Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 14-04-02 18:54

verschil in werking tussen een trens en een gebroken trens

Geplaatst door de TopicStarter : 14-04-02 18:54

Is een ongebroken trens scherper dan een gebroken en wat is precies het verschil in werking?

**Geplaatst**: 14-04-02 19:34

Geplaatst: 14-04-02 19:34

Margreet ! Verward

**Geplaatst**: 14-04-02 20:04

Geplaatst: 14-04-02 20:04

U vraagt, wij draaien Haha!

Het paard, het bit en de ruiter. Gertrud Jetten.
Over trenzen:

Eerst een kort overzichtje:

soort trens: ongebroken
werkt in op: mondhoeken, tong, lagen
werking: trekt en drukt

soort trens: gebroken
werkt in op: lagen, tong, mondhoeken, gehemelte
werking: knijpt en prikt

soort trens: dubbelgebroken
werkt in op: tong, lagen, mondhoeken
werking: drukt en knijpt

de ongebroken trens
Een ongebroken trens werkt meestal in op de mondhoeken en de tong, en niet zozeer op de lagen. Doordat het mondstuk ongebroken is worden tong en lagen niet bij elkaar geknepen en kan het bit ook niet in het gehemelte prikken. Omdat de ongebroken trens uit één stuk bestaat gaat het sturen met dit bit iets minder makkelijk dan met een gebroken trens. Bovendien kan het bit eerder door de mond worden getrokken. Ook kan het gebeuren dat eenzijdige teugelhulpen minder goed doorkomen. Net zoals bij alle trenzen is de houding van het hoofd van invloed op de werking. Als het paard zijn hoofd strekt zal de ongebroken trens vooral inwerken op de gevoelige mondhoeken, en nauwelijks op de tong en lagen.

Over het K&K correctiebit: dit bit is zo gemaakt dat het precies de vorm van de paardemond volgt en het is dan ook heel belangrijk dat het bit de juiste breedte heeft. Door zijn vorm ligt het automatisch goed in de mond, ook als het hoofd zich niet op de loodlijn bevindt. Behalve door de bijzondere vorm valt het bit op doordat het in het midden plat is. Hierdoor wordt de druk van het mondstuk over een groter oppervlak verdeeld. Een dik bit werkt ook in op een groot oppervlak, maar heeft voor veel paarden als nadeel dat ze hun mond niet meer kunnen sluiten. Een unieke eigenschap van het K&K correctie bit is dat het op 2 manieren in kan werken op de paardenmond. Normaalgesproken ligt de platte kant van het bit op de tong en de lagen en blijft zo liggen als de ruiter een licht contact met de mond onderhoudt. Als de ruiter harder aan de teugels trekt kantelt het bit echter naar achteren waardoor de smalle kant op tong en lagen drukt. Zodra de ruiter zijn inwerking vermindert glijdt het bit weer terug in zijn oorspronkelijke positie en ligt dan weer breed en vlak op de tong. Hierdoor worden ook bij een hardere inwerking de mondhoeken niet naar achteren getrokken.

De ongebroken trens is een geschikt bit voor paarden met een gevoelig gehemelte en/of gevoelige lagen, of voor paarden die niet van het knijpen van een gebroken trens houden.

de enkelgebroken trens
Gebroken trenzen oefenen meer druk uit op de lagen dan ongebroken trenzen en kunnen bovendien in het gehemte prikken. Omdat gebroken trenzen uit 2 delen bestaan kun je er gemakkelijk mee sturen.
Als je aan de teugels van een gebroken trens trekt, zal het paard druk voelen op mondhoeken, lagen en tong. Als de druk toeneemt zal het paard ook druk tegen het gehemelte voelen. De meeste druk ontstaat op de lagen. Vooral bij gebroken trenzen is de juiste breedte heel belangrijk, hoe breder het bit, hoe krachtiger de inwerking op de lagen zal zijn, en hoe meer druk er tegen het gehemelte kan komen. Je kunt de werking van een gebroken trens vergelijken met die van een notekraker; hoe langer de handvaten zijn en hoe breder de trens, hoe groter de kracht zal zijn waarmee de noot cq de onderkaak van het paard 'gekraakt' zal worden.

de dubbelgebroken trens
Dubbelgebroken trenzen bestaan uit 3 delen, namelijk 2 'zijdelen' en een middenstuk. Dit middenstuk ligt 'vast' op de tong. Hierdoor oefent de dubbelgebroken trens meer druk uit op de tong dan een enkel gebroken trens, maar kan hij niet in het gehemelte prikken. Een voordeel van de dubbelgebroken trens t.o.v. de enkelgebroken is de geringerere notekrakerwerking. Door de zijdelen drukt het mondstuk wel op de lagen en vergemakkelijkt ook dit bit het sturen.
Als je aan de teugels van een dubbelgebroken trens trekt zal het paard druk voelen op mondhoeken, tong en lagen waarbij de druk gelijkmatig verdeeld wordt over de tong en lagen. Door het losse middenstuk ontstaat er geen druk tegen het gehemelte, maar wel druk op het midden van de tong.

