andere veelvoorkomende oorzaken voor een verminderd zelfvertrouwen, op en rond het paard, kunnen zijn:
- een vriend of familielid heeft slechte ervaringen met paarden
- je bent een keer gevallen of getrapt en daardoor in paniek geraakt
- je hebt al jaren niet meer gereden en maakt je zorgen dat je alles vergeten bent
- paarden lopen je omver, ze respecteren je niet
- alle mensen bij je plaatselijke manege zijn veel ervarener en kundiger dan jij
Als je weet waarom je je zo onprettig voelt, kan dit helpen om de juiste manieren te kiezen om je nervositeit te verminderen.
2.Begrijp hoe het paard denkt
Inzicht hebben in hoe het brein van het paard werkt, kan je al een heel stuk helpen in het wegnemen van je angsten en voorkomen dat er door jouw spanningen ongelukken ontstaan. Ga naar de bibliotheek of boekwinkel en verdiep je in hoe het paard zich gedraagt, voornamelijk in het wild. In hun natuurlijke omgeving zijn paarden prooidieren, een gedomesticeerd paard heeft dit instinct ook nog. Er zijn een aantal dingen over het gedrag die je zeker moet weten.
Paarden willen zich veilig voelen. Als ze zich bedreigd voelen, zullen ze doen wat zij denken dat ze moeten doen, ook als dit voor een mens angstaanjagend over kan komen.
Een paard ziet er soms onvoorspelbaar uit, maar eigenlijk zijn de acties van het dier heel voorspelbaar, als je kennis hebt over zijn gedrag en gezondheid.
Als het paard geen kuddeleider heeft om op terug te vallen, vertrouwt hij op zijn mensenvriend voor zijn veiligheid. Als een mens dit niet kan bieden, zal hij het heft in eigen hand nemen.
Als je nerveus naast je paard staat, kan het dier ook nerveus worden. Daardoor word jij nog nerveuzer, enzovoorts. Dit is een vicieuze cirkel die je moet doorbreken.
Paarden hebben meerdere blinde vlekken, waar ze echt niets kunnen zien. Deze zitten direct achter de staat en voor het hoofd, net naast het midden. Van deze plekken kun je beter wegblijven tot je een goede vertrouwensband hebt opgebouwd met het paard.
3. Besteed tijd aan paarden, zonder erop te rijden
Als je er nog niet klaar voor bent om in het zadel te klimmen, kun je alsnog heel veel leren. Gewoon door met de paarden om te gaan. Vraag vrienden die wel rijden of je met hen mee mag naar stal. Doe daar, als de gelegenheid zich voordoet, allerlei klusjes. Je kunt dan ook iets makkelijker afstand houden van een paard, als dat prettiger voelt.
Bekijk de paarden in de wei, kijk hoe ze met elkaar stoeien. Trek vooral geen aandacht, maar observeer ze, kijk hoe ze spelen en interactie met elkaar hebben. Sta ook stil bij wat je ziet.
Als je een paard hebt waar je vaak op mag rijden, breng dan buiten het werk ook veel tijd met elkaar door. Door het dier lekker te poetsen en te masseren, bouw je wederzijds vertrouwen op. Het helpt je ook om meer te leren over de lichaamstaal van het paard en de basis van zijn gezondheid.
Vrijwilligerswerk doen bij een manege die therapie doet met paarden, is ook een goede manier om tijd door te brengen met paarden die gegarandeerd rustig zijn. Therapie met paarden is populair bij mensen met een breed scala aan beperkingen en de paarden zijn gekozen vanwege hun rustige karakter. Om je zelfvertrouwen op te krikken, zijn rustige en kalme paarden het beste.
4. Gebruik grondwerk om zelfvertrouwen te kweken en een goede verstandhouding op te bouwen
Er is geen reden om meteen te gaan rijden, als je daar niet klaar voor bent. Sterker nog, zelfs professionele ruiters gaan eerst met het paard aan de hand aan het werk, om een trainingsschema op te kunnen stellen of om op bepaalde dagen voor het rijden eerst even te kijken in welke stemming het paard is.
