Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 07-08-20 23:04

De lagen van een Recado Gaucho zadel

Geplaatst door de TopicStarter : 07-08-20 23:04

Hey bokkers!

Sinds een paar dagen ben ik de trotse eigenaresse van een recado (Gaucho) zadeltje. Nu kan ik alleen niet heel veel vinden op het internet over dit type zadel; er is bijvoorbeeld niet eens een Wikipedia pagina voor...

Daarom leek het me leuk (en voor mezelf ook handig

) om dit topic te maken met een overzicht van alle lagen van zo'n zadel en wat nou waarvoor dient.

Ik heb voor deze informatie het internet aardig afgespeurd, maar feit blijft dat ikzelf geen Gaucho ben... Dus het zou heel goed kunnen dat er onjuistheden in mijn post zitten. Zie je iets wat niet klopt? Laat het me weten!

Oke, laten we beginnen!

Afbeelding

Dit Gaucho zadel, ook wel recado genoemd (wat google eigenwijs blijft vertalen naar ''bericht'' en ''boodschap'', wat vast een interessante reden heeft), is een type zadel dat gebruikt wordt door de Gaucho's: ruiters die hun vee hoeden op de pampa's.(1) Hiervoor zitten ze dagenlang in het zadel, wat de vele lagen van het recado zadel kan verklaren: meer comfort voor het paard, meer comfort voor de ruiter. Daarnaast worden delen van het zadel 's nachts ook gebruikt als bed.(2)

Ik heb helaas niet alle lagen van het zadel compleet, maar ik ga proberen een zo compleet mogelijk beeld te geven!

1. Bij het opzadelen begin je met een katoenen onderdekje, de sudadera.
Dit dekje is bedoeld voor het opvangen van het zweet van het paard. Het is een soort sjabrak, maar dan nog iets dunner.

Ik heb helaas geen sudadera om te laten zien, maar volgens mij spreekt het idee voor zich.
De laatste keer dat Runa in het zweet gereden is (zoals aan haar te zien is), is bovendien alweer even geleden...

2. Op de sudadera komt de mandiles. Deze mandiles (soms ook wel 'mandil') is een wat dikkere pad, gemaakt van wol (ik denk vilt). Ik kan weinig vinden over de precieze functie van deze pad, maar ik denk dat hij dient voor het verdelen van de druk en voor schokdemping.

Ik gebruik een ingekorte westernpad.

Afbeelding

3. Op de mandiles komt de matra, dit is een (geweefde) wollen deken waarvan de randen aan de voor- en achterkant omgevouwen wordt zodat het zadel daar hoger ligt. (3, vanaf 1:45)

Afbeelding

Deze matra wordt 's nachts ook wel eens door de gaucho gebruikt als deken. (2)

4. Na de matra komt de Carona. Niet alle zadels hebben een carona. De carona is een lap leer dat het zadel beschermt tegen wrijving van de ringen van de singel. (2)

5. Dan komt het echte werk: de bastos. Deze twee langwerpige kussens, gevuld met bijvoorbeeld paardenhaar of stro (5), zorgen voor een groot deel van de drukverdeling. Aan de voor- en achterkant zitten kleine verhogingen voor extra steun.

Afbeelding

De ruimte tussen deze kussens wisselt nogal eens per foto en video die ik vind, maar vaak hebben zadels die gemaakt zijn van twee losse stukken met daartussen een leren veter ongeveer een handbreedte ruimte tussen de beide kussens.(5) Dit leek mij erg veel, maar ik kan me voorstellen dat dit wenselijk is door de vele lagen die eronder zitten.

Afbeelding

Het voordeel van twee losse kussens die, behalve de leren veter, niet aan elkaar vast zitten, is dat het paard optimale bewegingsvrijheid heeft terwijl de druk van de ruiter toch verdeeld wordt. Ook zijn er zadels te zien waarbij de twee kussens wel aan elkaar vast zitten via de pommel en de cantle. (6)

6. Deze stapel wordt aangesingeld via de encimera. Dit is een stuk van meerdere lagen leer, vaak rawhide, met twee grote ringen en vier kleine ringen waar de singel en de beugels aan worden bevestigd.

Deze manier van aansingelen lijkt veel op het aansingelen van een westernzadel, met als verschil dat er geen off-billet gebruikt wordt aan 1 kant, maar dat de singel aan bijde kanten aangesingeld wordt met een (soort) latigo. Deze wordt, na een paar keer door de ring van de singel/cincha en de encimera te zijn gewikkeld, met een stropdasknoop boven aan de encimera vastgemaakt (6, vanaf 4:40) of het uiteinde wordt onder het kussen van het zadel gevouwen. (7)

Afbeelding

De beugelriemen worden aan de voorste ring geknoopt.

