De eerste keer opstijgen

Moderators: Essie73, Coby, balance, Firelight, Dyonne, NadjaNadja, Neonlight, Sica, C_arola

Toevoegen aan eigen berichten
 
 
Firefly4

Berichten: 1164
Geregistreerd: 28-12-09

De eerste keer opstijgen

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 05-03-10 08:38

Hallo,

Ik ben bezig met het beleren van een jong paard. Ze word in mei 3 jaar en heb al behoorlijk wat dingen bij haar geleerd. Ze weet dat ik de baas ben, loopt netjes aan de longe, dubbel en enkele lijn. Kan al achter haar aan lopen met dubbele lijnen en figuurtjes lopen. Ook als ze los in de bak staat en ik geef commando voor achteruit lopen of naar me toe komen doet ze allemaal netjes.

Gisteren was ik met haar bezig en wou eens kijken hoe ze zou reageren op beetje druk in de stijgbeugel. Ik heb links en rechts eerst met mijn handen erin gehangen, dus redelijk wat gewicht erop en dit vond ze helemaal niet erg. Ze keek nieuwsgierig en was niet bang.

Toen ik toen alleen mijn been voorzichtig optilde om alleen maar in de stijgbeugel te doen, schrok ze daarvan en rende weg. Heb haar toen weer naar me toe geroepen en heb haar gerust gesteld. Heb dit een paar keer herhaald tot ze stil bleef staan, maar ze vond het super eng. Ik zette dus helemaal GEEN DRUK in de stijgbeugel.

Nu is mijn vraag. Hoe doe je dat de aller eerste keer met hangen en opstijgen? Aangezien we dit binnenkort willen oppakken, zowat is het er alleen maar opzitten om te kijken of ze dat wat vind, maar als je er al niet op kan komen?

Heb wel wat topics gelezen over een krukje ernaast, maar als het paard zo angstig is lijkt me een krukje ook gevaarlijk.

Ik hoop dat er nu geen heftige reacties komen met: net 3 jaar, is nog te jong! Niet beginnen en wachten of dat ze pijn heeft. Ik wil ook nog niet met haar actief rijden, hooguit 1x in de week erop en maar beetje stappen. Ik heb geen haast ermee, wil haar gewoon recreatief berijden.

Is er iemand met een tip voor de eerste keer hangen? en eventueel de eerste keer erop gaan zitten?
Bedankt alvast!

chivaldi
Berichten: 3540
Geregistreerd: 05-10-08
Woonplaats: Zeeuws-vlaanderen

Re: De eerste keer opstijgen

Link naar dit bericht Geplaatst: 05-03-10 08:41

ik heb ook zo'n paard moeten beleren je kon met je volle gewcht an de stijgbeugels gaan hangen maar zodra hij dacht dat je op ging stijgen en dus boven zijn ooghoogte kwam ging het fout. wij hebben een overal gevult met stro en mouwen en broekspijpen dichtgeknoopt en die er voorzichtig een aantal keer opgezet. ook een keer vastgemaakt en daarmee gelongeerd. daarna kon ik zo opstijgen!

Firefly4

Berichten: 1164
Geregistreerd: 28-12-09

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 05-03-10 08:42

Dat is een idee ;) Hoe reageerde je paard er de eerste keer op? Op die pop? Bokken? gek doen?
En hoe heb je de pop aan je zadel vastgemaakt?

Kukkie

Berichten: 1499
Geregistreerd: 18-11-04

Link naar dit bericht Geplaatst: 05-03-10 08:44

Gewoon rustig beginnen met de beugels te zwaaien, te springen naast haar, dingen over haar heen tillen, en daarna moet je gewwoon met z'n tweeen zijn.
Ik zou niet meteen in de stijgbeugel stappen. Eerst iemand me een voetje laten geven en een beetje hangen. Is ze braaf, meteen weer eraf. Bij elk klein stapje moet ze helemaal relaxed zijn voordat je er weer een stapje bij pakt.

