Doordat ik vandaag een hoefbevangen pony tegenkwam die precies zo liep als de pony in deze filmpjes en ik veel verkeerde en achterhaalde ideeen over hoefbevangenheid tegenkom in de posts hier van de ts, wil ik toch even duidelijk maken hoe hoefbevangenheid in werkelijkheid werkt:
- Het idee 'als de pony die het vaakst hoefbevangen is nu nergens last van heeft, dan kan een andere pony het nu dus ook niet hebben'.
Nee: Paarden zijn individuen, en individuen hebben allemaal een andere stofwisseling, spijsvertering, hormonaal systeem en noem maar op. Ik heb normaal gesproken een gevoelige huid, mijn moeder heeft nooit ergens last van. Ik probeerde een nieuwe huidcreme en die beviel goed. Mijn moeder kreeg vuurrode uitslag op haar gezicht. Dat kan dus niet aan de huidcreme liggen? Jawel: mijn moeder kan allergisch zijn voor dat ene wat in die creme zat, maar het is ook goed mogelijk dat haar systeem jarenlang vanalles kon incasseren, maar nu gewoon een grens heeft bereikt. Dat heeft dus niets te maken met een specifieke aanleiding, maar alles met een emmertje dat na zoveel jaren vol zit en overloopt. Hoe ouder de mens/pony, hoe voller de emmertjes zitten en hoe minder incasseringsvermogen ze hebben. Als de suikerhuishouding jarenlang onder druk is gezet door verkeerd voeren met alle suikerschommelingen die daarbij horen, dan kan dat er op latere leeftijd voor zorgen dat een pony al insulineresistentie of hoefbevangenheid krijgt van de schommeling tussen hooibeurt/geen hooi, of zelfs al van de eenzijdigheid van alleen hooi, of het feit dat de pony een deken draagt. Een jong, gezond paard dat 24/7 een deken op heeft kan heel veel compenseren door bijvoorbeeld vitamines zelf aan te maken in ongunstigere omstandigheden, maar een oud paard kan ineens een ernstig gebrek aan vitamines krijgen doordat dat zelf-maak-systeem niet meer goed werkt. En dan krijgt je paard 'ineens' een gebrek terwijl hij al 20 jaar exact hetzelfde eet...
- Als een pony nooit door slecht voer hoefbevangen is geweest, dan wordt hij het ook nooit als hij nu alleen op hooi leeft.
Nee: van hoefbevangenheid werd vroeger gedacht dat het door eiwitten kwam. Sinds een jaar of tien worden eiwitten niet als meer de boosdoener gezien, maar suikers, vooral fructaan in gras. Een paar jaar geleden is men echter nog verder gaan kijken naar hoefbevangenheid, mede doordat veel paarden die alleen nog maar hooi krijgen en op een paddock wonen alsnog 'onverklaarbaar' hoefbevangen werden. Inmiddels is de wetenschap alweer een stap verder: hoefbevangenheid wordt niet alleen veroorzaakt door voer, maar ook door hormonen, in het bijzonder de seasonal rise. Je kunt een paard elke dag hetzelfde plukje hooi geven en hij kan alsnog HB raken als zijn hormoonsysteem kapot is. Bij paarden die zo enorm obees zijn geworden en zo'n uitbulkende kap op de nek hebben weet je al 100% zeker dat zijn hele hormoonsysteem naar de knoppen is gegaan doordat al die vetbulten hun eigen hormonen af beginnen te geven. Dat is het grootste probleem bijvoorbeeld met cushing- en insulineresistente paarden, niet dat ze bij een verkeerd dieet zo snel vetpockets krijgen, maar dat die vetpockets vervolgens hormonen gaan produceren die door het hele lichaam voor ontstekingen zorgen, onder andere in de hoeven.
Hiermee wil ik trouwens niet zeggen dat de pony hoefbevangen is - daarvoor heb je echt een dierenarts nodig - misschien dat er een dubbele hoefzweer is of te dunne zolen of iets anders, maar het leek me wel handig om even de hier genoemde denkfouten over hoefbevangenheid te ontkrachten.
Even kort een reactie op dit filmpje:
[
Video ]- de pony heeft aan de voorkant enorm lange tenen. Waarom is dat zo? Dat is bij paarden met artrose of ataxie al erg onhandig en kan het ziektebeeld zelfs verslechteren (in plaats van dat ze de natuur zijn werk kunnen laten doen in het afrollen moeten ze als het ware over de teen heen stappen), maar bij hoefbevangenheid is dit helemaal extreem pijnlijk.
Ik weet niet of je bijvoorbeeld door de vakantie teveel tijd tussen de bekapbeurten hebt laten vallen of dat je bekapper slecht werk levert, maar die teen moet er in beide gevallen zo snel mogelijk af.
Zelfs als je paard echt atactisch blijkt: het paard van een vriendin had serieuze ataxie (vastgesteld met rontgenfoto's, symptomen in de achterhand coordinatie) en na een paar jaar ging het opeens snel slechter. Nieuwe foto's gemaakt maar daarop was niets te zien, en uiteindelijk zijn ze naar de hoeven gaan kijken. Die bleken al een jaar door de nieuwe smid van stal te zijn gedaan en die was erg fan van hoge hoeven met lange tenen bij dressuurpaarden. Een andere bekapper heeft de hoeven bekapt zoals ze hoorden te zijn en daarna liep het paard weer als vanouds. Wat een verslechtering van de ataxie leek (ze dachten zelfs aan inslapen) bleek gewoon verslechtering door slechte hoeven te zijn. Met deze hoefvorm doe je geen enkele pony plezier.
- de pony loopt hier op een wei. Er staat 'geen gras' op zoals je schrijft, maar juist dit soort grasstompjes zijn het allergevaarlijkst voor obese paarden zoals deze.
- als een paard zo slecht loopt op harde ondergrond, zet hem dan op een zachte ondergrond. Hoefbevangen/slecht bekapte paarden huilen bijna van opluchting als ze hun hoef niet meer over een harde ondergrond om hoeven te knakken, en atactische paarden/paarden met artrose hebben sowieso minstens de helft van de dag een stevige maar zachte bodem nodig, zeker als je weet dat ze niet meer durven te gaan liggen. Dat betekent namelijk over het algemeen bang zijn voor de pijn en het ongemak van weer omhoog komen, en een zachte bodem verzacht de klap, mocht hij ongecoordineerd omhoog komen of zelfs vallen. Kun je paard niet op een zachte paddock of in een bak zetten?
- en voor de rest wat de rest ook zeg: zet je persoonlijke fascinatie voor homeopatische middeltjes, alternatieve behandelingen en voedingssupplementen even in de ijskast, en bel een dierenarts en een hoefsmid/bekapper - en als die op vakantie zijn dan bel je er nog 10, want dit paard verkeert in acute nood. Want zelfs al zou je hem nu direct op zachte, stevige ondergrond zetten en hem correct op de voeten laten zetten, en zelfs al blijkt het géén
hoefbevangenheid: met elke pas die je hem op deze manier laat zetten maakt hij zijn lichaam (en de artrose en de ataxie en de toch al beschadigde werveltjes) steeds verder kapot.
En dat doet hij nu dus al twee weken.