Onderstaand verhaal heb ik ook op http://paarden.nedforum.nl geplaatst, het is toegespitst op een vraag die daar gesteld werd, maar er is voor iedereen wel de nodige informatie uit te halen: Bekende vraag, zijn zemelen nu wel of niet goed voor mijn paard? Ik zal proberen er wat duidelijkheid in de scheppen.
Zemelen, maar ook de meeste granen zoals haver en gerst hebben een totaal verkeerde fosfor calcium verhouding voor paarden. In het totale rantsoen van je paard zou de verhouding moeten zijn 1 deel fosfor (P) tegen 1,4 tot 2 delen Ca(lcium).
Calcium en fosfor zijn voor je paard niet alleen van belang voor de beenderen, maar ook voor de kwaliteit van spieren en pezen. Calcium beïnvloed het proces van het samentrekken van de spieren positief. Zeker bij sportpaarden verdient de verhouding ca / P de juiste aandacht. Paarden zullen sneller ziek worden door een gebrek aan calcium en fosfor, dan door een gebrek aan een ander mineraal.
Gevaar voor bontontkalking is er niet direct. Bij een opgroeiend veulen kun je botproblemen krijgen (ook op latere leeftijd a.g.v. slechte voeding van het veulen) bij een verkeerde ca / P voeding. Bij een volwassen paard gaat het onderhoud, kortom het vervangen van lichaamsmolekulen, bij de beenderen maar heel geleidelijk zodat je niet direct hinder ondervindt in de zin van botontkalking.
Zoals je al begrijpt ben ik er geen voorstander van om apart zemelen of granen bij te voeren. Ook het voeren van droge graanmixen raad ik af. Wil je het toch doen dan mag het naar mijn smaak maximaal 25% van het krachtvoer rantsoen zijn.
Wat betreft de vitamine’s in zemelen. Dit zijn voornamelijk die van het vitamine B-complex. Deze kunnen inderdaad een rol spelen bij de verharing, glans v.d. vacht. Dit is ook de voornaamste reden dat er nog veel zemelen bij paarden worden gevoerd. Zemelen zijn daarnaast rijk aan ruwe celstof en prikkelen, activeren, de darmen. De stoppende werking van zemelen lijkt me toeval, De ruwe celstof uit de zemelen wordt grotendeels in de blinde darm omgezet en kan dus in de endeldarm geen sponsfunctie meer vervullen. Misschien dat door de zemelen de darm zo geactiveerd wordt dat ze het vocht er beter uit halen, maar dan is er dus sprake van een indirect effect.
Een ander nadeel aan zemelen is dat zemelen eigenlijk de buitenzijde van de tarwekorrel zijn, en dat tarwe de laatste jaren steeds negatiever in beeld komt vanwege de hoge concentraties mycotoxinen. Dit zijn gifstofjes van schimmels. De concentraties van Nederlandse tarwe zijn voor ons zelfs aanleiding om nog maar heel beperkt inlandse tarwe te verwerken in diervoeders. (In onze paardenvoeders zitten om andere redenen sowieso al geen tarwe meer). De Mycotoxinen zitten juist op de buitenzijde van de korrel en dus in nog grotere concentraties op de zemelen. De gevolgen van mycotoxinen zijn nog niet geheel duidelijk maar kunnen heel divers zijn; van kankerverwekkend tot vruchtbaarheidsstoornissen. Ik heb er ooit een artikel over geschreven, als iemand geïnteresseerd is, wil ik het wel publiceren.
To the point:
Als je paard nog in de groei is, of je sport er zeer intensief mee dan zou ik het gebruik van zemelen gewoon staken. Als het om een volwassen paard gaat met een recreatieve activiteit (tot 1 uur per dag) dan kun je zonder noodmaatregelen te nemen, zemelen blijven bijvoeren tot maximaal 25% van de totale krachtvoergift. Als je meer zemelen voert of voeren moet, dan moet je wel in de richting van extra Ca en P gaan denken. Maar is het dan niet zo dat het ene supplement het ander gaat corrigeren? Bovendien komen er meer nutriënten scheef te liggen bij het voeren van veel zemelen.
----------
Ter aanvulling over het vet worden van paarden van zemelen. Paarden worden doorgaans niet vet van de vetten in voeders, maar van de koolhydraten!!!!! Vetten worden volledig afgebroken en zonodig uitgescheiden. producten die rijk zijn aan koolhydraten zogen voor vette paarden, zemelen, granen, maar ook kuilvoer en snijmais zijn hier voorbeelden van.
Wil je spieren (vlees) op een paard krijgen dan moet je een voer verstrekken met relatief laag koolhydraten, en met daarnaast een compleet aminozurenpatroon (alle essentiele aminozuren voor het paard). Dit betekent dat het paard alle bouwstoffen voor spieren continue aangevoerd krijgt via de voeding en daardoor makkelijk spieren kunnen vormen. (beweging is daarbij echter wel een voorwaarde).
Succes!
met vriendelijke groeten,
Fyto Horse,
August