Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 13-03-02 23:08

pelham-bit

Geplaatst door de TopicStarter : 13-03-02 23:08

Ik heb pas het boek Verlichte rijkunst gelezen en de schrijfster van dat boek raadt veel mensen aan om met een pelham-bit te gaan rijden en dan met 2 teugels. Ik zie echter nooit mensen met zo n bit rijden en vroeg me af of een van jullie dat wel doet. Zo ja boek je er dan ook echt wezenlijk resultaat mee. Waarom gebruik je het, wat doet het nu precies en waar gebruik je het voor. Dressuur, springen, altijd... Ik ben benieuwd.
Ik rijd zelf gewoon met een d-trens. Niets bijzonders dus.

**Geplaatst**: 13-03-02 23:32

Geplaatst: 13-03-02 23:32

Ik zou dat bit niet gauw aan zomaar Jan en Alleman aanbevelen.
Ik heb er een hele tijd mee gereden. (jaja)
Er zullen een hele boel mensen zijn die het er niet mee eens zijn, ik reed er mee omdat ik Isolda niet goed aankon in die tijd.
Ik reed dus als ze normaal was met lange, losse teugel en als ze zich opwond en over de rooie ging (gebeurde niet zo heel vaak, maar toch) dan had ik even wat meer te vertellen.
Maar eigelijk vind ik het niet een prettig bit, ik zou er niet altijd mee willen rijden, niet altijd met contact zeg maar. (niet zoals ik nu probeer te rijden)Het is een scherp bit, mede door de kinketting. Ik reed overigens wel met 1 teugel, met zo'n verbindingsleertje. Met twee teugels moet je toch al wat in je mars hebben lijkt me Verward

Ik ben blij met mijn dubbelgebroken trensje en Isolda is door de jaren heen nogal wat liever geworden. Of misschien zijn we meer naar elkaar toegegroeid *LOL*

**Geplaatst**: 13-03-02 23:39

Geplaatst: 13-03-02 23:39

Dit zijn pelhams. Ze zijn er in veel verschillende uitvoeringen, ongebroken, gebroken, dubbelgebroken, met/zonder tongvrijheid, maar altijd met een kinketting.

Uit "het paard, het bit en de ruiter", ik denk dat je daar het antwoord wel in kunt vinden op je vragen, wel een lang stuk tekst.

De pelham werd aan het eind van de 19e eeuw uitgevonden door de Engelse familie Pelham. Het was hun bedoeling om de werking van de stang en de trens te combineren in één bit. In die tijd nam zowat iedereen enthousiast deel aan jachten en een veel gebruikte optoming daarbij waren de stang en de trens. Omdat niet alle ruiters daarmee om konden gaan en deze optoming ook niet voor alle paarden even geschikt was, leek de pelham een ideale oplossing.

Helaas was dat niet het geval. Het is namelijk onmogelijk om de inwerking van de bovenste teugel (de 'trensteugel') te scheiden van de onderste (de 'stangteugel'), en dat maakt de pelham tot een onduidelijk bit voor zowel paard als ruiter. Dat betekent niet dat de pelham een onbruikbaar bit is, want dat is beslist niet het geval.

Het meest opvallende kenmerk van de pelham is dat het bit twee bevestigingsmogelijkheden heeft voor de teugels. De pelham werkt als een ongebroken trens als de ruiter aan de bovenste teugel trekt en als een stang met korte onderbomen als hij aan de onderste teugel trekt. De pelham heeft een aparte ring voor het bevestigen van het bakstuk en bovendien zit er op de onderbomen een klein ringetje voor het bevestigen van een slobberriempje. Het slobberriempje moet ervoor zorgen dat de kinketting op de juiste plaats blijft liggen. Tevens moet het voorkomen dat het paard de onderbomen in zijn mond neemt.

Het mondstuk van de pelham. is in principe ongebroken en heeft bijna altijd een of andere vorm van tongvrijheid. Meestal heeft deze tongvrijheid niet de vorm van een poortje maar is het mondstuk halve-maanvormig ('mullen mouth'). De meeste pelhams worden gemaakt van roestvrij staal, maar ook zijn er pelhams met een mondstuk van argentaan, bakeliet of rubber.

