Geplaatst Fries paard
Foto door Amanda
Noem een land ter wereld en de kans is groot dat er Friese paarden rondlopen. Het ooit met uitsterven bedreigde ras is naar alle windstreken uitgewaaierd. Vrijdag en zaterdag zit het WTC Expo in Leeuwarden, het Mekka voor de Friezenliefhebber, vol met paardenvolk uit alle uithoeken van de aarde.
Het was 1965 dat er nog maar 500 Friese merries stonden ingeschreven in de registers van het stamboek. Het scheelde weinig of de Fries was definitief verdwenen. Nu, ruim vijftig jaar later, lopen er 70.000 goedgekeurde exemplaren rond. Het Friese paard is populairder dan ooit en uitgewaaierd over de hele wereld. In 75 buitenlanden staan zo’n 17.000 Friezen geregistreerd bij het Koninklijk Friesch Paarden Stamboek. (KFPS). In alle uithoeken van de aarde stappen de fiere gitzwarte paarden rond.
Vrijdag en zaterdag komen eigenaren uit al die windstreken naar Leeuwarden voor de parade der kampioenen: de hengstenkeuring. Hier lopen de vaderpaarden, de doorgevers van het ras in de showroom. Hier wordt bepaald welke hengst zijn DNA het beste kan doorgeven. Hier wordt handel gedreven en schudden Friezenliefhebbers uit Pingjum of Peking, Sybrandabuorren of Sydney elkaar de hand.
Die emigratie van de Fries begon zo'n beetje met de handel naar de Verenigde Staten en Canada. Het zijn ook die landen waar in de jaren vijftig veel (Friese) boeren naartoe vertrokken in de grote emigratiegolf. Bij veel Friezen om utens loopt een Fries paard in het land. Zo'n tien jaar geleden, toen de crisis toesloeg, zakte de verkoop naar Amerika wat in. De markt werd daar bovendien zelfvoorzienend, met goedgekeurde dekhengsten die er gestationeerd zijn. Dat is nog steeds zo, maar de laatste twee jaar is het aantal paarden dat overzee gaat toch weer toegenomen. Zuid-Amerika is ook een continent waar veel paardenhouders een Fries hebben aangeschaft. "Dat is al jaren een land waar de handel goed mee gaat", zegt zegt Ids Hellinga, KFPS-directeur. Net als China dat in de lift zit. Het Midden-Oosten ontdekt nu de fraaie viervoeters fan Fryske boaiem. Nieuw dit jaar zijn Iran en Israël. Voor het eerst zijn er paardeneigenaren uit die landen aanwezig op de keuring in Leeuwarden. Om te leren. Ze praten met het KFPS over hoe ze fokverenigingen kunnen opstarten en over het organiseren van keuringen.
Want dat is bijzonder. Juryleden van het Friezenstamboek vliegen de hele wereld over om paarden te keuren. De bolhoeden bezoeken zo’n dikke dertig landen waar ze de verrichtingen van de paarden onder de loep nemen en premies uitdelen. In landen met veel dieren en dus veulens komen ze eens per jaar. In minder ‘grotere’ landen een keer in de twee jaar. Naar verre plekken zoals Nieuw-Zeeland en Chili ook bijvoorbeeld.
Hoe kan het nou dat een bijna uitgestorven ras vijftig jaar later over de hele wereld is uitgewaaierd? "Het is het Friese paard zelf’’, zegt Hellinga daarover. "Het is ongeëvenaard in zijn soort. Warmbloedpaarden verschillen wel, maar hebben niet zo’n specifiek uiterlijk en karakter als een Fries. Verder werken ook de filmindustrie en de sociale media mee aan de populariteit van de ‘uit graniet gehouwen’ dieren.