chivaldi
Berichten: 3540
Geregistreerd: 05-10-08
Woonplaats: Zeeuws-vlaanderen

Link naar dit bericht Geplaatst: 05-03-10 08:45

nee helemaal niet die pop accepteerde hij na 2 keer al. hij heeft ook niet gebokt. daarna kon ik opstappen en rustig aan doen. het is heel moeilijk uit te leggen vanachter de pc...
die pop, die mouwenn en broekspijpen en hals maak je dicht met strotouwtjes dus je doet de broekspijpen aan de beugels en armen aan dat ringetje voor bijv. borsttuig :) wel strak anders hangt hij onder het paard zn buik

Firefly4

Berichten: 1164
Geregistreerd: 28-12-09

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 05-03-10 08:47

Ik heb een grote roze bal in de bak liggen (soms). Zou wel eens proberen die over haar heen te tillen en dat springen is misschien ook wel wat. Dank je wel voor deze tip :)

@ Chelletje, oke.. ik snap de vorm van de pop :) Denk dat ik wel wat weer voor vastbinden :) Nu alleen een overal vinden die niet meer gebruikt word.

MarliesV

Berichten: 16232
Geregistreerd: 24-06-08
Woonplaats: Hellendoorn

Link naar dit bericht Geplaatst: 05-03-10 08:49

De tip van het krukje er naast is niet voor het opstijgen alleen.

Doordat jij op een krukje naast haar gaat staan en dit oefent raakt zij gewend aan iemand die hoger is dan normaal. Dus voor een deel boots je het effect na van het op haar rug zitten.

Ze moet leren dat het niet eng is dat iemand boven haar uit torend. Dus lekker er naast op een krukje, beetje kriebelen op haar rug, je is voorover buigen enz.

Snap dat je geen commentaar wilt op de leeftijd maar toch ff een kanttekening. Het is een erg jong paard waar je mee aan het werk bent, je zult haar de tijd moeten geven om te wennen aan dingen, in dat koppie zal ze de dingen die jij vraagt moeten verwerken. En concentratie en aandacht is nog moeilijk op die leeftijd.
Dus doe alsjeblieft rustig aan. Ik vind het te vroeg maar de keuze ligt niet bij mij natuurlijk.

Bianca__
Berichten: 1025
Geregistreerd: 01-03-05

Re: De eerste keer opstijgen

Link naar dit bericht Geplaatst: 05-03-10 08:51

TS, niet aanvallend bedoeld en je zit er niet op te wachten, maar in je post staat dat dit paard in mei pas 3 word?

Firefly4

Berichten: 1164
Geregistreerd: 28-12-09

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 05-03-10 08:54

@ Miepie1980: Ik wil ook gewoon dat ze de dingen leert :) Ik wil er ook niet meteen BAM opzitten en rijden. Echt niet. Dat voorbeeld zie ik bij andere mensen bij mij op stal en dat gaat dus helemaal NIET goed :) dat wil ik dus ook voorkomen. Maar wil gewoon heel graag dat ze alles leert en vooral niet bang hoeft te zijn. Weet dat ze jong is en train dus ook dagelijks dingen met haar en doe dat ongeveer 15min en niet langer. Dan krijgt ze weer tijd om het te verwerken. Ze is al een heel ander paard dan toen we haar gekocht hadden. Rustiger en vriendelijker en zou zelfs een dag op stal kunnen staan zonder de boel af te breken (deed ze in begin).

Dank je wel voor de tip van het krukje. Zo had ik er nog niet aan gedacht. Ga ik dus proberen. Gewoon wat borstelen terwijl ik op krukje sta :) Maar ik heb die hoogte van het krukje nog helemaal niet bij haar gehad. Deed echt alleen maar voet in stijgbeugel en ze rende al weg :)

MarliesV

Berichten: 16232
Geregistreerd: 24-06-08
Woonplaats: Hellendoorn

Link naar dit bericht Geplaatst: 05-03-10 08:57

Je voet richting haar buik kan een assosiatie opwekken dat je haar een schop wilt verkopen. Puur vluchtgedrag dus van haar kant.

Snap dat je haar dingen wilt leren maar als ze nog 3 moet worden vind ik het veel te vroeg.
Ik heb zelf een merrie van bijna 4. Die heb ik afgelopen najaar zadelmak gemaakt. De ene week 2x 15 minuten en de andere 3x 15 minuten mee bezig geweest, verder lekker op de weide.
Nu heeft ze sinds december rust en ik merk dat ze daar alleen maar beter van wordt.
Vind persoonlijk elke dag bezig met zo'n jong paard echt te veel maar het is jou paard en jou keuze.