Zoals we al gezien hebben werkt het mondstuk als een ongebroken trens als de ruiter aan de bovenste teugel trekt en als een stang met een korte onderboom als de ruiter aan de onderste teugel trekt. Dit houdt in dat de pelham via de bovenste teugel inwerkt op de tong, de lagen en een beetje op de mondhoeken en dat hij via de onderste teugel inwerkt op de tong, de lagen, de kingroeve en de nek. Doordat de pelham altijd met twee teugels tegelijkertijd gereden wordt vindt de ene inwerking nooit plaats zonder de andere; het blijft altijd een combinatie. Daardoor blijft de pelham voor het paard altijd iets vaags en onduidelijks houden en is het ook voor de ruiter moeilijk om een duidelijk onderscheid te maken tussen de trens- en de stangwerking.

De maximale kracht die een stang uit kan oefenen is niet alleen afhankelijk van de lengte van de onderboom maar ook van de verhouding tussen de onder- en de bovenboom. Zoals we al meerdere malen gezien hebben is de verhouding 2:1 het prettigst voor het paard. Bij de keuze voor een pelham is het dan ook belangrijk om te letten op de verhouding tussen onder- en bovenboom, en een pelham te kiezen met korte onderbomen. De lengte van de bovenbomen is bij de meeste pelhams ongeveer 3 cm, wat betekent dat de onderbomen maximaal 6 cm lang mogen zijn.

TEUGELVOERING

De pelham is ontworpen om in één bit twee bitten te kunnen verenigen en daardoor verfijnder in te kunnen werken. Om daar gebruik van te kunnen maken MOET de pelham met twee teugels gereden worden. Het gebruik van een pelhamriempje of het bevestigen van één teugel aan de onderste ring heeft niets meer te maken met rijkunst, maar komt neer op het gebruik van het bit als breekijzer. Het ontkent de zin en werking van de pelham volledig en werkt hard en eenzijdig in op de paardemond. (Een pelhamriempje is een riempje dat de twee teugelringen van de pelham met elkaar verbindt. De teugel wordt dan aan dit riempje bevestigd).

Meestal worden de twee teugels van de pelham gekruist; dit houdt in dat de bovenste teugel ( de 'trensteugel'), onder de pink loopt en de onderste teugel (de 'stangteugel') tussen de pink en de ringvinger doorloopt. Op deze manier werkt de pelham iets 'milder' in dan wanneer de 'stangteugel' onder de pink doorloopt en de teugels zich niet kruisen. Er zijn echter meerdere manieren om teugels te verdelen. Deze zullen uitgebreid ter sprake komen in het volgende hoofdstuk over de stang en trens.

Bij de pelham onderhoudt de ruiter in het algemeen met beide teugels een voortdurend contact met de paardemond. Soms hangt de 'stangteugel' echter iets door en is het contact dus ook net iets minder stevig. Veel paarden ervaren dit als prettig en ook voor de ruiter is dit aangenaam. Ten eerste heeft hij minder kans dat hij per ongeluk te hard inwerkt en ten tweede kan de ruiter op deze manier de 'stangteugel' alleen gebruiken als hij dat nodig vindt. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als het paard op weg naar huis niet meer bereid is om te reageren op de inwerking door middel van de bovenste teugel.

GESCHIKTHEID

Ondanks de per definitie onduidelijke werking van de pelham reageren veel paarden er heel goed op. En niet alleen zij; ook veel ruiters zijn heel tevreden met dit bit. De pelham wordt nog steeds veel gebruikt bij het rijden van jachten en het voorstellen van jachtpaarden en ook springruiters maken regelmatig gebruik van de pelham. De pelham is een prima bit voor een paard dat niet van het trekken en knijpen van een trens houdt en een ruiter heeft die graag met een voortdurend teugelcontact wil rijden. Ook is de pelham erg geliefd bij ruiters die het prettig vinden om de hefboomwerking van de pelham 'achter de hand te hebben', en/of het omgaan met de stang en trens te moeilijk vinden.

**Geplaatst**: 13-03-02 23:43

Geplaatst: 13-03-02 23:43

jantina"]
Ik reed overigens wel met 1 teugel, met zo'n verbindingsleertje
[/quote]

[quote="Margreet schreef:
De pelham is ontworpen om in één bit twee bitten te kunnen verenigen en daardoor verfijnder in te kunnen werken. Om daar gebruik van te kunnen maken MOET de pelham met twee teugels gereden worden. Het gebruik van een pelhamriempje of het bevestigen van één teugel aan de onderste ring heeft niets meer te maken met rijkunst, maar komt neer op het gebruik van het bit als breekijzer. Het ontkent de zin en werking van de pelham volledig en werkt hard en eenzijdig in op de paardemond. (Een pelhamriempje is een riempje dat de twee teugelringen van de pelham met elkaar verbindt. De teugel wordt dan aan dit riempje bevestigd).

