Geplaatst Sinaeda, keizer van de omvorming
Vraagt men een willekeurige sportpaardenfokker naar een gewenste afstamming dan zal hij in acht van de toen gevallen in de derde of vierde generatie de naam Sinaeda noemen. De achterkleinzoon van Gambo, onze vorige stempelhengst in de serie, heeft dan ook naam gemaakt in Nederlandse fokkerij. Sinaeda´s dochters hebben in combinatie met de Trakehner Marco Polo aan de basis gestaan van excellente sportpaarden. Van de achttien zonen die van Sinaeda goedgekeurd werden, wat een unicum is, heeft er eigenlijk niet één uit de schaduw van zijn vader kunnen komen.
Als we het hebben over stempelhengsten noemt bijna iedereen Sinaeda. Niet verwonderlijk als we kijken naar de invloed van de zoon van de importmerrie Morgenster en Camillus, die in de omvorming naar het moderne sportpaard een grote invloed heeft gehad. Daarbij moet ook direct zijn opvolger Marco Polo worden genoemd die profiteerde van de basis die Sinaeda en Commandeur gelegd hebben in het gebied rond het Friese Surhuisterveen.
De wortels van Sinaeda, gefokt door Ir. W.D. Oosterbaan in Tzummarum, liggen echter in Holstein. Het is 1950, de heren J.K. en C.P. Wiersema reizen naar een hengstenshow in Hamburg om een indruk te krijgen van de Duitse hengsten. De Trakehners spreken hun het meeste aan, maar ze zijn te licht voor de bij het NWP ingeschreven landbouwrijpaarden. De Hannoveraanse hengsten vinden de heren Wiersema te voos, Oldenburgers heeft het NWP al meer dan genoeg gebruikt in haar fokkerij, dus valt hun oog op de Holsteiners. Maat, massa, beweging en het exterieur spreken dermate aan, dat het bestuur van het NWP geadviseerd wordt een hengst uit Holstein te importeren.
Morgenster
Het bestuur is hier op tegen, omdat één hengst wel eens te veel invloed zou kunnen krijgen en het Groninger type naar de achtergrond zou drukken. Na rijp beraad komt het bestuur met de heren Wiersema tot een compromis: er mogen merries uit Holstein geïmporteerd worden.
In 1951 schaft de aankoopcommissie van het NWP, bestaande uit fokkerijleider Maarsingh, Wiersema en Poelstra, 17 merries aan in Holstein. De koop ging bijna niet door, omdat de Duitsers de merrie Morgenster, de beste van het stel, niet vrij wilden geven. De merries verkocht de aankoopcommissie aan haar leden.
Fagonia (v. Lichtblick) was één van die merries, die middels haar zoon Uniek keur (v. Uppercut xx) nog steeds invloed heeft in onze fokkerij. Ook de grootmoeder van Jasper behoorde tot het selecte groepje merries.
Morgenster, nummer één op het verlanglijstje, kwam uit Holsteinerstam 1907 van Weber in Brande. Morgenster´s volle zus Isolde bracht in combinatie met de volbloedhengst Cottage Son xx de hengst Consul, de vader van de preferente Joost. Isolde is ook de moeder van Christine Stückelberger´s Granat, de dressuurcrack uit de jaren zeventig. De heer J.K. Wiersema, de ontdekker van de merrie, is nog altijd enthousiast als hij vertelt over Morgenster en haar nafok: "Morgenster is voor mij de beste merrie die ik ooit gezien heb. Ze was niet volmaakt, maar echt fantastisch. Ze zou later voor de fokkerij evenveel waard blijken als alle andere merries uit Holstein bij elkaar."
De groep Holsteiners merries werd in een apart register opgenomen bij het NWP. Ook de nafok uit deze merries plaatste de jury apart. Dat gold ook voor Sinaeda en zijn broer, de eveneens gekeurde hengst Senator (v. Paladijn). Pas in 1965 werd Sinaeda tussen de andere hengsten geplaatst en werd toen vlot kampioen.
Senator was het eerste veulen van Morgenster. Van hem zijn in de mannelijke lijn geen opvolgers in de fokkerij opgenomen. Net als Sinaeda heeft hij in de vrouwelijke lijn meer invloed gehad. Zo is zijn dochter Friedhilde II de grootmoeder van Nimmerdor, was Hubertina de moeder van Sicco (v. Sinaeda, dus ingeteeld op Morgenster) en grootmoeder van de hengsten Marlando (v. Magneet) en Pentagon (v. Erdball xx).