Leer hoe je het paard kunt longeren, dit kan je later helpen om een fris paard eerst even stoom te laten afblazen voor je gaat rijden. Je kunt ook het paard door een parcours heen leiden, hiervoor kun je gebruiken wat op dat moment beschikbaar is. Springhindernissen, pionnen of wat dan ook maar. Je kunt ook beginnen met oefenen op het netjes meelopen, halthouden op commando en achterwaarts gaan.
5. Werk samen met een ervaren instructeur
Samenwerken met een ervaren instructeur is een must als je nog niet eerder met paarden hebt gewerkt. Een instructeur kan je bij de manege, of de stal waar je wilt gaan leasen, helpen om het beste paard voor jou te kiezen. Hij kan je ook allerlei vaardigheden leren, vanaf de grond tot in het zadel, en als je klaar bent voor het echte werk, kan hij ook nieuwe elementen invoegen om op jouw bestaande kennis voort te borduren.
Een instructeur kan ook je paard vasthouden aan een longeerlijn, terwijl jij oefent met wendingen rijden, leert lichtrijden in draf, aan je houding en zit wilt werken enzovoorts. Als hij het paard vasthoudt, kun je er zeker van zijn dat het dier er niet vandoor gaat of omhoog komt. Dat geeft jou meer zelfvertrouwen, totdat het tijd is om wat meer zelf te rijden.
6. Gebruik een cap en een veiligheidsvest
De angst om van je paard te vallen, het is het beste om daar zo snel mogelijk overheen te komen. Leer hoe je moet vallen, net als je doet bij skiën of schaatsen, dit is essentieel om de kans op verwondingen zo klein mogelijk te maken. Draag ook altijd een veiligheidshelm of cap als je in het zadel zit, zelfs als je alleen maar een stapritje maakt.
Als je klaar bent voor de snellere gangen of meer complexe vaardigheden, kun je het beste ook een veiligheidsvest dragen, deze blaast automatisch op als je van je paard valt, net als een airbag. Als je naar de FEI-wedstrijden op het hoogste niveau kijkt, zul je zien dat de meeste ruiters zo’n vest dragen, vooral bij springen, eventing en mennen.
7. Leer de One Rein Stop
Om je zelfvertrouwen in het zadel te vergroten, kun je jouw instructeur vragen om jou de One Rain Stop te leren. Dit is een soort van noodrem voor als je paard oncontroleerbaar wordt.
Er zijn verschillende versies van deze stop, maar de essentie is dat je het paard op een cirkel stuurt, die klein genoeg is om het dier af te remmen, zodat je het paard kunt kalmeren of afstijgen. Deze veiligheidsmaatregel kan voorkomen dat je eraf valt omdat het dier bokt, steigert of ervandoor gaat.
8. Vergeet onder het zadel nooit de basis
Ga niet te snel door naar de moeilijkere oefeningen en vaardigheden. Zorg dat je altijd eerst de basis op orde hebt voor je naar een hoger niveau gaat. Dit geldt voor elke sport, maar bij paardrijden heb je ook nog een levend dier onder je. Dit dier voelt vertrouwen of aarzelingen van de ruiter en reageert daarop.
Naast het paardrijden ook je algemene conditie verbeteren, kan hier ook goed bij helpen. Als je sterker wordt, zal je zit ook verbeteren. Dit geeft dan een signaal naar het paard: “ik heb alles onder controle.”
Streef ernaar het punt te vinden waarop jij je vertrouwd en zeker voelt qua vaardigheden, maar ook klaar om iets nieuws te proberen. Ga niet te ver uit je comfortzone. Als een instructeur constant het gevoel geeft dat je nog niet klaar bent voor de volgende uitdaging, kun je beter eens kijken naar een andere, die jou wat meer tijd geeft om dingen rustig te doen. Het paard zal wat meer geduld en tijd om dingen uit te zoeken, voordat het gevraagd wordt om te presteren, ook zeker waarderen!
Er is geen enkele reden om je door de niveaus heen te haasten. Rijden hoort leuk te zijn, een activiteit waar je naar uitkijkt. Niet iets dat je afschrikt en ervoor zorgt dat je na elke les weer een zucht van verlichting slaakt.
