Bokt community
Behaard paardenoor. Foto: Quintaenjojo
De afgelopen halve eeuw is het paard van werkpaard tot luxepaard gegaan. Logischerwijs zou je denken dat dat toch veel prettiger moet zijn voor de paarden. Maar is dat zo? Zijn we intussen geen stap te ver gegaan voor ze? Zien wij ze wel als paarden en niet als ‘medemens’?
Neem het scheren en knippen. Een aantal jaar geleden is er driftig campagne gevoerd door de Sectorraad Paarden (SRP) om paardeneigenaren te laten beseffen wat ze nu precies weghalen bij hun paard. Vergeet niet dat alles wat er aan een paard zit zijn functie heeft en deze functies belangrijk zijn voor het welzijn van je paard.
Neem bijvoorbeeld de oren. De oren van een paard zijn zeer belangrijk voor hem, een paard is van nature een vluchtdier en de oren zijn erop ‘gemaakt’ 360 graden te kunnen horen en zo gevaar te kunnen lokaliseren. Belangrijke overlevingselementen moeten ook goed beschermd, want voor een paard in het wild betekent een probleem met zijn oren waarschijnlijk een wisse dood. Maar om het wat meer naar onze tijd te trekken, oren betekenen communicatie tussen paarden en van het paard naar jou! Het orenspel kan jou waarschuwen als er in zijn beleving gevaar dreigt en jij je paard direct kan overtuigen dat er niets aan de hand is. Dus goede en gezonde oren betekenen ook veiligheid voor ons als begeleider. Zulke belangrijke onderdelen als oren zijn dus ook goed beschermd tegen invloeden van buitenaf met haren. De haren in de oren van een paard beschermen hem tegen water, vuil, parasieten en insecten.
Toch zijn wij mensen jaren geleden begonnen met het uitscheren van de oren. En met welk doel? Over het algemeen omdat wij het mooier vinden en het paard meer uitstraling krijgt. Maar het paard betaalt de prijs. En wat is mooi? Is een paard pas mooi als het vermenselijkt wordt of is hij mooi omdat hij paard is?
Ook de tastharen worden veelal weggeknipt. Maar ook deze haren hebben een functie. Een paard heeft niet veel zicht onder de neus en mond, de tastharen nemen het zicht over van de ogen en ‘tasten’ dit voor hem onzichtbare gebied af. Deze haren voorkomen het stoten van de neus tegen bijvoorbeeld de voerbak of verstappingen al grazend in een oneffen stuk weiland. Het weghalen van de tastharen is het weghalen van een stukje zicht van je paard. Om als advocaat van de duivel te spreken, je beschadigt zijn ogen.
Waarom doen we dat? Zien we het paard wederom in de spiegel als onszelf?
En het scheren van het hele paard. Dit is al ver ingeburgerd in paardenwereld of eigenlijk paardeneigenarenwereld. Het is waarschijnlijk een stuk minder belastend voor het paard dan het scheren van oren en tastharen, maar toch. Een paard bouwt een prachtige bescherming op als de dagen korter worden en voor de kou die eraan komt en wat doen wij? Wij scheren het eraf en leggen er een duur deken op. En er zijn hele goede dekens op de markt, maar zo mooi werkend als een paardenvacht zijn ze er niet. De paardenvacht reageert op het weer per moment en kan warmen in de koude uren en luchten in de aangename, zonnige uren.
Foto: Thellwell
In de meeste gevallen van scheren, doen we dit ook weer voor onszelf. Om de winter door te kunnen rijden zonder ze uren uit te hoeven stappen. Of misschien ook weer omdat we de wintervacht ‘lelijk’ vinden en lastig.
Soms is het goed eens kritisch naar jezelf te kijken over het wat en waarom je iets doet.
Om dit verhaal een persoonlijk tintje te geven, zelf scheer ik mijn men-pony’s en waarom, vraag ik mezelf af? Omdat ik graag de hele winter door wil rijden en ze vachten krijgen als oergezonde poolbeertjes.
Ik praat het goed voor mezelf door te zeggen dat ik de pony’s zo veel als kan op het land wil hebben gedurende de dag, ook na het rijden. Doe ik het dan voor de pony’s of toch voor mezelf? Ik blijf tenslotte van het hoofd af? Of ben ik toch egoïstisch en moet de winter gewoon een ‘stapseizoen’ zijn?
Wij mensen hebben nogal de neiging een oordeel te hebben over een ander en wat een ander doet. Maar zelden hebben wij een eerlijk antwoord tegen onszelf en over onszelf. Waarom wij zelf bepaalde keuzes maken ten opzichte van ons paard. Willen we het beste voor ons paard en mag hij paard zijn, of zijn we doorgeschoten en vermenselijken we het paard? En waar ligt de grens?