Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 08-08-05 09:27

"Indisch leer"

Geplaatst door de TopicStarter : 08-08-05 09:27

Op verzoek van enkele bokkers, hierbij een kopie van een e-mail dat ik aan enkele stuurde m.b.t. tuigleer...

...........

Ik zal je met een lang verhaal proberen uit te leggen wat het verschil is tussen goed tuigleer en zgn Aziatisch (Indisch) tuigleer.

Tuigleer dat normaliter voor westernzadels gebruikt wordt, komt van runderen. Nou is het ene ras rund niet het andere. De beste huiden voor tuigleer komen van koeien die in gematigde streken wonen (Noord-Amerika, Europa). Dit om de eenvoudige reden dat die een dikkere huid hebben (6 - 8mm). Nadat de huid van het rund af is gehaald word deze eerst geraspt: de vlees resten worden van de huid gehaald. Vervolgens wordt de huid gelooid. En hier zit het grote verschil tussen "goed" tuigleer en "indisch" tuigleer.

Goed.
Het goede tuigleer wordt minimaal 3 maanden (maar beter nog 6 maanden) in grote tonnen gelooid met een mengsel van eikenloog (gemalen eikenbast/eikenhout) en diverse andere plantaardige stoffen met water. Daarbij worden de vaten regelmatig gedraaid. Het resultaat is een tuigleer dat enorm sterk (en ook stug) is, anderzijds met water of olie zeer zacht wordt. Door het eikenloog is er een zeer stevige verbinding tussen de huidcellen en vezels ontstaan. Vervolgens worden de huiden op egale dikte geslepen (4 - 5 mm) of gespleten (snijden) in vellen van 1 - 3 mm dikte.
Het grote probleem hierbij is, dat eikenloog na gebruik een zeer zware belasting voor het milieu vormt. Vroeger kieperde men dat gewoon in de Maas (of Rijn) maar dat mag niet meer. Ook lozen op het riool mag niet meer. Leerlooierijen die nog met eikenloog (en diverse andere soorten plantaardig loog) werken, moeten sinds 1998 een eigen waterzuiverings installatie hebben. Deze investering was voor vele looiers niet op te brengen, met als gevolg dat er in Nederland geen looiers meer zijn die eikengelooid leer -zelf- looien. In Duitsland zijn er nog 3 en in Belgie/Franktijk nog +/- 8 die het nog doen. Dit soort leer heeft diverse waarmerken. Een bekend waarmerk is "Herman Oak" (weer die eik) uit USA. Wij gebruiken uitsluitend Europees tuigleer, kwaliteit Herman Oak.
Je zult begrijpen dat dit leer, door de het looien en de vele handmatige bewerkingen duur is.

India.
In de Aziatische landen wordt het leer veelal op basis van Chroom-Bromide gelooid. Dat gaat erg goed voor huiden die van dunnere kwaliteit zijn en die bijvoorbeeld voor de meubelindustrie of schoenindustrie (bovenzijde schoenen) gebruikt worden. Bij het chroomlooien blijft het leer soepel (net wat nodig is voor stoelen), maar heeft daartegen minder bindende vesels. Wil je dergelijke leer dan toch voor zadels gebruiken, voeg je er in de laatste fase van het looien "leer-cement" aan toe. De chemische naam ken ik niet, maar het resultaat is dat het leer hard wordt. Niet hard door de looing, maar hard door het toevoegsel. Buiten het feit dat "indisch" leer zelden dikker is dan 3 mm, heeft het ook nog een "karton" structuur. Bij rechte spanning nog niet zo'n probleem, maar bij zeer plaatselijke spanning (bijv. schuin op een riem) scheurt het veel sneller dan eiken gelooid leer van gelijke dikte. Het heeft nog een nare eigenschap. Maak je het vaker nat, komen de lagen leer los van elkaar te liggen. EN dat nat is niet alleen bij water, maar ook bij olie. Al met al is dit leer niet geschikt voor westernzadels. Dit soort "tuigleer" is spotgoedkoop. Mede ook door de lage loonkosten en het feit dat men het in India niet zo nauw neemt met het milieu (chroom is ook giftig). Verder is de tijd van looien beduidend korten als bij eiken loog.
Van "indisch" leer zonder leer-cement, worden overigens de moeiste dingen gemaakt, ook Engelse zadels (waarin veel minder -of geen- tuigleer wordt gebruikt).

.........