Foei Jantina! Knipoog

**Geplaatst**: 14-03-02 00:02

Geplaatst: 14-03-02 00:02

jantina schreef:
Ik zou dat bit niet gauw aan zomaar Jan en Alleman aanbevelen.
Ik heb er een hele tijd mee gereden. (jaja)

Ik ben blij met mijn dubbelgebroken trensje en Isolda is door de jaren heen nogal wat liever geworden. Of misschien zijn we meer naar elkaar toegegroeid

Een heel goed voorbeeld dat je naar een ander bit (of hulptteugel of wat dies meer zij) grijpt omdat je het anders even niet meer weet. Maar zoals alle hulpmiddelen moet je ze ook weer weg kunnen leggen, en dat heb je in dit geval gedaan....terug naar dubbelgebroken trens. Heel goed!

**Geplaatst**: 14-03-02 00:49

Geplaatst: 14-03-02 00:49

Oh jee, ik ben al net zo slecht als Jantina met mijn verbindingsstukje Haha!

Mijn paard was een fantastisch paard maar hij had een probleempje en dat was dat hij heel goed wist wat de kortste route naar huis was. Helaas ging hij er dan op een verschrikkelijke manier vandoor en was niet meer te stoppen. Omdat ik dan uit alle macht probeerde om hem de andere kant op te sturen zijn we meer dan eens onderuit gegaan.

Mijn instructeur adviseerde mij om met een Pelham te gaan rijden en dat was voor ons de oplossing. De eerste keer dat hij de inwerking van dat bit voelde schrok hij er echt van en sindsdien ging het perfect buiten. Hij heeft nooit meer geprobeerd om er vandoor te gaan. Ik reed met een hele lichte aanleuning en hij werd steeds gemakkelijker te rijden in de bak met een bustrens omdat ik niet meer zo veel hoefde in te werken. Ik gebruikte de Pelham uitsluitend buiten. Af en toe probeerde ik weer op een ander bit buiten te rijden maar dat was geen succes.

Dit paard mis ik tien jaar na zijn dood nog steeds omdat ik zo'n fantastische band met hem had. Zonder de hulp van de Pelham had ik het misschien wel opgegeven.

Maar het is wel een scherp bit dus voorzichtigheid is geboden. Niet alle paarden reageren er zo goed op als mijn paard.

**Geplaatst**: 14-03-02 11:02

Geplaatst: 14-03-02 11:02

Waldo wordt in de jacht ook met pelham gereden. Met dubbel teugelstukje...

Ik heb er zelf nooit mee gereden dus kan niet echt zeggen hoe of wat. Maar ik vind het verhaal uit Ruiters en Rechters wel een beetje vaag, de pelham zou zijn uitgevonden omdat sommige jachtruiters niet met stang en trens om konden gaan, maar de pelham moet wel met twee teugels gereden worden...? Wat is dan in hemelsnaam makkelijker aan de pelham dan aan S&T?

**Geplaatst**: 14-03-02 14:17

Geplaatst: 14-03-02 14:17

Ik weet verder niet zoveel over de inwerking ed. maar ik heb de pelham in die zin inderdaad als breekijzer gebruikt.
Braaf=lange teugel, Extreme duivel

is aanhalen..... Helaas pinkakaas voor Isolletje.

Maar ik moet zeggen dat het bij ons geen nadelige gevolgen heeft gehad. Isolda heeft er niet een betonachtige mond van gekregen. Het trensje werkt nog goed in, gelukkig maar.

Niet ieder paard kan trouwens zo'n bit waarderen. Als ik Berber dat ding inhang, gaat ze over de rooie. Is ze niet van gediend en ik kan er wel van uit gaan dat er iemand gelanceerd word Extreme duivel

Terwijl het goed past ed. en ze ook een liverpool gewend is voor de wagen. Waarschijnlijk is het de combi van gebroken bit en kinketting ofzo Verward