Geplaatst Bokt community
Chico heeft het Sidewinder Sydrome.
In Bokkers leggen uit komt iedere maand een Bokker aan het woord om uitleg te geven over een bepaald onderwerp binnen de paardensport of -houderij. Deze maand vertelt ElCamino over het Sidewinder Syndrome. Haar paard Chico heeft dit vrij onbekende syndroom en ElCamino wil ons graag meer vertellen over hoe zij en Chico ermee omgaan.
* Wat is Sidewinder Syndrome?
ESS oftewel Equine Sidewinder Syndrome is een verzamelnaam voor een afwijkende gang bij paarden (“crabwalking”) wanneer er verder werkelijk niets te vinden is aan andere aandoeningen zoals: een afgescheurd heupbandje, ataxie, wobbler, breuken in wervels, hersenbloedingen, trauma van buitenaf etc.
In Amerika wordt een dier in eerste instantie met ESS gediagnosticeerd puur op deze afwijkende gang. Daarna volgt er dan na onderzoek óf een diagnose zoals boven vermeld en is het geen ESS op zich, óf wanneer er geen andere diagnose gesteld kan worden is het een echte ESS.
* Wat zijn de symptomen?
Paarden met ESS vertonen van het een op andere moment opeens afwijkend gedrag. Soms begint het met opvallend scheef staan en vlak daarna ze lopen met de achterhand compleet naast de voorhand wanneer ze rechtuit lopen. Vaak draaien ze hulpeloos in cirkels rond omdat door het scheef hangen naar bijvoorbeeld rechts het rechter achterbeen steeds opzij gezet moet worden om niet om te vallen, hetgeen resulteert in cirkels naar links draaien.
* Wat is de oorzaak van ESS?
Wanneer ze dát toch eens wisten! Dan was er wellicht een hoop duidelijkheid. Het is een onbekend fenomeen, de meeste dieren zijn ouder dan 20 en worden ingeslapen wanneer het optreedt en bij de dieren waarop autopsie gedaan wordt is niks gevonden.
* Komt ESS vaak voor?
Waarschijnlijk meer dan we denken. Het is een heel onbekende aandoening, vooral in Nederland (en Europa). Het is zelfs bij de dierenartsen onbekend en er wordt dan vaak een andere diagnose gesteld. In Amerika is er wat meer over bekend. Het komt vooral bij dieren voor op hogere leeftijd en deze worden vaak ingeslapen omdat er aan andere oorzaken gedacht werd. Mede door mijn topic zijn er diverse mensen geweest die nu achteraf zeggen dat hun dier waarschijnlijk dit gemankeerd heeft.
Chico.
* Welke behandelingen zijn er mogelijk?
Voorop gesteld dat een arts wéét wat er aan de hand is, wordt er intraveneus ingespoten met cortico’s. Vaak een AB kuur erbij en een vitamine injectie voor de spieren. De paarden reageren totaal niet op NSAID’s (bute, metacam) en hebben dan ook geen pijn.
Wanneer de dieren redelijk opknappen wordt er overgegaan op een dagelijkse dosering van prednisolon. Eerst de hoogste dosering van 4 capsules per dag, naarmate een dier stabiel blijft, kán er getracht worden af te bouwen, dat werkt echter niet altijd.
Tevens hebben bij mijn paard Equissage behandelingen wel geholpen in het begin.
Hel erg belangrijk is wel dat de osteopaat iedere 6 weken komt om de boel los te werken anders gaat het lijf dermate vast zitten dat een hoefsmid bv al geen voet meer kan optillen.
Chico krijgt nu de dagelijkse dosering van 4 capsules prednisolon en wat vitamine E voor zijn spieren.
Ik heb een keer geprobeerd af te bouwen wat resulteerde in onmiddellijke verslechtering.
Nu hij na een jaar al een tijdje stabiel is overwegen we toch om binnenkort langzaam weer een pil af te bouwen om te kijken hoe het gaat. Dit is weer zo'n beslissing die 2 kanten op kan: gaat het goed, prima! beter voor zijn lijf, gaat het slecht: spijt dat je het deed... maar dan weet je wel dat het dus écht niet kan en heb ik geen spijt wanneer hij overlijdt aan een probleem in zijn maag vanwege de hoge dosering.
* Wat is de prognose, kan een paard volledig herstellen ?
In Amerika is een onderzoek geweest naar 28 ESS paarden. Hiervan zijn er slechts 2 hersteld in die mate dat er licht werk gedaan kon worden, een aantal heeft langdurig op de cortico’s gestaan en de meesten zijn ingeslapen. Zelf ben ik nu een jaar verder, paard is redelijk recht met wandelen en grazen maar staat wel nog iets scheef.
* Je hebt zelf een paard met Sidewinder Syndrome. Wat is bij hem/haar de oorzaak? Zou je achteraf gezien dezelfde keuzes gemaakt hebben als die je nu gemaakt hebt? Waarom wel of niet?
Chico heeft nu een jaar lang deze aandoening. De oorzaak is bij hem volledig onbekend. Op zondag nog een lekkere buitenrit gemaakt met hem gewoon stap, draf en galop (31 jaar toen) en niks aan de hand. Gewoon zijn vrolijke zelf. De maandag erna was hij aan de longe nog in orde. Op dinsdagavond viel het op met grazen aan de hand dat hij een beetje scheef stond. Woensdagmorgen was het helemaal mis met hem en begon het zoeken naar oplossingen en bedenken wat we gaan doen.