Morgenster bracht naast Senator en Sinaeda twee merries, Milea (v. Verdi) en Hera (v. Camillus). Milea is de moeder van de goedgekeurde hengst Tolbert (v. Erdball xx), Hera is de overgrootmoeder van Magnaat (v. Marco Polo).
Camillus kwam net als Sinaeda ter wereld in de stal van Ir. W.D. Oosterbaan. Camillus was een achterkleinzoon van Gambo, via de lijn Cambinus-Kambius-Gambo. De moedersvader van Cambinus was de Oldenburger Godin.
Verreweg de beste
Sinaeda werd geboren op 12 april 1955 en als driejarige goedgekeurd. J.K. Wiersema herinnert zich een anekdote van het eerste optreden van Sinaeda als veulen. "Sinaeda verscheen ter keuring. Daar kwam Maarsingh aan, die jureerde en die vraagt mij: "Wiersema jong, hoe denk jij daarover, over dat hengstveulen?" Ik had hem al lang bekeken en vond het een aparte. Ik zeg tegen Maarsingh: "Zet hem maar bovenaan, want het is verreweg de beste die erbij is, er is er geeneen die op hem lijkt." Dat heeft de jury toch aangedurfd en hem op kop geplaatst."
Op de bedrijfsproef na, waarvoor Sinaeda een IA-proef haalde, werd de hengst niet in de sport uitgebracht. De eerste jaargang veulens van Sinaeda bleek direct een voltreffer. Op de keuring staken ze met kop en schouders boven de rest uit. Toch durfde de jury ze niet allemaal op kop te plaatsen. De eerste twee waren van Sinaeda, vervolgens van een andere hengst, afgewisseld met de veulens van de overige hengsten. In 1962 op de Centrale Keuring in Leeuwarden is de eerste jaargang van Sinaeda drie jaar. De eerste zeven geplaatste merries zijn allemaal van hem, net als de nummers één en twee bij de tweejarigen en de nummers één tot en met drie bij de jaarlingen. Op basis van deze eerste fokresultaten bevorderde de fokleiding van het NWP Sinaeda al op zevenjarige leeftijd tot preferente hengst. Pas in 1965 mag Sinaeda meelopen met de andere hengsten in één rubriek. Hij werd met overtuiging algemeen kampioen.
Sportman
Achttien zonen zijn er van Sinaeda goedgekeurd, die in de fokkerij niet dat stempel hebben kunnen drukken zoals hun vader en diens dochters dat hebben gedaan. Ligt de dominante vererving van Sinaeda in de vrouwelijke lijn in het verlengde van de grote invloed die Morgenster heeft gehad op haar nafok?
Van het bloed van de volle broers Senner en Sportman kunnen we de huidige fokkerij nog steeds profiteren. Naturel (v. Lucky Boy xx) komt uit de Sportman-merrie Durena, die ook de hengst Realist bracht. Een heel beroemde kleinzoon van Sportman is Irco Marco, de zoon van Irco Polo (Marco Polo x Sinaeda), sterk ingeteeld dus op Sinaeda. Irco Marco verdedigde vele malen de kleuren van Zweden in de internationale springsport en behoort inmiddels tot de Europese topverervers op de ranking met Marcoville en Feliciano van Maria Gretzer als bekendste zonen. Het bloed van Senner vinden we terug bij de hengsten Nabuur, in de tweede generatie, en bij Hamilton in de vierde generatie.
Hoewel Sinaeda al meer dan 30 jaar geleden is overleden aan de gevolgen van een longaandoening is zijn invloed middels klein- en achterkleinzonen en hengsten met Sinaeda als vader van de overgrootmoeder in de hengstenstapel anno 1998 nog aanzienlijk. Deze hengsten zijn genoemd in bijgevoegde tabel. De Marco Polo-zonen Irco Polo en Legaat als ook achterkleinzoon Renville hebben in de springpaardenfokkerij van de afgelopen twintig jaar een positieve bijdrage geleverd.
Irco Polo´s moeder Lottie mag gerekend worden tot de betere dochters van Sinaeda. Haar dochter Zottie en kleindochter Oklahoma staan voor een sterke springfamilie. Jonkvrouw, de volle zus van Sportman en Senner, is de moeder van Akteur (v. Amor), die na een internationale springcarrière met Hans Horn als dekhengst terug in de fokkerij kwam.