Firefly4

Berichten: 1164
Geregistreerd: 28-12-09

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 05-03-10 09:02

Dank je wel :)
Wat me gewoon opvalt aan mijn paard is dat ze zelf wil. Als ik op stal kom komt ze meteen naar het hek rennen om aandacht vragen en ze wil gewoon de bak in... Dat kan ik toch ook niet weigeren? Soms wil ze niet, dan borstel ik alleen en gaat ze stal/wei in (ligt aan de tijd). Maar als ze wil, dan mag ze :)
Tja, ze is nog net geen 3, maar als het paard dingen wil? Moet ik dan weigeren? Als ik niets met haar doe wordt ze juist boos en legt ze oren in de nek en bijt ze de shetlanders (enigste die ze aandurft :P)
Dus tja, ik weet, 3jaar is jong, maar als ze zelf niet wil, doe ik het ook niet. Ik kijk naar haar. En reageer daarop :)
Toen het bij ons zo giga heeft gevroren kon ik 3 maand de bak niet in. Ze werd daar gewoon vervelend van, dus liep maar beetje het pad op en neer om te lopen (door de sneeuw) maar dat vond ze op den duur ook vervelend. Dus toen wat oefeningen op stal gedaan en daardoor is ze nu weer heel braaf in de stal.

Ik weet dat de meningen van inrijden verschillen, maar zoals ik zeg, ik zit er nog niet op. Ik ben haar aan beleren. Misschien wil ze in mei ook nog helemaal geen gewicht op haar rug, dan wacht ik nog wat langer. Ik heb geen haast! :)
Maar daarom vraag ik wat tips voor het wennen aan een bereider. Met gewicht, zonder gewicht, maakt niet uit. Als ik haar maar kan leren dat het niet eng is... Want wil haar niet bang maken dat wanneer ik erop ga.

craje
Berichten: 57
Geregistreerd: 16-10-09

Link naar dit bericht Geplaatst: 05-03-10 09:26

eigenlijk moet je twee mensen hebben die je een paar keer willen helpen. De eerste houdt het paard vast, de tweede geeft jou een voetje. Het enige wat je in het begin moet doen is jezelf rechtop op laten tillen door je een voetje te laten geven. Je houdt alleen je armen op het paard om jezelf steun te geven, maar je gaat er nog niet op hangen, je blijft rechtop. Je laat het paard dus eerst wennen aan het omhoog komen van de ruiter. Als ze probeert weg te komen moet degene die haar vast houdt haar kleine rondjes laten lopen en jij probeert omhoog te blijven tot ze stil staat. Diegene die jou een voetje geeft blijft dus je been omhoog houden en moet meelopen tot ze stil staat. Zodra ze stil staat moet je meteen weer op de grond terug komen. Als je dit een paar keer voor elkaar hebt gekregen zal ze niet meer weglopen en vertrouwen krijgen. Dan kun je het langzaam opbouwen en over haar hen gaan hangen.

succes ermee

EllyC

Berichten: 8350
Geregistreerd: 18-12-07

Re: De eerste keer opstijgen

Link naar dit bericht Geplaatst: 05-03-10 11:48

met jong paard begon ik altijd met springen (hupjes) naast het paard (naast zadel). Dat maakt een bewegend mens naast het paard als minder eng.

Dan lichte ruiter met een voetje over zadel laten hangen (niet te ver zodat eraf springen heel makkelijk gaat). Paar keer herhalen en de volgende keer zo een stukje stappen.
Vaak is nl. het gewicht nog niet eens zo het probleem maar het feit dat iemand hoog boven het paard zit (dus het rechtop zitten)

Als dit allemaal geen stres oplevert dan voorzichtig gaan zitten door voorzichtig voet in stijgbeugel te zitten, re. been erover en met boven lichaam niet te rechtop gaan zitten. Wel oppassen want je hebt ook paarden die gelijk omhoog komen dus dan ervoor zorgen dat je geen kaakstoot krijgt.
En dan langzaam rechtop gaan zitten.