9. Wees je bewust van je ademhaling
Bij het leren van nieuwe vaardigheden, en in het bijzonder als je daardoor een beetje nerveus bent, heeft de mens de neiging om zijn adem vast te houden. Probeer in plaats daarvan te ontspannen, en zoek naar een ademhalingspatroon dat overeenkomt met jouw inspanning en de bewegingen van je paard. Paarden zijn erg gevoelig voor ademhalingsgeluiden om hen heen en kunnen spanningen opbouwen als jij je adem inhoudt.
10. Blijf in eerste instantie in de bak
Weersta de druk om een buitenrit te gaan maken, voordat jij er klaar voor bent. In het bijzonder als je een paard rijdt dat normaal gesproken alleen werkt in een afgesloten omgeving. Een paard dat de meeste tijd doorbrengt in de rijbaan, zal overrompeld kunnen worden door de vrijheid die het ervaart als het naar buiten gaat. Het zal meer willen galopperen dan dat jij wilt, of plotseling kunnen stoppen om wat gras te eten, omdat het denkt dat het een dag vrij heeft van werk.
11. Herken de voorspellingen van de lichaamstaal van het paard
Als je weer hoe je de lichaamstaal van het paard moet lezen, kun je doorgaans ongewenst gedrag voorkomen, nog voor het gebeurt. In het hiervoor geschetste scenario, is dat het paard dat een plukje heerlijk gras ziet en plotseling stopt om dit op te eten, waardoor jij over het hoofd heen eraf duikelt.
Een aantal belangrijke signalen dat je mogelijk iets van plan is, of angstig voelt, kan zijn:
- het hoofd omlaag en tussen de benen brengen om te gaan bokken
- enkele keren stampen met de voorbenen voordat het gaat steigeren
- de oren worden ineens naar voren gedaan. Dit kan een verhoogde staat van alertheid betekenen, angst of woede, afhankelijk van het paard
- ineens een heel andere kant op kijken voor hij schrikt
- blokkeren, niet verder voorwaarts willen
- opdringerig zijn als je een snoepje hebt of andere paarden wegduwen, om maar bij voedsel te komen
Doorgaans helpt het kriebelen van schoft of een aaitje om het paard te ontspannen en het te overtuigen dat er niets is om bang voor te zijn. Je kunt ook proberen om te lachen of een liedje neuriën, dit kan spannende situaties ook helpen oplossen.
12. Hou je paard met zijn hoofd erbij
Hoe geconcentreerder je paard bezig is met het werken aan de hand, hoe beter. Dit is ook een goede tactiek om te proberen als je denkt dat je paard iets gaan uithalen.
Verander van hand of vraag het paard iets totaal anders te doen, om het af te leiden. Een leuke manier om onder het zadel wat te ontspannen en je paard te leren om bepaalde hulpen te verwachten, is door in de bak te gaan voetballen met een grote, opblaasbare bal speciaal voor paarden. Jullie zullen je allebei zodanig gaan focussen op het maken van die goal, dat jullie die spanningen van je af laten vloeien.
13. Werk samen met andere brave paarden
Als je met meerdere combinaties in de bak rijdt of naar buiten gaat, zou je dit altijd samen moeten doen met paarden die het gedrag laten zien dat jij ook van jouw paard verlangt. Wees je ervan bewust dat paarden erg gevoelig zijn voor hun omgeving en andere paarden om zich heen, in het bijzonder paarden die zij zien als hun leider.
Op stap gaan met andere paarden die “bomproof” zijn en samen met hen nieuwe vaardigheden leren, zoals bijvoorbeeld trailerladen, zal het zelfvertrouwen van jouw paard een boost geven. Dit zal vervolgens jouw vertrouwen ook weer goeddoen.
14. Eindig een training altijd positief
Het maakt niet uit wat voor dier je traint, de vuistregel is altijd dat je op een positieve manier eindigt. Dit is uiteraard goed voor het paard, maar het is voor jou ook heel waardevol. Als je na een training het gevoel hebt dat je succesvol was, ben je vastberaden om dat gevoel mee te nemen naar je volgende rit, en er uiteindelijk een gewoonte van maken.