over de scherpte van bitten
Het is in de ruitersport de gewoonte om over scherpte of zachte bitten te praten. Bitten zijn echter niet scherp of zacht: het zijn dode werktuigen in harde of zachte handen. Een ander punt is de algemene opvatting dat bitten met een hefboom (stangen) harder in zouden werken dan bitten zonder hefboom (trenzen). De maximale druk die een stang uit kan oefenen is weliswaar groter dan die van een trens, maar dat wil nog niet zeggen dat die maximale druk ooit in werking komt. Het verschil in maximale druk is echter niet het belangrijkste verschil tussen stang en trens, de essentie is dat hun werking ànders is. Een trens trekt de mondhoeken naar achteren, een stang drukt op de tong en lagen. Een trens werkt direct in, een stang via een hefboom en een kinketting.

De uitspraak 'hoe dikker hoe beter' gaat ook niet altijd op. Het paard moet zijn mond goed kunnen sluiten en het bit moet in verhouding zijn met zijn hoofd. Een bit hoeft niet dik te zijn om 'zacht' in te werken. Het gaat erom dat de druk over een zo groot mogelijk oppervlak verdeeld wordt. Een bit dat plat is in verhouding tot zijn dikte is niet alleen 'zacht' maar ligt ook aangenaam in de mond.

Lijkt me duidelijk. Ik hoor het wel als je nog specifieke vragen hebt!

**Geplaatst**: 14-04-02 20:39

Geplaatst: 14-04-02 20:39

Amen

Dankjewel, ik heb het net met veel plezier en interesse zitten lezen, ook omdat ik me af vroeg of het rijden met bv een pelham of stang slechter is dan met een trens? Ben je dan harder voor je paard?
Is een pelham een trens of niet? Wij hebben hier een enkelgebroken pelham met rubber, een vrij dik bit met korte scharen. Ik merk dat mijn paard daar, nu tijdens het veelvuldig wisselen, veel lekkerder op loopt dan op waar ik voorheen mee reed, een massieve, vrij dikke dubbelgebroken watertrens met koper middenstukje. Maar ik zat me zorgen te maken of dat nu wel goed voor hem is (hij is pas 4). Verward

Het spreekt voor zich dat je, met welk bit dan ook, zacht met je handen bent, niet trekt, op de juiste manier nageeft en licht constant contact met het paard zijn mond hebt.

**Geplaatst**: 14-04-02 20:44

Geplaatst: 14-04-02 20:44

GO * Margreet * GO , YOOOOO Margreet !!!!! Haha!

Goh je moet aandelen in dat boek kopen , en een handeltje hier op bokt beginnen Knipoog

**Geplaatst**: 14-04-02 21:38

Geplaatst: 14-04-02 21:38

DinkeyGirl schreef:
omdat ik me af vroeg of het rijden met bv een pelham of stang slechter is dan met een trens? Ben je dan harder voor je paard?
Is een pelham een trens of niet?

Een pelham is geen trens. Een trens is een bit zonder scharen, een pelham heeft wel scharen, ook al zijn het korte.
Een pelham is een soort kruising tussen een stang en een trens:

De pelham werd aan het eind van de 19e eeuw uitgevonden door de Engelse familie Pelham. Het was hun bedoeling om de werking van de stang en de trens te combineren in één bit. In die tijd nam zowat iedereen enthousiast deel aan jachten en een veel gebruikte optoming daarbij waren de stang en de trens. Omdat niet alle ruiters daarmee om konden gaan en deze optoming ook niet voor alle paarden even geschikt was, leek de pelham een ideale oplossing.

Helaas was dat niet het geval. Het is namelijk onmogelijk om de inwerking van de bovenste teugel (de 'trensteugel') te scheiden van de onderste (de 'stangteugel'), en dat maakt de pelham tot een onduidelijk bit voor zowel paard als ruiter. Dat betekent niet dat de pelham een onbruikbaar bit is, want dat is beslist niet het geval.

Het meest opvallende kenmerk van de pelham is dat het bit twee bevestigingsmogelijkheden heeft voor de teugels. De pelham werkt als een ongebroken trens als de ruiter aan de bovenste teugel trekt en als een stang met korte onderbomen als hij aan de onderste teugel trekt. De pelham heeft een aparte ring voor het bevestigen van het bakstuk en bovendien zit er op de onderbomen een klein ringetje voor het bevestigen van een slobberriempje. Het slobberriempje moet ervoor zorgen dat de kinketting op de juiste plaats blijft liggen. Tevens moet het voorkomen dat het paard de onderbomen in zijn mond neemt.

Het mondstuk van de pelham. is in principe ongebroken en heeft bijna altijd een of andere vorm van tongvrijheid. Meestal heeft deze tongvrijheid niet de vorm van een poortje maar is het mondstuk halve-maanvormig ('mullen mouth'). De meeste pelhams worden gemaakt van roestvrij staal, maar ook zijn er pelhams met een mondstuk van argentaan, bakeliet of rubber.