Tip, gebruik veiligheidsstijgbeugels (met bv elastiek aan de buitenkant, kost iets van 15 euro (HH) maar kan een hoop elende besparen.
Doe altijd een bokriempje op het zadel of halstertouw om de hals.

Firefly4

Berichten: 1164
Geregistreerd: 28-12-09

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 05-03-10 12:11

Bedankt allemaal voor de tips, veel verschillende tips :) maar ga er wat van proberen te maken :)
Hupjes ernaast denk ik dat goed begin is en iets over paard heen tillen lijkt me ook een goeie...
Gewoon even weer flink wat stappen terug en dan komt het wel goed.

Ben hiermee ook blij omdat ik nu weet dat dit een 'normaal' probleem is ;) Want in allerlei boeken kom je dit soort dingen niet zomaar tegen :) En tja, tis mijn eerste paard die ik hieraan laat wennen.
Super voor de hulp! Bedankt!

Als het klaar is en alles werkt post ik misschien nog wel keer wat!

ineminne96

Berichten: 442
Geregistreerd: 21-11-09

Link naar dit bericht Geplaatst: 05-03-10 19:24

Ik denk dat je eerst en vooral meer dan 1 keer per week moet proberen dan zal hij/zij er aan wennen.
Als je echt dan wilt opstijgen moet je iemand hebben die ervaring heeft met jonge paarden en die moeten haar/hem dan vasthouden en gerust stellen. eerst gwn been er in steken. En blijven belonen als ze braaf is. En je moet niet echt verschieten als ze stijgert. da's een normale reactie
de eerste kee gewoon erover gaan hangen met beide benen aan de linker kant, een in de steigbeugel.
en dan gwn een tijdje zo blijven staatn.
daarna kan je zo gaan stappen aan de longe of terwijl iemand je vasthoud.
Daarna kan je er op gaan zitten.
weer even gewoon staan en daarna weer rustig stappen
je kan dan al eens proberen om er op te zitten zonder dat iemand je vast houd.
Daarna kan je aan de longe terug stappen, halt houden, en stilletjes beginnen met draf & galop !

VEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEL SUCCES !

Marita
Berichten: 575
Geregistreerd: 12-06-03
Woonplaats: Drenthe

Link naar dit bericht Geplaatst: 05-03-10 22:23

begin bij het poetsen al met overal aanraken, op krukje staan en poetsen, over de rug heen hangen en dat van beide kanten. Net zo lang totdat dat niet meer eng is. Dan pas een stap verder.

Treintje1
Berichten: 123
Geregistreerd: 07-03-10
Woonplaats: Zaanstad

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-03-10 23:16

krukje ernaast proberen te zetten..
lukt dit niet ga dan met iemand..
zorg dat diegen aan de andere kant leunt..
prata tegen je paard en ga eerst in de beugel staan..
zodat ze rustig is leg je rusitg je been er over heen

midgie

Berichten: 7246
Geregistreerd: 03-08-03
Woonplaats: Rucphen

Re: De eerste keer opstijgen

Link naar dit bericht Geplaatst: 10-03-10 08:43

Met drie zou ik zelf ook nog niet erop gaan rijden, hangen en een keer zitten g een probleem,
Dat het paard zelf graag wil is onzin, want elk paard wat jong is en mens gericht dat komt open en vrolijk naar je toe, ik heb er ook staan die dat doen , maar dat wil nog niet zeggen dat ze er lichamelijk klaar voor zijn.

Opstappen zou ik ook met een krukje doen, en de eerste paar keer zonder zadel, gewoon hangen en vandaar uit zitten.
Zelf vind ik het zadelmak maken zonder zadel veiliger en fijner.
Zorg ook als je gaat zitten dat je nergens druk geeft, niet van been en ook niet te veel gaan zitten.
Als het paard jou zo vertrouwd als jij zegt dan kun je gewoon gaan zitten en laten ze je zonder probleem op de rug toe, zeker als er iemand naast staat die al oefeningen doet die het paard al kent, b.v hoofd laag en stelling links en rechts en dan op een gegeven moment ook zo weg stappen.

