Geplaatst: 25-04-02 18:40 Inhoudsopgave
Lange manen, grote donkere ogen,
zachte neusgaten en een prachtige stoere hals.
Bit-lezers Mariëlle Kamphorst en Katrien Schotsman maken een middagje kennis met de trotse
en barokke Lusitanohengsten.
Ergens achter Roermond, tegen de Duitse grens aan, bevindt zich een klein stukje Portugal. Een stadstaatje voor Portugese paarden en hun liefhebbers. Het heet Centro Lusitano en je kunt er - het zal niemand verba-zen - op barokke paarden rijden. En les krij-gen. De foyer is gezellig ingericht met veel Portugese elementen, er is een aantal prachtige hotelkamers in aanbouw met gezellige Portugese betegeling en de paarden hebben stallen met fraaie sierkrullen. Kortom.
Mariëlle en Katrien kijken bij binnenkomst hun ogen uit.
Ze zijn uitgenodigd voor een kennismaking met de Lusitano. Gemma van Dijk, de eigenaresse van Centro Lusitano, heeft daarvoor een speciaal programma opgezet. Voor ons begint het met koffie en daarna een heerlijke Portugese lunch: met soep met zure room, inktvisringen, kippenboutjes, krabsalade en andere lekkere gekruide mediterrane etenswa-ren met hier en daar een teentje knoflook. Gemma legt uit. , ,Regelmatig nemen mensen die geïnteresseerd zijn in de Lusitano, contact met mij op. Dan organiseer ik net zo'n dag voor ze als Mariëlle en Katrien nu krijgen. Ze mogen alle aspecten van de paarden eens mee-maken en op drie heel verschillende paarden rijden, zodat ze hun comfort en temperament leren kennen." Zelf was Gemma als tiener
gecharmeerd van de Fries, ze werd als student getroffen door de Lipizzaners van Valesca Wilke, maar raakte voorgoed verslingerd aan de Lusitano tijdens een vakantie in Portugal.
Zelf poetsen
En aldus komen we aan in de stallen. De huis-regel is een beetje sip. Aaien mag niet. Gemma. "Het zijn hengsten en als je ze niet aan het hoofd aanraakt, leren ze ook niet te bijten of te bedelen." Het is een verstandige manier van omgaan met de paarden, maar wel een beetje moeilijk voor de meiden omdat ze er zo knuf-felig uitzien.
Omdat het een kennismaking betreft, moeten Mariëlle en Katrien hun paar-den zelf poetsen. En dat vinden ze leuk. De bruine hengst Jacto wordt uit zijn stal gehaald en voor zijn deur vastgezet. De dames pakken borstels en hoevenkrabbers en gaan aan de slag. Als Jacto schoon is, mogen ze de gang weer netjes schoonvegen. Net als thuis. Gemma: ,.Jullie gaan dressuurrijden, dus je krijgt geen Portugees zadel, maar een dressuurzadel. En op Jacto zal ik jullie een zitles geven, want Jacto zit heel comfortabel." De longe gaan eraan en
Jacto mag eerst even stoom afblazen. Als hij uit -gespeeld is, stijgt Katrien op. Jacto wordt te-genwoordig western getraind. Hij kan zelfs een sliding stop maken. De Portugese arbeidsdres-suur ligt dichtbij het western-trail-rijden. Bovendien vindt Jacto dit veel spannender dan dressuur. Gemma laat iedereen afwisselend links en rechts opstijgen. Dat is beter voor de rug van het paard. En beginners stappen op vanaf een krukje. Katrien ziet rechts opstappen niet zitten. Dat gaat zó onhandig. Gemma legt uit: "De enige reden dat wij links opstijgen is omdat soldaten vroeger anders met hun lange sabel in de problemen zouden komen."