Zoals we al gezien hebben werkt het mondstuk als een ongebroken trens als de ruiter aan de bovenste teugel trekt en als een stang met een korte onderboom als de ruiter aan de onderste teugel trekt. Dit houdt in dat de pelham via de bovenste teugel inwerkt op de tong, de lagen en een beetje op de mondhoeken en dat hij via de onderste teugel inwerkt op de tong, de lagen, de kingroeve en de nek. Doordat de pelham altijd met twee teugels tegelijkertijd gereden wordt vindt de ene inwerking nooit plaats zonder de andere; het blijft altijd een combinatie. Daardoor blijft de pelham voor het paard altijd iets vaags en onduidelijks houden en is het ook voor de ruiter moeilijk om een duidelijk onderscheid te maken tussen de trens- en de stangwerking.

De maximale kracht die een stang uit kan oefenen is niet alleen afhankelijk van de lengte van de onderboom maar ook van de verhouding tussen de onder- en de bovenboom. Zoals we al meerdere malen gezien hebben is de verhouding 2:1 het prettigst voor het paard. Bij de keuze voor een pelham is het dan ook belangrijk om te letten op de verhouding tussen onder- en bovenboom, en een pelham te kiezen met korte onderbomen. De lengte van de bovenbomen is bij de meeste pelhams ongeveer 3 cm, wat betekent dat de onderbomen maximaal 6 cm lang mogen zijn.

TEUGELVOERING

De pelham is ontworpen om in één bit twee bitten te kunnen verenigen en daardoor verfijnder in te kunnen werken. Om daar gebruik van te kunnen maken MOET de pelham met twee teugels gereden worden. Het gebruik van een pelhamriempje of het bevestigen van één teugel aan de onderste ring heeft niets meer te maken met rijkunst, maar komt neer op het gebruik van het bit als breekijzer. Het ontkent de zin en werking van de pelham volledig en werkt hard en eenzijdig in op de paardemond. (Een pelhamriempje is een riempje dat de twee teugelringen van de pelham met elkaar verbindt. De teugel wordt dan aan dit riempje bevestigd).

Meestal worden de twee teugels van de pelham gekruist; dit houdt in dat de bovenste teugel ( de 'trensteugel'), onder de pink loopt en de onderste teugel (de 'stangteugel') tussen de pink en de ringvinger doorloopt. Op deze manier werkt de pelham iets 'milder' in dan wanneer de 'stangteugel' onder de pink doorloopt en de teugels zich niet kruisen. Er zijn echter meerdere manieren om teugels te verdelen. Deze zullen uitgebreid ter sprake komen in het volgende hoofdstuk over de stang en trens.

Bij de pelham onderhoudt de ruiter in het algemeen met beide teugels een voortdurend contact met de paardemond. Soms hangt de 'stangteugel' echter iets door en is het contact dus ook net iets minder stevig. Veel paarden ervaren dit als prettig en ook voor de ruiter is dit aangenaam. Ten eerste heeft hij minder kans dat hij per ongeluk te hard inwerkt en ten tweede kan de ruiter op deze manier de 'stangteugel' alleen gebruiken als hij dat nodig vindt. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als het paard op weg naar huis niet meer bereid is om te reageren op de inwerking door middel van de bovenste teugel.

GESCHIKTHEID

Ondanks de per definitie onduidelijke werking van de pelham reageren veel paarden er heel goed op. En niet alleen zij; ook veel ruiters zijn heel tevreden met dit bit. De pelham wordt nog steeds veel gebruikt bij het rijden van jachten en het voorstellen van jachtpaarden en ook springruiters maken regelmatig gebruik van de pelham. De pelham is een prima bit voor een paard dat niet van het trekken en knijpen van een trens houdt en een ruiter heeft die graag met een voortdurend teugelcontact wil rijden. Ook is de pelham erg geliefd bij ruiters die het prettig vinden om de hefboomwerking van de pelham 'achter de hand te hebben', en/of het omgaan met de stang en trens te moeilijk vinden.

In dit topic: http://www.bokt.nl/forums/viewtopic.php?t=51137 staat het een en ander over stangen, kun je denk ik wel wat nuttigs uithalen.

Rijden met een pelham of stang is niet per definitie slechter dan rijden met een trens, het hangt er echt weer helemaal vanaf hoe je ermee om gaat. Dat soort bitten werken gewoon op een hele andere manier dan een trens, ze werken indirect, een trens werkt direct. Daardoor is je paard al gewaarschuwd en heeft dus een kans om aan de sterkere inwerking te ontkomen.

**Geplaatst**: 14-04-02 21:42

Geplaatst: 14-04-02 21:42

pmarena schreef:
GO * Margreet * GO , YOOOOO Margreet !!!!!

Goh je moet aandelen in dat boek kopen , en een handeltje hier op bokt beginnen

Zal er eens over nadenken Haha!

Het is gewoon een erg goed boek, alles wat er in staat is echt volkomen logisch als je er even over nadenkt, maar je moet er maar net op komen he, toch makkelijk als een ander dat al voor je gedaan heeft en het nog opgeschreven heeft ook!