Commandeur was de voorganger van Sinaeda op het station van de hengstenvereniging Surhuisterveen en omstreken. Die combinatie van Commandeur-merries met Sinaeda paste bijzonder goed. Sinaeda stond de laatste drie jaar van zijn betrekkelijk korte leven op stal bij De Vries in Surhuisterveen. In die plaats had hij altijd al ter dekking gestaan bij het café van Fokkinga. De jonge Commandeurs waren luxe paarden. Daar paste Sinaeda heel goed bij. Commandeur moest wedijveren met Gambo, maar in het gebied waar Commandeur ter dekking stond was niet zo´n grote behoefte aan het model zoals Gambo dat fokte. Op de lichtere grondsoort hadden de Friese boeren geen behoefte aan de Gambo´s, de luxe Commandeurs konden het werk prima aan. De combinatie Sinaeda x Commandeur leverde de goedgekeurde hengsten Spartaan en Staalmeester (volle broers), Zalanta (de grootmoeder van Renville), Lottie (de moeder van Irco Polo) en nog vijf goedgekeurde zonen die in bijgaande tabel worden genoemd. Naast Irco Polo en Legaat werden er meer hengsten goedgekeurd uit een Sinaeda moeder en Marco Polo als vader: Miro (m. Ogienne model), Otto (m. Sjaan model pref), Ico (m. Sonja ster) en Legaat´s volle broer Monarch (m. Lanita model pref). Uit dezelfde combinatie is Marius geboren, een telg van de Freiminka stam, die met Caroline Bradley furore maakte in de springsport en in zijn zoon Milton één van ´s werelds beste springpaarden bracht.
Halewijn (Pelion x Ozelli model pref) en Rembrandt (Uppercut xx x Mimosa model pref) stammen van Sinaeda dochters en werden beide ingezet in de KWPN-fokkerij. De laatste hengst die rechtstreeks uit een Sinaeda dochter stamt en nog steeds actief is in de fokkerij is Zuidhorn De zoon van volbloed Le Val Blanc xx en de merrie Ritta (mv. Tello) behoort ook tot het selecte clubje hengsten die met regelmaat kinderen brengt die het in de internationale springsport goed doen.
Sinaeda, de zoon van Cambinus en de schitterende merrie Morgenster, heeft een aanzienlijke bijdrage geleverd aan de positie die de Nederlandse fokkerij wereldwijd inneemt. In de periode van de omvorming van het klassieke Groningse paard naar het moderne sportpaard heeft Sinaeda een keizerrol vervuld. In navolging van zijn moeder Morgenster en de initiatiefnemers van de import van zijn moeder heeft Sinaeda de omvorming in gang gezet.
***
Omschrijving
Sinaeda kreeg van de fokleiding van het NWP de volgende omschrijving: De hengst is ruim van maat, doch zeer fors ontwikkeld, hard en droog, hij heeft veel front, schouder-schoft, het achterbeen is even kort van schenkel, de bewegingen zijn best en ruim met veel schoudervrijheid.
***
Primeringen
1e enterpremie
1e twenterpremie
1958: 1e voorlopige premie
1960: 1e premie
1959: landbouwwagen 2e van 2; zadel 2e van 2; concourswagen 1e van 2
1959: bedrijfsproef 1A premie
***
Hengsten in de huidige KWPN-stapel
Hengst uit Sinaeda-moeder:
Zuidhorn
Hengsten uit Sinaeda grootmoeders van moederskant:
Argus
Cavalier
Clavecimbel
Triton
Hengsten met Sinaeda overgrootmoeders van moederskant:
Ekstein
Equador
Focus
***
Goedgekeurde zonen
Silvano mv. Commandeur
Sibolt mv. Commandeur
Senner mv. Tello
Soliman mv. Noorderlicht
Sigurd mv. Paladijn
Safari mv. Commandeur
Strateeg mv. Grafiet
Spartaan mv. Commandeur
Stefan mv. Folkert
Sportman mv. Tello
Schout mv. Commandeur
Samo mv. Commandeur
Staalmeester mv. Commandeur
Sebo mv. Senator
Sikko mv. Senator
Sinatra mv. Patriot
Compagnon mv. Senator
Corbulo mv. Graniet
Door: Jacques Verkerk
Uit: De serie Stempelhengsten, In de Strengen nr. 2, 29 januari 1998