appelflap2

Berichten: 333
Geregistreerd: 02-03-10
Woonplaats: swifterbant

Link naar dit bericht Geplaatst: 11-03-10 15:30

geen probleem als je gaat rijden op een drie jarig paard hoorals jij denkt dat hij het aankan moet je dat gewoon doen wij maken altijd eerst de stijgbeugel heeeel lang voor we eraan gaan hangen daar ga je eerst in staan dan hoef je niet zoveel kracht te zetten om omhoog te komen is dus minder eng voor je paard en die beugel doe je alk korter en korter
zorg dat je met iemand bent waarvan je weet dat diegene een paard goed vast kan houden en niet los laat
als je paard met jou eraan een beetje gaat rennen moet je proberen om gewoon te blijven hangen dat is nl vaak na een paar sec wel weer over en dan denkt hij dat je goed vast zit dan afstappen en weer overnieuw erop tot hij blijft staan
zo doen wij het
veel succes *D

Firefly4

Berichten: 1164
Geregistreerd: 28-12-09

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 11-03-10 16:29

Bedankt voor de antwoorden :) kan hier veel mee...
Heb ook zin in het beginnen met haar. Gewoon veel oefenen nog en het gaat gewoon goedkomen. Ben allang blij dat meerdere mensen dit zelfde probleem hebben :) Bedankt allemaal!

illa
Berichten: 10
Geregistreerd: 12-02-10

Re: De eerste keer opstijgen

Link naar dit bericht Geplaatst: 12-03-10 17:40

Ik zou wel zorgen dat iemand met ervaring je hierbij helpt. Een paard beleren lukt niet alleen. Je kunt denk ik ook beter wat vaker met haar bezig zijn. Jonge paarden leren door vaak te herhalen. Het is beter om elke dag even met ze bezig te zijn i.p.v. 1 keer in de week wat langer.

rensju

Berichten: 1656
Geregistreerd: 13-08-05
Woonplaats: Friesland

Link naar dit bericht Geplaatst: 12-03-10 17:49

Ik ben nu ook bezig met beleren en heb dit stadium net een paar weekjes geleden gehad :)
Ik heb haar heel vaak gepoetst terwijl ik op een stoel stond, beide kanten. Vervolgens mijn armen erop gelegd en mijn borst zeg maar, en dan haar overal aaien op de kont en op de andere kant. Het kon haar niet schelen. Ik heb haar eerder laten wennen aan als ik een deken op haar gooi met een hoge zwaai, mijn instructrice deed dat met een longeerlijn. Dus naast haar en met een grote boog die opgerolde longeerlijn op haar rug leggen en onder de buik. Zo bootsten we het been na zeg maar.
Toen ben ik erop gaan hangen dmv een voetje, zonder stijgbeugel dus. En nu stap ik nog steeds zo op haha, ze is te groot om er zo zelf vanaf de grond op te stappen.
Ook het springen naast haar is een hele goede! Want stel je voor je kan er goed en wel op zitten, je moet er ook weer af!! en je komt altijd met een plofje op de grond, dus laat haar daar van te voren aan wennen.
Succes!

newmom
Berichten: 1524
Geregistreerd: 01-05-09

Re: De eerste keer opstijgen

Link naar dit bericht Geplaatst: 22-03-10 15:58

Ik weet niet of je er ondertussen al een keer op gezeten hebt?
Ik heb jaren lang paarden zadelmak gemaakt, erg leuk om te doen! mijn grootste tip is: neem de tijd ervoor, ben je te ver gegaan, gewoon een stapje terug. geduld word in deze echt beloond.
Zelf had ik altijd het probleem dat er niet altijd iemand tijd had om mn paarden vast te houden dus wat ik deed (wanneer het dier genoeg vertrouwen in mij had) was de longeerlijn eraan en teugels eraf, dan ging ik eroverheen hangen met de lijn in mn hand, als ie dan toch heel erg gek zou doen dan had ik m in ieder geval nog aan de lijn. maar over het algemeen moet ik zeggen dat wanneer je vertrouwensband voldoende is met je paard dan kun je er op je dooie gemak op gaan hangen, want vaak is het gewicht niet zozeer het probleem, meer het uittorenen van jou boven je paard wat hij/zij niet kent, en het eventueel onbalans van jou later in het zadel kan heftige reactie geven, daar wil ik je wel even voor waarschuwen, want t kwam op mij niet echt over of je al veel paarden zadelmak hebt gemaakt, maar wanneer je een jong dier onder je bips hebt die net zadelmak is of licht aangereden let er dan op dat je zelf een goeie balans hebt want je paard zal dat nog niet hebben dus moet je m daarin kunnen ondersteunen. wanneer je paard ineens naar voren schiet ga dan mee en zorg er dus voor dat je niet achterblijft, ga ook niet aan de teugels hangen. (ook niet voor t terug nemen) Wanneer je paard uit zichzelf aan zal draven, ga dan mee, neem m niet terug, maak gebruik van zijn enthousiastme in dingen, ook al is t niet altijd positief, probeer t wel die kant op de buigen. in de zin van:
paard schiet weg omdat ie schrikt, ga mee zodat je paard ook in de gaten zal hebben dat hij kan draven met jou erop. dus meegaan.