Zou ik dezelfde keuze gemaakt hebben? Jazeker! Helemaal wanneer ik toen vanaf het begin geweten zou hebben wat er mis was. Maar alléén omdat ik zeker wist dat hij geen pijn had! Hij heeft zich wel erg ongelukkig gevoeld omdat hij niet wist wat er met zijn lijf aan de hand was. Hij begreep niet waarom hij zich stootte tegen de staldeur want hij weet niet dat hij scheef is…
Hij was doodmoe en ging niet liggen omdat hij geen vertrouwen had dat hij op stal overeind kon komen. Uiteindelijk wel liggen in de wei/paddock en nu ligt hij weer elke dag in zijn stal!
Na verloop van een tijd wist hij hoe ermee om te gaan. Hij leunde tegen de stalwand wanneer hij moe was en nog niet wilde liggen bijvoorbeeld.
Wat mij erg heeft geholpen zijn contacten met 2 dames uit Amerika die beiden ook een ESS paard hebben gehad. De een is snel overleden na diverse terugvallen. De ander heeft nog 6 jaar geleefd en overleed aan iets totaal anders.
Wel heb ik een aantal punten opgesteld wanneer ik ermee ophoud:
* De prednisolon is slecht voor de maag, wanneer er daar problemen op gaan treden houden we ermee op want zonder de medicatie kan hij niet
* De prednisolon kan als bijwerking HB veroorzaken. Chico ís al chronisch hoefbevangen, mocht hij nu weer bevangen raken houden we er ook mee op.
* Zijn ijzers heeft hij nodig, helemaal nu met dat scheef afslijten, wanneer de smid er geen ijzers meer onder kan krijgen omdat hij geen voetjes meer kan geven houden we ermee op.
* Chico krijgt door de rare afwijkende stand en manier van lopen een misvormde achtervoet. Dit gaat tot nu toe goed en we hopen dat het weer verbetering geeft naarmate hij opknapt. Wanneer deze voet een probleem wordt houdt het ook op.
* Tenslotte: zolang mijn paard nog blij en vrolijk is, door de wei draaft en lekker eet, drinkt, ligt en rolt mag hij blijven, zodra zijn gedrag verandert en hij niet meer happy is nemen we ook afscheid.
Chico zijn vervormde voetje, vóór het beslaan.
* Wil je nog iets meegeven aan de Bokkers?
Trek niet te snel conclusies voor andere mensen. Ik heb veel reacties gehad hier op bokt, op facebook, bij mij op stal en van andere mensen uit mijn omgeving. Dit kon variëren van “top wat je doet” tot nog net geen dierenbeul genoemd worden om wat ik mijn paard nog aan zou doen. Vooral dat laatste doet je zeer! Wanneer je een dier al 25 jaar hebt, je geen beginner in de paarden bent en best wat kennis hebt dan doe je je uiterste best in het belang van het dier. Ik heb zelf óók een moment gehad waarop ik dacht: “en nu is het klaar, inslapen”, maar een laatste optie van de arts blijkt nu toch te helpen en ik ben blij dat gedaan te hebben. Geef niet te snel op !!! Kijk ook verder dan de dierenarts en ga vooral in goed overleg met je arts, smid etc. Het zijn ook gewone mensen die hun best doen en niet álles weten. Ik heb ook een paar keer mijn eigen plan getrokken en iets anders gedaan dan de arts voorstelde, ene keer ging ik op mijn bek en was er een terugval en de andere keer hielp het wél. Wees niet bang om fouten te maken!
De diagnose ESS bij Chico kwam van een arts die tijdelijk in de praktijk kwam werken vanwege een zwangerschapsverlof van een andere arts. Zij had het ooit voorbij zien flitsen op de universiteit van Gent.
Verder ben ik blij dit te kunnen meegeven op een forum als Bokt. Mensen lezen het, herkennen het en ik heb ook op facebook al een paar keer mijn topic aangehaald zien worden. Dat is alleen maar goed.
Filmpjes van Chico:
April 2019:
Augustus 2019:
Maart 2020:
voor je antwoord op "Wil je nog iets meegeven aan de Bokkers?". Ik kan me erg goed voorstellen dat er heel wat diverse meningen en reacties langsgekomen zijn. En dat mag natuurlijk ook, we zijn allemaal ook maar imperfecte mensen met elk ons eigen visie, voorkeur en houding. Maar zeker als je zo'n onzeker pad bewandeld als jij het afgelopen jaar hebt gedaan, kunnen dingen extra hard aankomen. Toch beproef ik veel empathie uit je stukje, en je bent eerlijk en kwetsbaar over wat je tegen kwam en de twijfels die erbij kwamen kijken. Maar ook zie ik een handreiking, naar mensen die mogelijk in de toekomst in hetzelfde schuitje terrecht komen, of zich wellicht herkennen in de onmacht en onzekerheid van je verhaal. Lief en fijn, je bent er niet verbitterd door geraakt zo te zien. 