7. Naast de bastos is het recado zadel natuurlijk te herkennen aan die grote schapenvacht die bovenop ligt. Dit heet de Cojinillo of pellón en is gemaakt van schapenvel op een soort kussen. Dat is nog eens wat anders dan zo'n plank onder je kont

Voor extra lange of intensieve ritten, kan zelfs een dubbele cojinillo worden gebruikt. (8)

8. Over de cojinillo kun je nog een Sobrepuesto doen. Dit is een grote lap leer die bijna de hele vacht bedekt. Dit wordt omschreven als een extra luxe, wat ik me moeilijk kan voorstellen als je zo'n lekkere schapenvacht hebt. Wellicht is dit vooral tegen de regen? (2)

9. Deze laatste stapel wordt vastgemaakt met een tweede singel, de Pegual. Deze gaat over de vacht en over de singel en wordt ook met een stropdasknoop bevestigd.

Afbeelding

En dan ben je klaar! Het is net wat meer dan een sjabrak en een zadel maar, ach, het resultaat mag er zijn. Ik vind het een erg mooi zadel in ieder geval en het zit ook nog eens lekker!

Het aantal lagen dat gebruikt wordt, verschilt alleen dus wel eens. De combinatie die ik het meest tegenkom is sudadera - mandiles - matra - bastos - ecimera - cojinillo - pequal. De extra lagen leer zoals de sobrepquesto en de carona worden dus, zover ik kan zien, minder vaak gebruikt. Waar dit precies aan ligt, weet ik niet.
Soms wordt er bijvoorbeeld ook een leren ''onderzadel'' gebruikt in plaats van de matra (8). Ik weet niet precies wat hier de reden van is - mogelijk is dit een nieuwere toevoeging aan het zadel nu de matras minder worden gebruikt als dekens/bedden voor 's nachts?

Verder heb ik voor nu Engelse beugels aan mijn zadel, maar veel authentieke zadels hebben mooie rawhide of tuigleren beugels en dat maakt de 'look' toch wel helemaal af!

(omdat ik niet alle (originele) lagen heb: onder deze link zitten nog wat plaatjes van de zadelonderdelen die ik zelf niet op de foto kon zetten! https://imgur.com/a/Kk1n8e4)
___________________________________
Bronnen
Dit zijn de bronnen die ik gebruikt heb. Niet alle bronnen zijn in het Nederlands of Engels; voor de websites heb ik de vertaaloptie van Chrome gebruikt en voor de videos heb ik vooral geprobeerd de gebaren te lezen...
1 https://nl.wikipedia.org/wiki/Gaucho
2 https://elarcondelahistoria.com/el-gaucho-su-recado/
3 https://www.youtube.com/watch?v=ATspU9O ... rizosPinto
4 https://www.stevieanna.com/single-post/ ... lk-Saddles
5 https://www.youtube.com/watch?v=-hTFrk_ ... rizosPinto
6 https://www.youtube.com/watch?v=XwFvXqU ... rseCulture
7 https://www.youtube.com/watch?v=nBqn4eE ... igBeachHut
8 https://www.youtube.com/watch?v=ZGmfvxj ... enturesses

**Geplaatst**: 07-08-20 23:39

Geplaatst: 07-08-20 23:39

Super interessant! Lijkt me heerlijk zitten

Maaike Rispens heeft hier ook een keer een video over gemaakt

**Geplaatst door de TopicStarter** : 07-08-20 23:45

Re: De lagen van een Recado Gaucho zadel

Geplaatst door de TopicStarter : 07-08-20 23:45

Ooh super leuk! Lijkt heel erg op mijn zadeltje en beide worden veel gebruikt in Argentinie zover ik heb gelezen, maar het zadel in het filmpje is net iets anders dan de recado. Deze heeft ook een boom wat de recado niet heeft

(deze pagina heeft er een stukje over https://www.stevieanna.com/single-post/ ... lk-Saddles)

**Geplaatst**: 07-08-20 23:48

Re: De lagen van een Recado Gaucho zadel

Geplaatst: 07-08-20 23:48

Ohh ik zie het nu inderdaad! Grappig dat daar ook nog verschil in zit

**Geplaatst**: 08-08-20 00:02

Geplaatst: 08-08-20 00:02

Wat interessant! Hoe ben je er bij gekomen, waar heb je hem weg en wat is je doel er mee? Daar ben ik nu voornamelijk wel nieuwsgierig naar geworden.

