Geplaatst Algemeen
Dit artikel is eerder gepubliceerd op DressageToday.com. Eurodressage heeft dit met toestemming overgenomen.
Dave Thind geeft een aantal tips om een onafhankelijkere zit te ontwikkelen.
Wil je een diepere zit ontwikkelen? Dan is het misschien wel goed voor je om deze maand zonder stijgbeugels te rijden. Als je niet gewend bent om zonder stijgbeugels te rijden, doe dit dan op een ervaren paard en vraag een instructeur of vriend om hulp.
We willen allemaal graag soepele en ruiters zijn, met een onafhankelijke zit. Het rijden zonder stijgbeugels kan hierbij een waardevol hulpmiddel zijn, als het correct wordt gedaan. Misschien is dit iets nieuws om toe te voegen aan je trainingen, of een oud hulpmiddel dat je opnieuw van stal kan halen.
Correct uitgevoerd?
Rijden zonder stijgbeugels, of met lange stijgbeugels, kan helpen om een diepere zit te krijgen, maar pas op dat je niet gaat knijpen en fouten in je zit gaat ontwikkelen. Een veel voorkomend probleem bij rijden zonder stijgbeugels is dat veel ruiters ongewild gaan knijpen met hun bovenbenen en zich daarmee uit het zadel duwen. Hierdoor kunnen andere fouten in je zit ontstaan, zoals strakke heupen, harde handen, knieën optrekken, achterover leunen, stuiteren, je adem inhouden, et cetera. We moeten leren loslaten en doorademen.
Waarom is loslaten zo moeilijk?
Mensen zijn tweevoeters die ontwikkeld zijn om te bewegen en balanceren op onze benen, dat wil zeggen staan. We zijn allemaal geboren met de angst om te vallen en ons hoofd te bezeren, daarom leren we rechtop te staan en te lopen. Soms is het moeilijk om deze angst te overwinnen, maar diezelfde angst is eigenlijk een zegen die ons veilig houdt.
We zouden kunnen zeggen dat de houding bij het paardrijden een mengvorm is van zitten en staan. We moeten hoe dan ook ons aangeboren menselijk instinct afleren om met onze benen de grond (dus veiligheid en evenwicht) te vinden. We leren ons gewicht optimaal in het zadel te brengen door een correcte zit, met een beweeglijk bekken en ontspannen afhangende benen.
Misschien niets voor mij?
Als je het te spannend vindt, doe het dan niet. Als je een jong paard hebt, of een ouder paard, of een paard met een zwakke rug, dan is het rijden zonder stijgbeugels misschien geen goed idee. Bijna iedereen op bijna alle paarden kan er profijt van hebben om in ieder geval zonder stijgbeugels te stappen. Als je paard braaf is, maar je voelt dat je er nog niet klaar voor bent, dan kan je proberen om één stijgbeugel tegelijk uit te doen in stap.
Een maand lang
Of je nu meedoet aan "No Stirrup November" of niet, waarom zou je niet een maand lang werken aan een betere zit, wanneer dan ook? Naast het rijden zonder stijgbeugels kan een training om je zit te verbeteren op vele manieren plaatsvinden, waaronder zitles aan de longe, oefeningen om je bewuster te worden van je lichaam, advies van een biomechanica-expert, lezen over het onderwerp, cursussen volgen om je paardrijden thuis te verbeteren of zelfs iets compleet anders oppakken, maar wat wel een goede aanvulling is, zoals dansen. Zoek iets dat je leuk vindt.
Algemene tips
Beweeg mee met je paard
Elk gewricht in het lichaam van de ruiter moet ontspannen zijn, zodat hij in een soepele houding en in balans met het paard kan zitten. Alleen dan kunnen de hulpen effectief worden toegepast." (Principles of Riding, het officiële handboek van de Duitse hippische federatie)
Alle gewrichten moeten ontspannen zijn en kunnen bewegen. Het zwaartepunt van het paard is niet constant, en de kinetische krachten van het paard moeten door de ruiter heen bewegen. De ruiter kan leren deze beweging te filteren, maar het moet ergens heen gaan. Daarom is een soepele zit nodig om een paard correct over zijn rug te laten bewegen, zonder het te blokkeren. Het blokkeren van het paard, ook al is dat onbedoeld, kan leiden tot trainingsproblemen zoals te weinig activiteit in de achterhand, de rug wegdrukken, een onvaste verbinding en "teugelkreupelheid". Een paard dat geblokkeerd wordt door de ruiter, kan uiteindelijk problemen krijgen met zijn gezondheid.
