Ik ben daar heel simpel in: snoepjes/brokjes gebruiken. En wel als volgt:
Basisregel: stilstaan = snoepje.
Oefen met een helper op de grond die het paard een snoepje kan geven (goed timen!).
Eerst alleen oefenen met stilstaan met een doorhangende (!) teugel. Net zo lang oefenen tot dat dit lukt. Opbouwen: 5 seconden rustig stilstaan = snoepje. 5 seconden rustig stilstaan met ontspannen doorhangende teugel = snoepje.
Goed bevestigen! Rustig stilstaan zònder vastgehouden te worden is namelijk absoluut een voorwaarde om verder te komen.
Dan het op- en afstappen oefenen.
Eerst opstappen. Kun je opstappen zonder dat je de teugel nodig hebt om het paard stil te laten staan? Zo niet, oefen dat dan eerst met hulp op de grond en met snoepjes als beloning.
Dan opstappen - stil blijven staan - bovenlichaam voorover, alsof je af wil stappen. Mooiste zou zijn als je daarbij uiteindelijk lekker over de hals van je paard heen kan hangen en hij daarbij rustig blijft staan. Volgende stap: voorover leunen en voeten uit de beugels. Beetje wiebelen met je benen. Paard daarbij stress en weg willen lopen: rustig weer stilzetten (door de helper zodat je geen teugeldruk hoeft te gebruiken, jij blijft neutraal en ontspannen). Blijven stilstaan: snoepje. Heb geduld en blijf rustig en consequent.
Volgende stap: voorover leunen, beugels uit en rechteronderbeen optrekken. Gaat dat zonder stress, dan een keer je been eroverheen zwaaien en afstappen, zo rustig en vloeiend mogelijk. Accepteer het als dit niet direct zonder negatieve reactie van het paard gaat, laat de helper het paard goed vasthouden zonder hem te kort te houden, liefst ook het hoofd steeds een beetje omlaag begeleiden voordat jij weer afstapt (adrenaline af laten vloeien). Niet geruststellen of corrigeren met stem, blijf neutraal, rustig en zeker (geldt ook voor de helper uiteraard)
Zo een beetje blijven oefenen, zonder tijdsdruk. Steeds afwisselen tussen vooroverleunen - benen wiebelen - daadwerkelijk afstappen.
Heel belangrijk: neem echt de tijd en voorkom dat je zelf gestresst, ongeduldig of gefrustreerd wordt. Zen blijven dus. Accepteer dat dit misschien veel tijd en veel oefensessies gaat vergen.
Je kunt dit ook doen d.m.v. clickeren. Dan vervangt de clicker geleidelijk het snoepje (ff googlen voor meer info over clickertraining)
Gaat bovenstaande goed, dan opstappen -rondje rijden - afstappen. Let daarbij steeds op je eigen ontspanning en je ademhaling. Rij bij voorkeur met een wat langere teugel en corrigeer weglopen/rennen door rustig een (kleine) volte in te zetten, in plaats van je paard met je teugels op de rem te zetten.
Op deze manier kun je het vertrouwen van je paard opbouwen, hem leren zich te ontspannen als hij gestresst is en negatieve (vlucht)reflexen afbouwen.
Zie je dit allemaal niet zitten, of lukt het niet op bovenstaande manier het patroon te doorbreken, overweeg dan om een deskundige en geduldige trainer in te schakelen. Het probleem is serieus genoeg om daarin te investeren als je er zelf niet uitkomt.
Succes!