**Geplaatst**: 08-08-20 06:23

Re: De lagen van een Recado Gaucho zadel

Geplaatst: 08-08-20 06:23

Oh dit ziet er machtig interessant uit! Ontzettend leuk om zo de opbouw te zien.

**Geplaatst**: 08-08-20 07:09

Re: De lagen van een Recado Gaucho zadel

Geplaatst: 08-08-20 07:09

Wat een leuk topic.
Komt toch nog wat bij kijken voordat je opgezadeld hebt.
Dan zijn we maar lui met onze zadels tegenwoordig.

**Geplaatst**: 08-08-20 08:27

Re: De lagen van een Recado Gaucho zadel

Geplaatst: 08-08-20 08:27

Leuk om dit te lezen! Ik heb vorig jaar een paar dagen met zo'n zadel gereden bij El Rancho Criollo (over een paar weken mag ik weer

). En het zit echt heeeerlijk. Totaal geen zadelpijn gehad en je zit als een huis

**Geplaatst door de TopicStarter** : 08-08-20 18:31

Geplaatst door de TopicStarter : 08-08-20 18:31

Bedankt voor de leuke reacties!

Hiraeth schreef:
Wat interessant! Hoe ben je er bij gekomen, waar heb je hem weg en wat is je doel er mee? Daar ben ik nu voornamelijk wel nieuwsgierig naar geworden.

Haha, oke nou, eigenlijk was ik al best lang gecharmeerd van dit type zadel. Toen ik een jaar of zes geleden op zoek was naar een nieuw zadel voor mijn pony, heb ik naast de gebruikelijke boomloze zadels die hier te vinden zijn, ook gekeken naar andere alternatieve zadels en toen kwam ik dit type zadel tegen... Maar doordat het hier moeilijk te vinden is, heb ik toen gekozen voor een 'gewoon' boomloos zadel.

Maar toen kwam afgelopen week dit zadeltje voorbij op facebook. En toe ndacht ik, ach, ik ga dit jaar toch niet op vakantie, dan kan ik mezelf net zo goed even trakteren

En wat ik ermee van plan ben... Ik vind het leuk (historische) kostuums te maken en heb mijn paardje al vaker in alternatieve outfits gehesen, en de kans bestaat dat we volgend maar met ons showteam op een evenement mogen staan, dus voor dat soort dingen ga ik dit zadel inzetten denk ik!

Voor lange ritten zit het zadel op dit paard net wat te breed, dus daar houd ik mijn eigen zadel nog lekker voor

xMaritt schreef:
Leuk om dit te lezen! Ik heb vorig jaar een paar dagen met zo'n zadel gereden bij El Rancho Criollo (over een paar weken mag ik weer ). En het zit echt heeeerlijk. Totaal geen zadelpijn gehad en je zit als een huis

Wat leuk! Volgens mij ben ik ook langs hun pagina gekomen in mijn zoektocht naar meer info

**Geplaatst**: 09-08-20 01:44

Re: De lagen van een Recado Gaucho zadel

Geplaatst: 09-08-20 01:44

Oh deze zitten inderdaad heel lekker!!

**Geplaatst**: 09-08-20 07:15

Re: De lagen van een Recado Gaucho zadel

Geplaatst: 09-08-20 07:15

Oh die kwam ik ook tegen op facebook en twijfelde nog

Vind die heel gaaf! Bedankt voor je uitleg.

**Geplaatst**: 09-08-20 09:43

Geplaatst: 09-08-20 09:43

Bedankt voor dit interessante topic, Runa

**Geplaatst**: 09-08-20 09:45

Geplaatst: 09-08-20 09:45

Zit dat nu fijn zo'n zadel :Y)

**Geplaatst**: 09-08-20 10:28

Geplaatst: 09-08-20 10:28

Nu wil ik er ook een

Heeft iemand een idee waar te koop behalve facebook?

**Geplaatst**: 09-08-20 12:30

Geplaatst: 09-08-20 12:30

Geweldig zadel! Interessant, hoe je hem in lagen 'opbouwt' tijdens het opzadelen.

**Geplaatst**: 09-08-20 17:17

Geplaatst: 09-08-20 17:17

Oh dat lijkt mij ook heerlijk!
Kan je / mag je, er ook mee lichtrijden?
Hoe vind je zo'n zadel?
En ... waar moet ik aan denken kwa aankoop prijs?

**Geplaatst**: 09-08-20 17:29

Geplaatst: 09-08-20 17:29

Ik heb er ook meer gereden, zit als een troon! En je kan de pasvorm perfect maken zo

Maar tis wel wat ‘gedoe’ steeds.