Niet zoiets als een "normale zit"
In Gustad Steinbrechts hoog aangeschreven klassieker, "Das Gymnasium des Pferdes", stelt de auteur "Een 'normale zit' op het paard, ook al betekent dit in de meeste gevallen slechts een houding die correct is, bestaat helemaal niet omdat de ruiter alleen correct op het paard zit als zijn zwaartepunt, of beter gezegd de lijn van het zwaartepunt van zijn lichaam, samenvalt met dat van het paard." Dit boek is een van de meest invloedrijke teksten en een fundament binnen de klassieke rijkunst.
Denk in beweging, niet in een houding
De Duitse hippische federatie geeft nog twee tips:
- "Het bekken, de heupen en de dijen moeten meebewegen met de bewegingen van het paard. Dit is de belangrijkste voorwaarde voor een correcte zit. Door de spieren van de romp elastisch te ontspannen en samen te trekken, kan de ruiter een diepe, soepele, evenwichtige zit behouden. Alleen dan kan hij het schommelen van de paardenrug en de verende activiteit van de achterhand echt 'voelen'."
- "Als de ruiter stijf is door het bekken, de heupen en de dijen, zal dit de activiteit van de rug van het paard belemmeren of zelfs blokkeren, met als gevolg dat de impuls vanuit de achterhand naar voren door de rug naar de nek wordt beperkt of verhinderd, en evenzo zullen de halve halzen worden geblokkeerd. Het paard zal de hulpen in geen van beide richtingen doorlaten."
(Citaten gebruikt met toestemming, Principles of Riding, het officiële handboek van de Duitse hippische federatie)
Bekkenmobiliteit = harmonie tijdens het rijden
Het bovenstaande is een duidelijk, klassiek advies, en recent onderzoek ondersteunt deze ideeën. Volgens een door MDPI gepubliceerd, en door de Danish Horse Levy Foundation gefinancierd, onderzoek is er een direct verband tussen de mobiliteit van het bekken van de ruiter en de harmonie tijdens het rijden. De studie helpt ruiters ook te begrijpen welke soorten mobiliserende oefeningen naast je paard direct kunnen helpen hun paardrijden te verbeteren en om duidelijk te zien dat statische evenwichtsoefeningen de rijprestaties niet positief beïnvloeden, ook al zijn ze misschien nuttig voor andere zaken of worden ze misschien zelfs als gezond beschouwd.
"Het lijkt erop dat het vermogen om het bekken actief te bewegen relevanter is voor de ruiterprestaties dan statische evenwichtsvaardigheid. Paarden die gereden worden door ruiters met een betere bekkenmobiliteit en -controle, vertoonden significant minder conflictgedrag. Hoge scores voor het balanceren op de gymnastiekbal waren daarentegen negatief gecorreleerd met de werkhartslag van de paarden, wat duidt op een minder energieke prestatie. Bekkencontrole en mobiliteit kunnen voorspellend zijn voor ruitervaardigheden en harmonie in het rijden."
Negeer de wetenschap niet - mobiliteit van het bekken, bewegingsbereik van romp, knieën en hoofd
Het wetenschappelijke artikel "A Scoping Review of Determinants of Performance in Dressage", gepubliceerd in PeerJ, concludeert dat het bekken van de ruiter cruciaal is voor de prestaties. Het artikel bewijst nog meer dat timing en beweging een sleutelrol spelen bij prestaties.
"Uit dit model zou kunnen worden geconcludeerd dat de houding en ROM (Range of Motion) van het bekken, de romp, de knieën en het hoofd van de ruiter en, belangrijk, de timing van de beweging van het bekken en de romp van de ruiter in relatie tot de beweging van het paard, de tijdelijke rompbewegingen en impulsvariabelen in het paard beïnvloeden."