Het comfortpaard
De les begint. Katrien moet zonder stijgbeugels rijden. Gelukkig heeft Jacto een aangename draf in een relaxte tact, dus dat lukt haar wel. Katrien moet de benen aan het lichaam van de hengst houden, maar mag niet knijpen. En dan komen de oefeningen. Handen omhoog, han-den opzij, handen vooruit en molentje draaien. Dan komt de grote motoriekoefening. met de tenen een andere kant opdraaien dan met de armen. En dan nog eens met de handen op de buik. Katrien buigt iets te veel in de wervels van haar rug. Ze moet meer vanuit haar bekken de beweging van Jacto volgen. Als Gemma haar de opdracht geeft haar knieën op te trekken en dan te draaien met haar bovenbenen, piept ze wel even. Makkelijk is anders. Na nog een ga-lopje mag ze er weer af en kan Mariëlle plaats-nemen in het dressuurzadel van Spaanse make-lij. Ze moet dezelfde oefeningen doen. En oei, dat is goed voor je zit. De galop is heftig. Gemma. , , Wend maar kort, want Lusitano's zijn kort gebouwd en erg soepel. Maak de volte maar zo klein, dat je met je binnenhand mijn hoofd kunt aanraken." Mariëlle doet haar best.
Voor de omstanders ziet het er grappig uit, maar het lukt. Als Jacto even later weer op stal staat, overleggen de testamazones met elkaar. Katrien: , ,Sjonge, wat heb ik het warm. In de galop gooit Jacto mij meer op dan mijn paard Pablo. Die gaat wat vlakker. Maar in de draf zit het heerlijk. Omdat hij niet hoog opgooit." u krijgt een bakje met appels en worteltjes om Jacto mee te belonen. Uit de hand voeren ma~ niet, want dan leert hij bedelen en dat is niet ( bedoeling. Hij krijgt zijn lekkers altijd in een bakje of in zijn voerbak. Hetgeen hem uitste-kend bevalt.
De leermeester
Dan volgt paard twee. Een klassiek type schimmeIhengst, genaamd Bailarino. Danser, bete-kent dat. Hij wordt dit jaar vader van twee vel lens. Gemma. "Hij is bijna 19 en daarmee mijn oudste paard. Ik gebruik hem voor de galop, galopwissels en de zijgangen. Hij is erg lief, maar vanwege zijn leeftijd doet hij vooral galopwerk en geen passage meer. Hij is een echte leermeester, heel ver doorgetraind.
Bailarino reageert heel goed op kleine hulpjes." Het proces van poetsen herhaalt zich tot zijn witte vacht parelmoer begint te glanzen. Dan krijgt hij zijn zondagse showhoofdstel om. Hij loopt op een stangetje. Dat is normaal in Portu-gal, legt Gemma uit, , , Want ze worden veel met de benen gereden." En omdat Bailarino heel licht te rijden is, loopt hij er fijn op. Gemma rijdt ook gewoon op de trens en Jacto zelfs op een rubberen bit je. Katrien mag op-nieuw als eerste uitproberen hoe fijn Baila-rino aan de hulpen staat. Ze krijgt een klein spoort je dat vastklemt op de hak van haar laars. Gemma: , ,Lusitano's hebben een groot voor-deel en een groot nadeel. Het grote voordeel is dat ze elastisch zijn. Het grote nadeel is ook dat ze elastisch zijn. Het zijn gewone paarden, met een hoofd, een staart en vier benen. Maar ze zijn toch ánders. Ze zijn flexibel en hebben zeer veel aanleg om zich te kunnen verzame-len." Katrien mag voelen hoe op zulke kleine hulpen Bailarino in stap een zijgang als appuy-eren inzet. Ze moet sturen op gewicht- en beenhulpen. In galop moet ze kleine voltes draaien en dan voorwaarts weggalopperen. Spannend is de spetterende rem van galop naar 'boem' halthouden. Gemma: "Op kleine huI-pen rijden is het doel van de rijkunst. De paar-den zijn er op gefokt om te willen lopen. In een stierengevecht moet je een flexibel paard hebben dat vooruit wil en snel kan remmen en draaien. Anders is het gevaarlijk." Ook Mariëlle mag eens proberen hoe de stuur- en rembe-krachtiging van Bailarino werkt. De amazones het er over eens: Bailarino galoppeert lekker.