verder om even op je vraag terug te komen :) zou ik zelf wat actiever en onbenulliger tegenover je paard gaan staan.. ik heb t idee dat je alles heel voorzichtig doet en rustig, maar hoe gekker jij doet tegen over je paard hoe rustiger ze in dr hoofd zal worden uiteindelijk, je wilt natuurlijk niet zon dier die alle kanten op vliegt als iemand ineens een arm opsteekt. ;)
ook als je naast je zadel sta dan beweeg de beugels gewoon s langs dr buik op laat maar voelen dat die er hangen, klapper eens met je zweetbladen, spring eens op en neer en klop wat op t zadel, loop dr omheen etc etc.. en wanneer bij alle gekke dingen niet meer verblikt of verbloosd dan zet je je voet in de beugel en ga je met één vloeiende beweging over je zadel hangen. belonen (ook weer aan alle kanten, voor achter, onder,boven etc)

succes!!
(en laat t even weten he?! :) )

Firefly4

Berichten: 1164
Geregistreerd: 28-12-09

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 22-03-10 16:45

Wat een super antwoord!! Dank je wel!
Ik heb er nog niet op gezeten omdat ik even stapje terug ben gegaan.
Ben op een stoel naast haar gaan staan en borstelen. De linker kant vind ze dit best eng, andere kant niet zo. Dus poets haar lekker boven haar hoofd en gaat met de dag beter. Het hangen wil ik vooral de eerste paar keren doen met iemand erbij en als de bak iets minder nat is :) als ik er perongeluk afval wil ik niet meteen in het water liggen ;) haha.
Ik heb zeker nog niet eerder paarden ingereden. Dit word mijn eerste :)
Dat meegaan met paard heb ik met longeren ook veel gedaan, ging paard draven riep ik gewoon draf, ging ze uit zichzelf ineens stappen riep ik stap. Zo heeft ze het heel snel opgenomen :)

Dat actiever en onbenulliger ben ik al aan doen ;) je hebt gelijk dat ik daar wat rustiger mee deed. Armen zwaaien schrikt ze niet van, maar springen vind ze echt gek en best eng. Dan rent ze het liefst weg om op afstand te kijken wat voor mafs ik nu weer doe ;) dus dat mag ze van me. Ik probeer nu al meer wat gekkere dingen te doen. Aan de longeerlijn met haar mee rennen. Dat vind ze nu al minder gek dan in het begin. Nu begint ze beetje te spelen. Dus het gaat de goede kant op :)

Als het uiteindelijk gelukt is, maar dat duurt nu nog wel even, omdat ik even stapje terug ben gegaan, laat ik het zeker weten!

Nogmaals super bedankt!

Signe

Berichten: 6049
Geregistreerd: 15-08-02
Woonplaats: Kraaienest

Link naar dit bericht Geplaatst: 22-03-10 20:18

Wat super dat je het zo hebt opgelost! Heel slim! Het is idd een kwestie van desensibiliseren, ik weet niet eens of ik het goed schrijf, maar het betekent dat je je paard laat zien dat ze niet overal bang voor hoeven te zijn!

Het leren en begrijpen van al dit nieuws kost een paard veel energie en mentaal vermogen. Neem dus je tijd en gun het paard de tijd dit alles te verwerken. Drie is niet te jong om hiermee te beginnen..