Algemeen
Mr T van Lagonda in westerntuig. Foto: Luckyshots
Het komende jaar gaan we elke maand een nieuwe discipline uitlichten! Voor januari is dat western rijden geworden en dat zal over een aantal delen verdeeld worden.
Het western rijden komt uit Amerika en vindt zijn oorsprong door het werk van de cowboy die door het werken met vee de beschikking moest hebben over een paard dat ontspannen, rustig, werkwillig en meedenkend was. Uiteindelijk is hier een western rijstijl uit ontstaan die voor zowel de recreatieruiter, als de wedstrijdruiter een uitdaging is. Inmiddels is de populariteit van het western rijden groeiende en dit blijkt ook wel uit de druk bezochte wedstrijden, de vele recreatieruiters, de vele ranches waar lessen kunnen worden gevolgd, de western stores, de boeken en video's over western rijden.
Bij de western gaat het om een goede samenwerking tussen ruiter en paard waarbij het paard op lichte druk reageert.
De western wedstrijdsport bestaat uit vele onderdelen en in dit deel zullen we de meest voorkomende bespreken.
Dressuur onderdelen
Trail
Bokker Daihyo met Jim in de trail
De proef bestaat uit minimaal zes hindernissen waarvan drie verplicht:
– een hek, wat geopend en gesloten moet worden nadat de combinatie er door is gereden
– minimaal vier balken waar het paard over moet stappen zonder deze aan te raken
– het achterwaarts gaan volgens een bepaald patroon (vaak een L-figuur) tussen balken of pionnen.
Deze drie hindernissen worden aangevuld door een bruggetje waarover heen gelopen moet worden, slangfiguur rijden tussen balken of pionnen in draf of galop, iets van A naar B brengen en een complete draai maken in een klein vierkant zonder de balken aan te raken. De genomen hindernissen bij trail worden door de jury beoordeeld. De manier hoe het paard reageert en de hulpen die de ruiter geeft staan centraal in de beoordeling.
Paard in een sliding stop. Foto: Marlies Trap
Reining is afgeleid van het originele werk van cowboys uit de Verenigde Staten. Het is de dressuur onder de westerndisciplines. Bij reining rijden de ruiters een proef in galop. Het is de bedoeling om het paard met bijna onzichtbare hulpen van de benen en teugels (de 'reins') te leiden. In de proef zijn verschillende oefeningen verwerkt, zoals spins (snelle draai om de achterhand), cirkels, wissels en sliding stops. De paarden worden beoordeeld op vloeiende uitvoering van de elementen alsmede op snelheid en spektakel.
Western Pleasure
Pleasure paard. Foto: Yessica de Reus
Combinaties worden bij Western Pleasure gestraft voor een te hoge snelheid, verkeerde gang op het gevraagde moment, verzet van het paard, te diepe of te hoge halshouding van het paard of break of gait (uit de betreffende gang vallen). Het paard moet aan een losse teugel gereden worden, zonder overmatige of storende correcties van de ruiter.
Horsemanship
De klasse Horsemanship bestaat uit twee onderdelen. Aan het begin van de klasse worden alle ruiters in de arena gevraagd, waar ze zich moeten opstellen op de korte zijde.
Het eerste gedeelte is individueel, waarbij een proef gereden moet worden. In deze proef kunnen alle gangen gevraagd worden, achterwaarts, wendingen om de achterhand en voorhand en galopwissels.
In het tweede gedeelte worden alle ruiters gevraagd om in de stap op de hoefslag te rijden en de jury zal nog een stukje Pleasure vragen. Het doel van Horsemanship is te kijken wat de ruiter kan en niet wat de kwaliteiten van het paard zijn. De jury kijkt naar de teugelhulpen en de algemene houding van handen, armen, benen en lichaam. Het geheel moet relaxed overkomen, zonder onnodige hulpen of verschuivingen van de zit.
Een combinatie tijdens Ranch Riding. Foto: Marlies Trap
Met de Ranch Riding wordt duidelijker teruggegrepen naar het oorspronkelijke werk met het paard op de ranch. Het paard wordt meer voorwaarts gereden, maar moet zich daarbij wel gewillig aan de hulpen staan. In het pattern worden de verschillende gangen, side-pass, galopwissels, spins en het over balken gaan gevraagd.
Opstelling na een hunter proef. Foto: Marlies Trap
Dit onderdeel is afgeleid van de Engelse rijstijl en zowel de kleding van de ruiter als het harnachement van het paard komen daar vandaan. Net als bij pleasure moet je op beide handen alle gangen laten zien. De gangen bij de Hunter under Saddle heten de walk (stap), trot (draf), extended trot (uitgestrekte draf) en canter (galop). Het paard hoort voorwaarts gereden te worden waarbij gehoorzaamheid, werkwilligheid en een vriendelijke uitdrukking van het paard beoordeeld worden.