Leer over de automatische functie in het menselijk zenuwstelsel om positieve en negatieve spanning te begrijpen
Als we moeite hebben met ademhalen of ons onveilig voelen (kans op vallen door gebrek aan evenwicht of steun van onderaf,) wordt ons zenuwstelsel alert, op zoek naar gevaar of zelfs in volle staat van alarm. Dit kan allemaal heel subtiel zijn, maar het sympathisch zenuwstelsel (fight, flight, freeze) wordt geactiveerd en ongewenste zitfouten zoals stijve handen, het optrekken van de knieën, strakke buikspieren en andere verwante automatische reacties. Sommige ruiters kunnen zelfs emotioneel worden of boos lijken.
"Bij elke emotionele toestand hoort een persoonlijk geconditioneerd patroon van spiercontractie, zonder welk de emotionele toestand geen bestaan heeft." - Dr. Moshe Feldenkrais
Het gaat niet alleen om het uitschakelen van het sympathische zenuwstelsel (flight, fight, freeze). Alle sporten vereisen een soepel samenspel van het sympathische en parasympathische zenuwstelsel, terwijl je in de eerste plaats in een parasympathische toestand blijft.
Paardensport heeft als extra uitdaging dat onze spanning weer spanning bij onze paarden kan veroorzaken. Er zijn uitzonderingen. Als je een "lui" paard hebt, kan het helpen om je hartslag omhoog te krijgen, denk aan opstaan om ergens heen te gaan, et cetera.
Maak van je comfort een prioriteit
Om in een soepele houding en in balans met het paard te zitten, moet de ruiter zich comfortabel voelen en fysieke en mentale spanning loslaten. Als de ruiter zijn eigen comfort niet vindt, gaat hij extra inspannen en knijpen, wat leidt tot een wankele en onstabiele houding.
Vanuit een onstabiel gevoel proberen sommige ruiters automatisch of bewust te stabiliseren door nog meer spiercontractie te gebruiken, of door hun hakken uit te drukken. Dit brengt hen steeds verder weg van een soepele zit waarbij "elk gewricht in het lichaam van de ruiter ontspannen moet zijn."
Dit zal een stijve/strakke, maar mogelijk uiterlijk "perfecte" houding zijn. Sommige ruiters raken gemakkelijk buiten adem, en hun zenuwstelsel schommelt tussen een staat van paraatheid voor gevaar en een volledige staat van alarm.
"Het doel van de Feldenkrais Methode is een persoon die georganiseerd is om te bewegen met minimale inspanning en maximale efficiëntie, niet door spierkracht, maar door een verhoogd bewustzijn van hoe beweging werkt." - Dr. Moshe Feldenkrais
Je hersenen opnieuw programmeren
"Neuronen die samen vuren, werken samen." Neuronen in de hersenen passen zich aan tijdens het leerproces, een mechanisme dat neurale plasticiteit wordt genoemd. Wees niet te perfectionistisch en sta jezelf toe fouten te maken. Fouten maken is een prachtige leermogelijkheid als je zelfbewust bent.
Neuroplasticiteit is het grenzeloze vermogen van de mens om te leren, en van de hersenen en het zenuwstelsel om zich te vernieuwen en nieuwe verbindingen aan te leggen. Hoewel dit vermogen het grootst is bij kinderen, hebben wetenschappers de laatste jaren aangetoond dat neuroplasticiteit ook bij volwassenen functioneert. Bestsellerauteur Dr. Norman Doidge schrijft dat neuroplasticiteit "de belangrijkste verandering is in onze kijk op de hersenen sinds we voor het eerst de basisanatomie ervan schetsten".
Wij weten dat neuroplasticiteit wordt gestimuleerd door precieze, gerichte aandacht voor een grote verscheidenheid aan zachte en ongewone bewegingsmogelijkheden, dus denk hieraan wanneer je in alle rust onderzoekt hoe je je zit kunt verbeteren.