Het turbopaard
Het derde en laatste paard waar Mariëlle en Katrien op mogen rijden is een tienjarige schimmelmerrie genaamd Lixeta. Spreek uit. Liesjeta. Een kortgebouwde merrie met grijze manen die al een aantal veulens heeft gehad en net is gedekt door een plaatje van een jonge hengst. Het is Gemma's 'eigen' paard, ze brengt haar uit op reguliere dressuurwedstrijden. Gemma: "In Portugal is het ongebruikelijk om op merries te rijden. Die zijn voor de fok, heel ongeëmancipeerd. De hengsten zijn voor het rijden. Maar Lixeta is gewoon heel talentvol. Ze draaft lekker en kan ook goed schakelen. Het is meer een turbopaard dan de twee vorige die-ren waar jullie op gereden hebben. Je mag hierop wat harder werken, wel moet je met zachte benen rijden. Lixeta is een beetje domi-nant, ze heeft goede gangen en is gevoelig, maar niet overgevoelig. In het rijden moet je veel met haar voorwaarts en terug-schakelen om de achterhand eronder te krijgen." Deze keer begint Mariëlle. Eerst moet ze gewoon draven. Voorwaarts en terug, om Lixeta nageef-lijk te maken. Dan terug naar stap. Gemma geeft vanaf de grond de aanwijzingen en voor Mariëlle het weet, zit ze in de Spaanse Pas.
Lixeta vindt het schitterend, het is echt een paard dat hoopt dat zoveel mogelijk mensen haar zien. Dan aandraven, een stukje voor-waarts en terugschakelen. En nóg iets meer te-rugschakelen en opeens zit Mariëlle, met een beetje hulp van Gemma vanaf de grond, in pas-sage. "Niks doen", zegt Gemma. "Laat haar het werk maar doen."
De leukste
Als de paarden weer op stal staan en de ruiters weer in de foyer zitten, komen de gesprekken op gang. Mariëlle komt in eerste instantie niet verder dan 'leuk! ' en een grote stilte. Ze moet duidelijk nog even nadenken over het gevoel dat ze van deze barokke paarden kreeg. Katrien kan haar ervaring met de Portugese paarden al wel onder woorden brengen. , ,Ik ging er heen met het idee dat ik daarna wel een Lusitano zou willen hebben. Het leken me heel aanspreken-de paarden die makkelijk in omgang waren. Ik had eigenlijk verwacht dat ze qua karakter meer op een makke Tinker zouden lijken maar dat is dus niet zo. Niet dat ik dacht dat ze doods zouden zijn, maar wat minder heet dan mijn eigen gekje. Maar ze zijn op hun manier toch behoorlijk pittig. De gangen vond ik het meest opvallend. Vooral die opgooiende galop na zo'n vlakke draf. De merrie marcheerde meer maar zat ook heel makkelijk. Ik vond het zon-der meer prachtige paarden maar ik droom niet meer van een Lusitano."
Inmiddels heeft Mariëlle het ook op een rijtje.
,,Die bruine was het leukst. Ze waren alle drie heel verschillend. Jacto zat het makkelijkst, Bailarino galoppeerde het lekkerst en de mer-rie was top door de Spaanse Pas en de passage. Het was erg leuk om het eens mee te maken." Gemma is blij met de reacties. Een kop thee la-ter vertrekken Mariëlle en Katrien huiswaarts. Met een lekker tevreden gevoel en veel verha-len om thuis te vertellen. Het was leuk.
~ tekst Marjan Tulp
Meer weten? Tel (0475) 341627 of www.centro-lusitano.nl