Aan de hand onderdelen
Trail in hand. Foto: Yessica de Reus
Het zit al in de naam, trail in hand. Je neemt een aantal hindernissen uit een trailparcours waarbij je het paard aan de hand mee neemt.
De verplichte hindernissen zijn als volgt:
- Het openen, doorgaan en sluiten van een hek. Het hek dient vanaf de linkerkant (met de linkerhand) van het paard gehanteerd te worden en mag nooit een gevaar vormen voor paard of geleider.
- Het gaan over (minstens) vier liggende balken of stangen. Afhankelijk van de gang zijn hier minimale tussenlengtes voor vastgesteld.
- Achterwaarts hindernis. Dit kan bijvoorbeeld een vorm zijn afgezet door balken, of een achterwaartse slalom.
Hier wordt je beoordeeld op kwaliteit van beweging, gehoorzaamheid, aandacht voor de hindernissen en het vertrouwen en accepteren van de geleider.
Opstellen voor de jury. Foto: Marlies Trap
Hier zit het ook al in de naam: showmanship. Je loopt een proefje waarbij de jury naar de persoon kijkt die het paard voor brengt en wordt je beoordeeld op het totaalbeeld, verzorging van het paard, uitrusting, presentatie van het paard, manier van tonen in stilstand en beweging en de alertheid van het paard. In de proef kan stap, draf, uitgestrekte draf, wendingen en achterwaarts gevraagd worden. Ook moet je op een gegeven moment je paard vierkant opstellen en voorstellen aan de jury.
Halter
Bij halter wordt een paard beoordeeld op het exterieur. Hierin doe je een stukje walk en jog en een wending. Vervolgens stel je je paard vierkant op bij een jury die een rondje om je paard loopt zodat de houding en exterieur goed beoordeeld kunnen worden.
Lead line. Foto: Marlies Trap
Lead line is voor kinderen die nog niet zelfstandig mogen of kunnen starten. Met dit onderdeel kunnen ze kennis maken met een wedstrijd en hoe alles in zijn werk gaat. Het paard heeft hierbij een extra begeleider op de grond die extra controle heeft via een halster en touw onder het hoofdstel. De procedure is gelijk aan die van Pleasure. De oefeningen die gevraagd kunnen worden zijn walk, jog, reverse (in walk), stop en backup.
Snelheid onderdelen
Bokker CBarrelracer tijdens een barrelrace. Foto: SternFoto
Eén van de spannendste snelheidsspelen is de barrelrace. Hierbij worden drie tonnen in een driehoek geplaatst en om elk van de tonnen moet een cirkel gereden worden. De combinatie mag kiezen waar die het eerste omheen rijdt. Dat is het rechter of linker vat, het derde vat staat aan het einde van de arena en wordt als laatste omcirkeld.
Dan volgt er een sprint naar de finish-line. Het paard dat het snelst is en tevens geen vaten heeft omgegooid, is de winnaar.
Pole Bending
Pole Bending is een snelheidsonderdeel. Het paard wordt op snelheid en wendbaarheid getest. Er staan 6 palen in een rechte lijn op 7 meter afstand van elkaar. Met een vliegende start gaat de deelnemer naar de laatste paal, om dan in slalom om de palen terug te komen dan weer slalom om de palen heen naar de laatste paal, om vandaaruit in een razend tempo langs de palen naar de finish te gaan. Juist timing perfecte wendbaarheid en hoge snelheid, daar gaat het om!
Achter een koe aan. Foto: bokker Flip
Werkend element
In de western heb je ook nog competities in het werken met koeien, deze komen in Nederland niet veel voor. Je hebt bijvoorbeeld Cutting, Working Cowhorse en Team Penning.
Bij working cowhorse moet het paard laten zien dat het geschikt is om werkzaamheden op een ranch te verrichten. De beginselen van reining komen hier naar voren. Daarnaast moet het paard tonen dat het cow sense heeft. De working cowhorse bestaat uit 2 onderdelen: dry work (zonder vee) bestaande uit een reining proef en fence work, het werken met vee.
Bij de cuttting moet de ruiter een koe kiezen uit de kudde die in de ring gebracht is. De combinatie moet de kudde oplettend benaderen zonder deze overmatig te verstoren. Als de ruiter heeft bepaald welke koe hij van de kudde wil afzonderen, moet de combinatie de koe zo dicht mogelijk naar het midden van de arena drijven. Twee andere ruiters houden de koe in het midden van de arena, terwijl weer twee andere ruiters zorgen dat de kudde bij elkaar aan de korte zijde van de arena blijft. Het is de taak van het paard om te voorkomen dat de koe terugkeert naar de kudde.
Volgend deel gaan we wat verder in op de verschillende niveaus en prijzen binnen de western!
![[o]](https://boktimg.nl/s/cadeau.gif "Cadeautje!")