**Geplaatst**: 09-08-20 17:33

Geplaatst: 09-08-20 17:33

Leuk hoor. In februari op dit soort zadel gereden in Argentinië. Heerlijk zacht, maar lichtrijden is geen doen, de beugels zitten te ver naar voren om in balans te zitten. Maar lichtrijden ken ze daar ook niet het is galop of stap veelal.

**Geplaatst**: 09-08-20 17:34

Geplaatst: 09-08-20 17:34

Dit is helemaal off topic; maar ik zat uitgelicht foto's te bekijken en dacht meteen is dat runa!!

Vind dit zadel runa wel heel mooi staan

**Geplaatst door de TopicStarter** : 09-08-20 20:01

Geplaatst door de TopicStarter : 09-08-20 20:01

Voor de mensen die ook wel zoiets willen... Ik heb twee websites gevonden in mijn zoektocht die dit soort zadels aanbieden. Ik heb alleen nog nooit hier besteld en kan dus niks zeggen over de betrouwbaarheid...
De websites zijn:
arandu.com.ar (onder ''saddlery'' en dan ''argentine saddles'', en
aleleder.blogspot.com (maakt geloof ik alleen op bestelling, maar is volgens mij wel de enige website waar je de bastos zo kunt kopen die niet met elkaar verbonden is via cantle en pommel)

Nynkee94 schreef:
Dit is helemaal off topic; maar ik zat uitgelicht foto's te bekijken en dacht meteen is dat runa!!

Vind dit zadel runa wel heel mooi staan

Hahaha herkenbare rug

atilla schreef:
Leuk hoor. In februari op dit soort zadel gereden in Argentinië. Heerlijk zacht, maar lichtrijden is geen doen, de beugels zitten te ver naar voren om in balans te zitten. Maar lichtrijden ken ze daar ook niet het is galop of stap veelal.

vierspan schreef:
Oh dat lijkt mij ook heerlijk!
Kan je / mag je, er ook mee lichtrijden?

Lichtrijden is inderdaad niet heel handig met deze zadels. Je zou nog de beugels aan de achterste ring kunnen vastmaken zodat ze niet zo naar voren steken, maar ik denk dat de kans dan best groot is dat je dan een drukpunt op de rug krijgt, mede afhankelijk van hoe je lichtrijdt...

Mijn merrie gooit bijvoorbeeld totaal niet hoog op en ik kan met lange beugels een soort van lichtrijdend net wat meedoen. Met een Fries zou ik dan weer niet zo snel gaan draven/lichtrijden met dit zadel.

Psydoxy schreef:
Zit dat nu fijn zo'n zadel

Op mijn pony zit het behoorlijk breed

maar haar rug is ook ongeveer net zo breed en zo plat als het bureau waar ik nu aan zit. Ik kan me voorstellen dat dat bij een criollo veel minder is.

Verder vind ik het lekker zitten! Ik hou er sowieso wel van het paard te kunnen voelen met mijn benen en dat kan met dit zadel goed. Ik kan me alleen wel voorstellen dat iemand de wat hogere cantle zou missen bijvoorbeeld, dit zadel zet je namelijk totaal niet vast. Voor sommigen een voordeel, voor sommigen een nadeel.

**Geplaatst**: 09-08-20 22:56

Geplaatst: 09-08-20 22:56

Dankjewel nog voor je antwoord!

Ik had er nog nooit van gehoord en kende gaucho's voornamelijk uit de pennytijd, dus het is heel leuk om dit zo eens voorbij te zien komen.

**Geplaatst**: 10-08-20 07:16

Re: De lagen van een Recado Gaucho zadel

Geplaatst: 10-08-20 07:16

Bedankt voor de linkjes Runa!

**Geplaatst**: 10-08-20 07:26

Re: De lagen van een Recado Gaucho zadel

Geplaatst: 10-08-20 07:26

Leuk zeg. Dank je voor het delen.

**Geplaatst**: 10-08-20 07:43

Geplaatst: 10-08-20 07:43

Er is een FB groep Criollo Club NL, https://www.facebook.com/groups/196980830649552 , daar zitten veel criollo-eigenaren op. Je zou eens een oproepje daar kunnen plaatsen als je een recado zoekt. Zelf heb ik er ook 1 (ongebruikt) liggen, maar ben er nog niet aan toe om die weg te doen.

Spoiler:
sorry

**Geplaatst**: 10-08-20 12:20

Re: De lagen van een Recado Gaucho zadel

Geplaatst: 10-08-20 12:20

Criollo_yess: bedankt voor de tip! Ik ben b.v mijn paard na drie jaar pauze weer aan het oppakken. Maar door al die vetlaagjes die hij nu heeft lijkt me zoiets wel fijn.