Friezen veroveren Mexicaanse platteland. Vier jaar geleden liepen er een paar, maar inmiddels duiken ze overal en nergens op in de Mexicaanse landerijen. De Fries is booming in het Zuid-Amerikaanse land, vertellen Jose Ayala, Juan Palacios en Rafael Maciel op de tribune in Leeuwarden. De laatste van die drie maten kocht vorig jaar zeven paarden op de hengstenkeuring. Friezen zijn door hun rustige karakter gemakkelijk om op te rijden. Met de warmbloeden die ze gewend zijn is dat wel anders. Die zijn wild, vol temperament en niet te rijden door Jan en alleman. "Wij hebben afgelopen jaar alleen al 1100 Friezen naar Mexico verkocht", vertelt hengstenhouder Marcel Heuker die de drie Mexicanen op sleeptouw neemt. Als het aan de mannen ligt komt er na de keuring weer een containertje met een stuk of zeven paarden bij.
Ook Iran loopt warm voor 'paard dat liefde geeft'. Zo’n honderd lopen er in Iran momenteel. Maar als het aan Keivan Neekpey ligt zijn dat er over niet al te lange tijd 2500. De Iraniër is naar eigen zeggen 'crazy' van Friezen. "Het zijn net mensen, ze hebben echt gevoel en geven liefde." Neekpey is ook degene die het paardenras in zijn land heeft geïntroduceerd. Zelf woont hij in Teheran; in zijn stal buiten de hoofdstad staan zeven Friezen. In 2015 kocht hij een hengst die afviel bij de inspectie. In zijn land brengt hij hem nu uit in de dressuurcompetitie. In Leeuwarden komt hij om de 'soul of the Frisians' te proeven. En om informatie in te winnen over hoe hij thuis het ras verder kan ontwikkelen. Ids Hellinga sprak hij over de mogelijkheden van een keuring dit voorjaar. Want zegt hij: Iran, de bakermat van de temperamentvolle Arabier, kan niet anders dan ook warmlopen voor de gitzwarte Fries.
Zuid-Afrikaanse Marlise Botes komt voor Olympische Spelen. Twee keer zat ze op de bank thuis in Boschkop in Zuid-Afrika, maar toen werd ze 'een beetje gek'. Want als het Hengstenkeuring is moet Marlise Botes aan de piste zitten. "Alle stamboekhengsten bij elkaar. Uniek. Dat zijn de Olympische Spelen en dan elk jaar." In Leeuwarden komt ze ‘proeven’ of ze thuis op de goede weg zit. Al twintig jaar fokt Botes Friezen. Het begon met eentje op het erf waar tot dan alleen warmbloedpaarden hadden gelopen. Ze viel voor de werklust en het fijne karakter. Een jaar later waren er al drie bijgekocht en inmiddels huizen er honderd Friezen op haar stoeterij in Pretoria. En ze heeft de slag aardig te pakken. Op stal staan goedgekeurde dekhengsten en zelfgefokte modelmerries. Botes werd uitgeroepen tot Fokker van het Jaar 2014.
En ook de Russen zijn gek op de luxe Fries. Zes merries en een goedgekeurde dekhengst heeft Nataliya Bronnikova op haar fokstation in Moskou staan. Op de tribune in Leeuwarden kijkt de paardendame kritisch naar het jonge spul in de ring. In 2009 zat ze daar voor het eerst en sindsdien elk jaar. Ze komt niet om wat te kopen, maar om up to date te blijven over de ontwikkeling van het ras. Om te praten met andere liefhebbers. Bij een Fries zegt ze: "It’s not about the money, it’s about beauty." Russen zijn gek op Friezen, waarvan er inmiddels een stuk of 500 rondlopen in het land. Omdat het een universeel paard is, zegt Tatiana Kirichenko, vertegenwoordiger van de vereniging van Friezenfokkers in Rusland. "Een sportpaard voor de hele familie."
Gerelateerde berichten:
[VN] Groot aantal Friese hengsten door naar de derde bezichtiging
[VN] [FOTO]De Friesian Proms in beeld
friesjes... geweldig ras... 
Heerlijk ras, mooie uitstraling en vaak een nuchter karakter. 
