Bokt.nl

Citaat:

6.7. Steppingstone-hypothese

Tot de effecten van het gebruik van cannabis kan ook het overgaan op het gebruik van andere drugs worden gerekend. In dit verband wordt dikwijls een steppingstone-hypothese~geformuleerd. Dit kan op verschillende wijzen gebeuren. Uitgangspunt is de stelling dat het regelmatig gebruik van een cannabisproduct de kans op het gebruik van andere drugs (L.S.D., opium, amfetaminen) vergroot. Over de juistheid van deze stelling verschillen de meningen.

In het WHO-deskundigenrapport (1) wordt aangenomen dat er in elk geval een positief verband bestaat tussen het gebruik van cannabisproducten en het experimenterend gebruik van andere drugs. Van Praag (9) citeert Pillard (1970) die goed gedocumenteerd tot de slotsom komt dat: ‘no one has failed to find a statistical relation between marihuana and the use of other drugs - legal and illegal’. Daarnaast vermeldt de schrijver dat Grinspoon (1969) enkele maanden eerder concludeerde dat: ‘there is no evidence that marihuana is more likely than alcohol or tobacco to lead to the use of narcotics’.

Cohen (11) constateert: ‘Ongeveer 75% van de mensen die - klandestiene - drugs gaan gebruiken, gaan ook andere stoffen gebruiken. Veelal gebruiken ze deze middelen echter niet op een continue basis, maar houden ze na een tijdje weer met het gebruik op’. Hierbij zij opgemerkt dat het onderzoek van Cohen was gericht op druggebruik, zoals dat in het gebruikers-‘milieu’, de ‘scene’ plaatsvindt.

Indien het uitgangspunt dat regelmatig gebruik van een cannabisproduct de kans op het gebruik van andere drugs vergroot, juist is, komt de vraag aan de orde hoe men het verband tussen het gebruik van cannabisproducten en andere drugs moet formuleren.

Er zijn verschillende mogelijkheden:

a. Een direct causaal verband. Van een causaal verband zou gesproken kunnen worden als de farmacologische eigenschappen van de werkzame bestanddelen van hennep bij de gebruiker de behoefte zouden doen ontstaan om op andere, eventueel sterker werkende middelen, over te gaan. De veronderstelling dat een dergelijk verband bestaat, werd onder 3.7.1 met de ‘klassieke steppingstone-hypothese’ aangeduid.

b. Een onderliggende variabele. Het aannemen van een onderliggende variabele houdt in dat men het bestaan aanneemt van een of meer factoren die de gebruiker voorbestemmen zowel tot het gebruik van hennep als tot het gebruik van andere drugs, terwijl tussen het gebruik van de verschillende typen drugs geen verband bestaat.

c. Een interveniërende variabele. Toegepast op druggebruik stelt de hypothese waarbij het bestaan van een interveniërende variabele wordt aangenomen, dat het verband tussen hennep-gebruik en het gebruik van andere drugs niet direct is, maar verloopt via de deelneming of involvatie in de druggebruikende subsultuur.

ad. a. Ter ondersteuning van een direct causaal verband kon tot nu toe geen bewijsmateriaal worden aangevoerd.

ad. b. De in hoofdstuk 2 behandelde psychologische en sociaal-psychologische aspecten van het druggebruik rechtvaardigen het vermoeden dat onderliggende factoren wel een rol zullen spelen wanneer gebruik van cannabis gepaard gaat met gebruik van andere drugs.

ad. c. De hypothese van de interveniërende variabele vindt steun in de resultaten van onderzoeken van Johnson (12) Goode (5) en Cohen (13). In genoemde studies werd een verband gevonden tussen a. de zwaarte van hennepgebruik en de mate van subculturele involvatie en b. de mate van suboulturele involvatie en het gebruik van meerdere stoffen. Indicaties voor het diep geïnvolveerd zijn in de drugsubcultuur zijn: handelsactiviteiten met betrekking tot hennep, proselyteren en een hoog percentage vrienden dat hennep en andere drugs gebruikt. Wanneer men aanneemt dat de subcultuur de functie van interveniërende variabele vervult, betekent dit dat personen die meer hennep gaan gebruiken, b.v. dagelijks, dieper geïnvolveerd raken in de drugcultuur. Ze krijgen meer vrienden die hennep gebruiken, ze gaan anderen overhalen tot het gebruik van hennep en veelal volgt eveneens handel in hennep. Doordat hennepgebruik en handel in hennep illegale activiteiten zijn, krijgen zij ook contacten met mensen die zich op datzelfde illegale forum bewegen, maar andere middelen (amfetaminen, opium, heroine, L.S.D.) verkopen. Via deze contacten worden deze zwaardere drugs betrokken. Johnson vond ook dat mensen deze zwaardere drugs pas gingen gebruiken als zij vrienden kregen die deze drugs gebruikten. Het maken van die vrienden gebeurde niet zelden door de verkoop van hennep.